Jarosław Mańka

Swoim niespodziewanym dokonaniem Polacy wprawili w osłupienie całe himalaistyczne środowisko – tym bardziej, że o próbie zdobycia najwyższego szczytu na ziemskim globie praktycznie nikt nie wiedział. Nikt też nie zdawał sobie sprawy z tego, jakie były kulisy zdobycia Mount Everestu przez Polaków, a szczególnie, jak trudno było tę wyprawę przygotować.Himalaiści z całego świata byli zaszokowani wyczynem Polaków, gdyż do tej pory nikt nie skusił się na zimową wyprawę w Himalaje. Sezon w Himalajach i Karakorum trwał wówczas do 15...

O historii ostatniego rycerza Rzeczypospolitej i pierwszego polskiego oficera w NATO możemy się bardzo dużo dowiedzieć odwiedzając Muzeum Zimnej Wojny w Warszawie. Wśród eksponatów znajduje się m.in. najnowszy nabytek muzeum – Distinguished Intelligence Medal. Jest to wysokie odznaczenie CIA, którym płk Kukliński (ps. Jack Strong) został uhonorowany jako pierwszy cudzoziemiec.Największe wrażenie (na mnie) robią jednak mapy wojskowe ZSRR i plany inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Zachód. Miała to być wojna napastnicza wojsk Bloku Wschodniego przeciwko krajom NATO, w której...

W 1621 r. w mennicy koronnej w Bydgoszczy została wybita jedna z najrzadszych królewskich monet na świecie – mowa o 50 dukatach Zygmunta III Wazy. Na awersie unikatu według projektu Samuela Ammona widnieje popiersie Zygmunta III Wazy, a na rewersie – zdobiona tarcza polsko-szwedzka. Wybita w złotym kruszcu moneta jest słusznych rozmiarów i wagi: jej średnica to 68,6 milimetrów, a waży aż 174,52 gramy.Warto przypomnieć, że Samuel Ammon był obywatelem Rzeczypospolitej Obojga Narodów (mieszkał w Gdańsku) i tak w...

W czasach pogańskich dzień zwany dzisiaj tłustym czwartkiem był dniem, w którym świętowano odejście zimy i nadejście wiosny. Nasi przodkowie ucztowali wtedy wyjątkowo bogato. Uczta polegała na jedzeniu tłustych potraw, szczególnie mięs , a zagryzkę stanowiły „pączki” przygotowywane z ciasta chlebowego i nadziewane słoniną.Wiadomo, że także Rzymianie raz w roku ucztowali w tzw. tłusty dzień, obficie popijając potrawy winem. I choć badacze nie są w stanie wskazać konkretnego dnia takiego świętowania w czasach pogańskich, to zwyczaj ten pozostał i przeniknął...

Dziś, kiedy po latach zapaści kolej w naszym kraju ponownie przeżywa renesans, warto przypomnieć Polaka, któremu pojazdy na żelaznych szynach zawdzięczają bardzo, bardzo dużo.Jan Józef Baranowski urodził się w 1805 r. w Śmiłowiczach na Mińszczyźnie (dzisiejsza Białoruś), w szlacheckiej rodzinie Marcina i Maryanny (z Szalkiewiczów) Baranowskich herbu Grzymała. Już od małego wychowywany był w patriotycznym duchu. Rodzice zadbali też o gruntowne wykształcenie syna, który edukację rozpoczął w konwikcie szlacheckim prowadzonym przez księży misjonarzy z klasztoru w Śmiłowiczach. Dalszą naukę...

Wstrząsającą książkę Joanny Lamparskiej przypominamy w szczególnym czasie: minęła właśnie 79. rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie Niemcy wymordowali ponad milion więźniów. Pomysł na napisanie „Lekarzy od zabijania” powstał w głowie pisarki podczas śledztwa w sprawie pewnego tajemniczego laboratorium i nieznanych losów zbrodniarza w fartuchu, doktora Josefa Mengele. Autorka w 2018 r. wpadła na trop laboratorium medycznego z czasów II wojny światowej – o tym traktuje książka „Imperium małych piekieł” przedstawiająca to właśnie śledztwo. Napomknąć jednak trzeba, że...

W poprzedniej części opisaliśmy m.in. wyrafinowany przekręt gospodarczy nazistów „na garbusa”, w którym poszkodowanymi okazali się być niemieccy robotnicy marzący o własnym samochodzie. Miał być nim „samochód dla ludu”, czyli volkswagen popularnie zwany garbusem. Jaki był efekt tej akcji rzekomo poprawiającej byt i standard życia nazistów? Jak się okazało – zabór oszczędności robotników (sprowadzonych za rządów Hitlera do roli chłopów pańszczyźnianych). Nie był to jednak ostatni przekręt nazistowskich ekonomistów wypełniających wolę Hitlera, by III Rzesza stała się państwem uzbrojonym...

Autor monumentalnego dzieła – ks. Andrzej Witko przedstawia czytelnikowi dwanaście wyselekcjonowanych („najcudowniejszych”) programów ikonograficznych artystów związanych z Sewillą. Samo wydanie monumentalnego dzieła jest swego rodzaju cudem – by nawiązać do innego, wcześniejszego albumu tego autora, a tyczącego malarstwa pt. „Cud w Sewilli”. Piękne reprodukcje okraszone historią miasta i jego malarzy przenoszą nas w czasie do metropolii, która w XVII wieku podarowała światu tak wielu wybitnych artystów.Stare przysłowie mówi, że kto nie widział Sewilli, nie widział cudu (quien no ha...

Gwoli ścisłości trzeba w tym momencie wspomnieć, że oprócz przekrętów gospodarczych sygnowanych ręką niemieckich nazistów, dużą pomocą w zdobyciu środków na zbrojenia była wyrafinowana polityka niepłacenia reparacji wojennych za I wojnę światową (jakże zbieżny jest ten temat z „chęcią” płacenia reparacji za II wojnę światową, zwłaszcza Polsce). O tym jednak innym razem, tymczasem warto przyglądnąć się mitowi potęgi gospodarczej przedwojennych Niemiec i przekrętom gospodarczym nazistów. Niemieckie bezrobocie i kreatywne statystyki O tym, jak ważna jest propaganda wiedział już Stefan Batory, który...

Komiksy stały się już nieodzowną częścią naszej kultury. W Polsce nie ma chyba dorosłej osoby, która nie czytałaby (a przynajmniej słyszała) „Kajka i Kokosza”, „Kapitana Żbika” czy „Hansa Klossa”. W latach PRL niezwykle popularna była też seria o przygodach Tytusa, Romka i A'Tomka, a potem o wikingu Thorgalu.Światowymi tytułami stały się z kolei komiksy ze stajni Marvela i DC Cimics z takimi bohaterami jak Batman, Superman, Conan, Thor, Kapitan Ameryka czy Spider-Man. Jestem fanem komiksów (nie wszystkich, mam swoje...

O księdzu Bronisławie Sroce pisaliśmy na łamach naszego portalu już dwukrotnie: o odprawionej przez księdza Mszy Świętej w Sali BHP Stoczni Gdańskiej w 1981 r. i o przepłakanej pasterce w Budapeszcie w 1939 r., w której ks. Sroka uczestniczył jako dziecko.„Kapłan i mistrz. Świat według ks. Bronisława Sroki ” – to film dokumentalny opowiadający historię niezwykłego kapłana, działacza antykomunistycznego i wychowawcy młodzieży, który do dzisiaj podkreśla, że w życiu kierował się zawsze zasadą: być wiernym Bogu i Ojczyźnie. Za...

Kiedy wypatrujemy pierwszej wigilijnej gwiazdki, siłą rzeczy najpierw swój wzrok kierujemy w stronę najjaśniejszego punktu – mowa oczywiście o Księżycu. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu, kiedykolwiek patrząc na księżycowe niebo, wspomnicie Państwo o polskim geniuszu, który goniąc za marzeniami, postanowił zaparkować na Srebrnym Globie… samochodem.Przyszły konstruktor pojazdów księżycowych urodził się w Strzyżowie na Lubelszczyźnie w rodzinie Mariana Błażeja Bekkera i Albiny Matyldy z domu Bretsznajder. Ojciec małego Mietka był specjalistą pracującym w cukrownictwie i to ze względu...

Film „Wandea. Zwycięstwo albo śmierć” opowiada historię mniej znaną, tym bardziej że przedstawianą z punktu widzenia wandejskich katolików, którzy przeciwstawili się rewolucji francuskiej. Rewolucji głoszącej hasła wolności i równości, choć realizacja tych haseł była taka, jak Republika Francuska je rozumiała: wolność i równość była dla tych, którzy realizowali idee rewolucji francuskiej – dla innych była tylko śmierć.I tutaj warto napisać, że o ile wysokobudżetowy „Napoleon” traktuje o wielkiej i znanej postaci historycznej (na dodatek z udziałem wielkich hollywoodzkich gwiazd),...

We wrześniu 1939 r. tysiące uchodźców cywilnych i wojskowych przekroczyły przełęcze karpackie i znalazły się na obszarze Rusi Zakarpackiej należącej od kilku miesięcy do Korony Węgierskiej. Na Węgrzech schronienie znalazła słynna dywizja pancerna generała Maczka i inne liczne polskie oddziały. Obok wojskowych schronienia u bratanków szukała fala polskich uchodźców cywilnych. Wśród nich była rodzina polskiego konsula w Bratysławie Juliana Sroki, która w sierpniu 1939 r. przyjechała na wakacje do Polski i tutaj zastała ją wojna. Polski dyplomata otrzymał wtedy...