Oba projekty zostały opublikowane na stronach Ministerstwa Finansów i są datowane na 25 września 2023 r. Projekt Objaśnień dotyczący ulgi na ekspansję ma 22 strony, a ten dotyczący WHT – 16. Przypomnijmy, że w Objaśnieniach podatkowych resort finansów tłumaczy, jak interpretować i stosować obowiązujące regulacje. Często dokumenty te wzbogacone są przykładami obrazującymi dane zagadnienie.
Ulga na ekspansję – dla kogo i w jakim zakresie
W projekcie Objaśnień dotyczącym ulgi na ekspansję znajdziemy wyjaśnienie m.in. tego, do kogo preferencja jest skierowana, jakie warunki muszą być spełnione i jak wygląda odliczenie.
Ulga ta skierowana jest do przedsiębiorców, którzy planują rozwój swojej firmy. Jeśli bowiem zwiększą oni przychody swojego biznesu, to mogą dwa razy odliczyć pewne kategorie wydatków, które wskazują na ekspansywny charakter działalności podatnika.
Ulga na ekspansję jest uregulowana zarówno w przepisach o CIT, jak i o PIT. W zakresie CIT z preferencji tej nie mogą skorzystać podatnicy rozliczający się na zasadach estońskiego CIT oraz fundacje rodzinne. W PIT zakaz dotyczy podatników na ryczałcie. Przepisy precyzują także pewne ograniczenia w związku z rodzajem prowadzonego biznesu czy rodzajem osiąganych przychodów.
Ważną informacją w zakresie skorzystania z ulgi jest spełnienie warunków ustawowych. Zgodnie z przepisami z ulgi można skorzystać, gdy podatnik w okresie dwóch kolejno następujących po sobie lat podatkowych, licząc od roku podatkowego poniesienia kosztów możliwych do odliczenia w ramach ulgi:
– zwiększy przychody ze sprzedaży produktów w stosunku do przychodów z tego tytułu ustalonych na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego rok poniesienia tych kosztów,
– osiągnie przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych,
– osiągnie przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych w danym kraju.
Wystarczy, że podatnik spełni jedną ze wskazanych przesłanek, a uzyska prawo do ulgi. W projekcie Objaśnień MF precyzuje, jak wzrost przychodów prawidłowo ustalić. Dodatkowo wyjaśnione są ważne przy tej preferencji definicje, a także to, jak z ulgi mogą korzystać podatnicy, którzy rozpoczęli prowadzenie firmy. W dokumencie znajduje się sporo praktycznych przykładów.
WHT – ważna rzeczywista działalność
W projekcie Objaśnień dotyczących podatku u źródła (WHT) MF najwięcej uwagi poświęca wyjaśnieniu kwestii rzeczywistego właściciela oraz rzeczywistego prowadzenia działalności gospodarczej.
Jak tłumaczy ministerstwo, ilekroć w przepisach CIT i PIT mowa jest o rzeczywistym właścicielu, to pod pojęciem tym należy rozumieć podmiot, który spełnia łącznie następujące warunki:
– otrzymuje daną należność dla własnej korzyści, w tym samodzielnie decyduje o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części,
– nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi,
– prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, jeżeli należności są uzyskiwane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, przy czym przy ocenie, czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez ten podmiot w zakresie otrzymanej należności.
Jeśli chodzi o rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej to według MF nie wystąpi ona wtedy, gdy struktury podatkowe cechuje całkowita sztuczność (ang. wholly artificial arrangement), jak i częściowa sztuczność (ang. artificial arrangement in part). Ważne, aby pamiętać o tym, że to na podatniku spoczywają obowiązki w zakresie sprawdzenia czy działalność gospodarcza jest prowadzona w sposób rzeczywisty. Samo fizyczne sprawdzenie, czy firma istnieje nie będzie wystarczające. Ważne są też inne czynniki, jak np. cechy organizacyjne, gospodarcze lub inne istotne cechy grup spółek oraz struktura i strategia danej grupy.
Z projektu Objaśnień wynika, że w praktyce różne będą przesłanki prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej prowadzonej przez spółki produkcyjne/handlowe, usługowe oraz spółki zajmujące się szeroko rozumianą działalnością finansową. Choć w praktyce występują też kryteria uniwersalne dla wszystkich form aktywności biznesowej, np. kryterium istnienia struktury funkcjonującej w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych.
Ważne: Płatnik w ramach należytej staranności powinien zweryfikować zagranicznego kontrahenta zarówno pod kątem statusu rzeczywistego właściciela, jak i ocenić, czy w danym przypadku nie zachodzą przesłanki wykluczające możliwość stosowania zwolnień podatkowych.
Resort finansów w projekcie Objaśnień odnosi się także do koncepcji look-through approach (czyli ustalania przez organ podatkowy, kto jest rzeczywistym właścicielem należności w sytuacji, gdy podmiot uzyskujący taką należność nie jest jej rzeczywistym właścicielem). Zdaniem MF organy podatkowe nie są – co do zasady – zobowiązane do stosowania tej koncepcji. Tę koncepcję można stosować, ale w jasno sprecyzowanych sytuacjach.
W Objaśnieniach dotyczących WHT MF wyjaśnia także zasady efektywnego opodatkowania.
