Michał Góra

Z przesłanego listu wyłania się jednak bardziej skomplikowany obraz osobowości Pana Stanisława. Nie jest to obywatel zaraz taki zwyczajny. Uważnie czyta prasę codzienną, książki historyczne i niekiedy traktaty polityczne. Jest też obdarzony niezłą inteligencją i dobrą pamięcią.Pana Stanisława niezwykle martwi to, że przeczytał w polskiej prasie o hucznych obchodach 100. rocznicy urodzin naszej noblistki, Wisławy Szymborskiej. Pomyślałem, nic w tym przecież dziwnego. W końcu noblistów związanych z Polską mamy nie tak znów wielu, a nagroda to w istocie prestiżowa....

Jednym z bohaterów powieści w „Pustyni i Puszczy” był Afrykanin o imieniu Kali. Historia ta jest zapewne powszechnie znana, ale to od niego wzięło się określenie specyficznego fenomenu. „Moralnością Kalego” popularny Wikisłownik nazywa bowiem „potępianie u innych tego, co u siebie uważa się za dobre”. W samym dziele Henryka Sienkiewicza mowa było o tym, że Kali uważał za zły tylko taki uczynek, gdy ktoś ukradnie mu krowy, lecz już za dobry, gdy sam komuś krowę ukradnie.Obserwacja życia codziennego wskazuje...

Nie tylko dlatego, że wykrywalność zgłoszonych czynów jest niska, ale nie można zarazem zapominać o istnieniu tzw. czarnej liczby przestępstw i wykroczeń. Chodzi o takie czyny, jakie faktycznie popełniono, ale ich nie zgłoszono lub nie wykryto z urzędu.Obserwacja życia codziennego zdaje się sugerować, że wiele kradzieży nie widnieje w oficjalnych rejestrach, a mimo to zaistniała w świecie rzeczywistym. Nie znajduje tutaj więc zastosowania prawnicza paremia, zgodnie z którą „Czego nie ma w aktach, tego nie ma na świecie” (Quod...

 Na wstępie chciałbym przeprosić Czytelników portalu, że dawno nie pisałem. Nie, żeby absurdalna rzeczywistość nie dostarczała inspiracji. Chodziło o przyczyny bardziej przyziemne i zwykły brak czasu.Z całą pewnością nie będę jednak przepraszał za to, że nie poruszę szerzej tematów, wokół których znowu rozpętała się w Polsce burza. Ile razy przez nasz biedny kraj może się przetaczać ta sama dyskusja, czy Papież Polak był dobry, czy jednak zły? Tym razem przybrało to przede wszystkim postać wzajemnego obrzucania się błotem i...

Na przykład wtedy, kiedy ogłoszona została pandemia, moi koledzy po fachu zaczęli się domagać zawieszenia terminów sądowych. Wiadomo, skoro jest zagrożenie sanitarne, to trudno złożyć w terminie pisma procesowe w celu ochrony praw obywateli. Od razu pomyślałem, że rząd na to chętnie przystanie, ale zawiesi także terminy przedawnienia karalności oraz te związane z podatkami. I dokładnie tak się stało. W ten sposób po dziś dzień żyjemy właściwie w państwie totalitarnym, które na mocy ustawodawstwa nadzwyczajnego tymczasowego, czyli na dwa...

W związku z uchwaloną niedawno nowelą kodeksu karnego, która nie tylko zaostrza kary, ale również zmienia zasady jej wymiaru i wydłuża okresy przedawnienia, przez prasę przelała się fala krytyki wobec Ministerstwa Sprawiedliwości i samego ustawodawcy. Krytyka tej filozofii jest zresztą zasadniczo słuszna.Przez wszystkie przypadki odmienia się aktualnie zarzut, jakoby zmiany te miały charakter populizmu penalnego, charakterystycznego raczej dla systemów autorytarnych niż demokratycznych. To najwyraźniej prawda. Proszę sobie przypomnieć, jak siermiężne było prawo karne i penitencjarystyka w okresie demokracji ludowej.Rzecz...

Pamiętam, że jeszcze w szkole podstawowej lubiłem oglądać serial „Dilbert” oparty na twórczości Scotta Adamsa. Komiksy jego autorstwa i stworzony na tej podstawie serial przedstawiały perypetie sympatycznego pracownika korporacji, zresztą o tytułowym imieniu. W jednym z komiksów postać zwana Głośnym Howardem wydziera się – a robiła to bez przerwy, nie zdając sobie z tego najwyraźniej sprawy – na całe biuro: I'M NOT SUPPOSED TO TELL ANYONE!Zbliżone zjawisko zaobserwowałem w odniesieniu do tragicznego wydarzenia w przygranicznym Przewodowie. Media głównego nurtu...

Od dawna uważam, że życie społeczne jest po prostu głupie. W tym znaczeniu, że jest  zupełnie nielogiczne. O ile w podręcznikach do historii roztrząsa się najczęściej ślady najznamienitszych dokonań ludzkości, takich jak myśli wielkich filozofów czy zapiski z epickich bitew, to już poznawanie codzienności prowadzi do nieuchronnej refleksji, że jest ona pełna sprzeczności i wręcz odstręczająco niezrozumiała. W celu uzasadnienia mojej tezy, posłużę się tylko jednym przykładem, jakim jest spór o Halloween.Pomijam to, że w epoce zarazy, krachu gospodarczego...

Zgodnie z podstawową definicją, podawaną chociażby przez popularny Wikisłownik, moralista to „człowiek wskazujący innym, jak mają postępować, głoszący surowe zasady moralne”. Obiegowa mądrość ludowa głosi, że moralistami są głównie ludzie prawicy. Wynika to prawdopodobnie z faktu przywiązania prawicy do tradycyjnych wartości, religii – a więc także słów głoszonych przez kaznodziejów – oraz autorytaryzmu pewnej części tego środowiska. Często opisowi temu towarzyszy zastrzeżenie dotyczące hipokryzji takich prawicowych świętoszków, którzy przecież rozwodzą się, miewają kochanki albo problemy z używkami, uciekają w...

W 1975 roku kontrowersyjny filozof nauki, Paul Karl Feyerabend, opublikował słynny felieton pod nazwą „How to Defend Society Against Science”. Na stronie internetowej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie prof. Wojciech Sady opublikował polskie tłumaczenie tego tekstu, autorstwa Marka Hetmańskiego, pod rodzimym tytułem „Jak obronić społeczeństwo przed nauką”. Tytuł mojego skromnego eseju oczywiście do tego nawiązuje.Feyerabend wkłada najpierw w usta innych tezę, zgodnie z którą „(…) nauka, oczywiście, musi zostać zreformowana i stać się mniej autorytarną”, ale jednocześnie wskazuje, że jego...

Zacznę od tego, że WEI „zleciło firmie badawczej Maison and Partners zbadanie, jaki odzew znajdują w polskim społeczeństwie tezy forsowane przez kremlowską propagandę” oraz finalnie opublikowało na swojej stronie internetowej raport pn. „Polacy na celowniku propagandy Putina”. Jak wielokrotnie podkreślałem, nie przeczę istnieniu oraz niebezpieczeństwom związanym z wpływami rosyjskiej propagandy na umysły Polaków. Niemniej zarzut bycia „ruską onucą” uważam za nową obelgę, a więc coraz częściej niepogłębiony argument ad hominem oraz przejaw nadmiernego dążenia do uniformizacji myślenia w społeczeństwach...

Ostatnio znowu zrobiło się głośno wokół kontrowersyjnego innowatora, Elona Muska. Na Twitterze znany przedsiębiorca opublikował wpis, w którym zasugerował możliwość przeprowadzenia rzetelnych referendów dotyczących przynależności państwowej okupowanych przez Rosję terenów Ukrainy. Rzecz jednak w tym, że Musk chciałby, aby wiarygodność tych referendów była potwierdzona autorytetem ONZ.Większość komentatorów – przyznaję, że nie bez powodu – na taką propozycję się oburzyła i porównała ją do legalizacji kradzieży. Niemniej jednak, jak to zazwyczaj bywa, omawiany problem jest bardziej skomplikowany i jego podnoszenie...

Wczesną jesienią 2022 r. urzędnicy europejscy dokonali przedziwnego odkrycia na Starym Kontynencie. Opinia publiczna po raz pierwszy dowiedziała się o tym we wrześniu, kiedy to rozpoczęła się seria niewygodnych kampanii wyborczych, przy okazji których ze strony ponadnarodowego rządu nastąpiły też celowe działania mające na celu obalenie zgniłych i świecących moralną pustką ideologii. Mniej dociekliwi obserwatorzy puścili to płazem i uznali za jedną z wielu bitew unijnych urzędników o tak zwaną „praworządność”.Tych bardziej natrętnych zaintrygowała jednakże większa niż zwykle buta,...

Muszę przyznać, że jestem zafascynowany sposobem prowadzenia dyskursu w ostatnich latach. Społeczeństwa zachodnie, póki starczyło im po prostu pieniędzy i nie musiały się mierzyć z poważniejszymi problemami, uważały się przecież za liberalne i postępowe. Kiedy jednak przyszło im stawić czoła istotnym sytuacjom kryzysowym, okazało się, że ta cała otwartość, pluralizm, wolność słowa i tak dalej mają swoją cenę. Może być nią na przykład brak tak wysokiej spójności społecznej, konformizmu i skuteczności w działaniu, jak w niektórych społeczeństwach kolektywistycznych i...