Polska Izba Biegłych Rewidentów (PIBR) wystąpiła do Ministerstwa Finansów z prośbą o wyjaśnienie kwestii dotyczących badania przez biegłego rewidenta oddziału przedsiębiorstwa zagranicznego. Jak podkreślił PIBR w piśmie skierowanym do MF zarówno firmy audytorskie, jak i klienci tych firm zgłaszają wątpliwości w następujących obszarach: – ustalenia organu/osób właściwych do wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania rocznego sprawozdania finansowego oddziału przedsiębiorcy zagranicznego;
– ustalenia organu/osób właściwych do zawarcia umowy o badanie oraz do podpisania sprawozdania finansowego.
Kierownik bez mocy decyzyjnej
Resort finansów w swojej odpowiedzi przypomniał o regule wynikającej z art. 66 ust. 4 ustawy o rachunkowości, zgodnie z którym wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Kierownik jednostki nie może dokonać takiego wyboru.
Przez organ zatwierdzający rozumie się organ, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego jednostki. Jednocześnie roczne sprawozdanie finansowe oddziału przedsiębiorcy zagranicznego uważa się za zatwierdzone, jeżeli zostało zatwierdzone sprawozdanie finansowe przedsiębiorcy zagranicznego, obejmujące dane sprawozdania finansowego tego oddziału.
Brak wskazania na kierownika oddziału
W konsekwencji w ustawie o rachunkowości, w przypadku oddziału przedsiębiorcy zagranicznego, wprost nie został określony organ zatwierdzający w rozumieniu tej ustawy. Jednak ustawa ta jasno wskazuje, że nie może nim być kierownik jednostki. Z uwagi na fakt, że przepisy o rachunkowości nie wskazują, kto jest kierownikiem oddziału przedsiębiorcy, to można posłużyć się w tym zakresie postanowieniami Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 14 „Kontynuacja działalności oraz rachunkowość jednostek przy braku kontynuowania działalności”. Na podstawie pkt. 3.2. tego Standardu w przypadku oddziału przedsiębiorcy zagranicznego, kierownikiem jednostki (oddziału) jest osoba upoważniona do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego i ujawniona w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Zatem – osoba upoważniona do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego i ujawniona w KRS nie może dokonać wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego tego oddziału. Jednocześnie w sytuacji, gdy – tak jak w strukturze organizacyjnej oddziału przedsiębiorcy zagranicznego – nie funkcjonuje wyodrębniony organ zatwierdzający, kompetencje innego organu, upoważnionego do wyboru firmy audytorskiej, powinny wyraźnie wynikać z obowiązujących oddział regulacji umownych lub legislacyjnych.
Ważny organ zarządzający
W związku z tym podejście, zgodnie z którym:
– zakres obowiązków osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego obejmuje również podpisywanie sprawozdań finansowych oddziału oraz umów o badanie takich sprawozdań finansowych,
– organ zarządzający przedsiębiorcy zagranicznego jest uprawniony do wyboru biegłego rewidenta badającego sprawozdania finansowe oddziału można, przy spełnieniu opisanych warunków, uznać za dopuszczalne.
Resort finansów podkreślił, że zaprezentowane w odpowiedzi dla PIBR stanowisko jest wyłącznie poglądem MF i nie wiąże innych organów, w szczególności sądów, które każdorazowo samodzielnie dokonują wykładni przepisów prawa w konkretnej sprawie.
