Wsparcie oferowane przez BGK udzielane jest w dużej mierze we współpracy z partnerami tj. instytucjami finansowymi, takimi jak banki komercyjne i spółdzielcze, fundusze poręczeniowe i pożyczkowe, a także podmioty zarządzające tzw. funduszami podwyższonego ryzyka. Polskie firmy mogą korzystać z różnych instrumentów finansowych dedykowanych sektorowi MŚP.
Bogata oferta gwarancji
Instrumentem bardzo przydatnym i szczególnie poszukiwanym przez przedsiębiorców (nie tylko w wyjątkowo kryzysowych dla mniejszych firm latach 2020–2021) są gwarancje i poręczenia. Gwarancje to instrument, który doskonale sprawdza się nie tylko w czasach takich jak pandemia COVID-19, ale także w okresach wzrostu gospodarczego.
Szczególnie bogata jest oferta gwarancji spłaty kredytu dla sektora mikro- małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Działalność gwarancyjna i poręczeniowa BGK na rzecz MŚP opiera się przede wszystkim na programie „Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego”. Podstawowym celem jest jak najszersza dystrybucja gwarancji, co najlepiej udaje się realizować w ramach tzw. „gwarancji i poręczeń portfelowych” zabezpieczających portfele kredytów bankowych. Taka forma dystrybucji jest istotnie najbardziej efektywna i preferowana przez przedsiębiorców, banki oraz inne instytucje finansowe, pozwalając zabezpieczać i zmniejszać ryzyka finansowania i realizacji projektów służących rozwojowi MŚP.
W programie uczestniczą aktywnie banki krajowe (komercyjne i spółdzielcze), udzielające zabezpieczonych gwarancjami BGK kredytów dla przedsiębiorców. Program realizowany jest przez udzielane przez BGK gwarancje: de minimis, Biznesmax, dla leasingu oraz ze środków Funduszu Gwarancji Rolnych (FGR).
W efekcie nowych wyzwań związanych z koniecznością utrzymania płynności firm w okresie pandemii COVID-19 BGK zdecydował się na stworzenie Funduszu Gwarancji Płynnościowych (FGP) – instrumenty gwarancyjne wspierały zatem i nadal wspierają zachowanie płynności przez firmy. W ramach FGP powstały nowe produkty gwarancyjne: Gwarancja z Funduszu Gwarancji Płynnościowych (FGP) oraz Gwarancja dla faktoringu z Funduszu Gwarancji Płynnościowych. Przy tym wszystkie wcześniejsze produkty gwarancyjne zostały zmienione i zaoferowane na jeszcze korzystniejszych niż dotychczas warunkach.
Nowe rozwiązania
Gwarancja z Funduszu Gwarancji Płynnościowych (FGP) ma sprzyjać zapewnieniu płynności polskim przedsiębiorstwom. Może zabezpieczać zarówno kredyty obrotowe nowo udzielone, jak również kredyty obrotowe odnawiane na kolejny okres. Mogą być nią objęte kredyty zawarte nie wcześniej niż 1 marca 2020 r. Zabezpiecza do 80 proc. kapitału kredytu, ale nie może przekroczyć 200 mln zł, a łączna kwota kredytów z gwarancją udzielonych kredytobiorcy to 250 mln zł. Gwarantowanie obejmuje do 27 miesięcy, lecz nie dłużej niż okres kredytu wydłużony maksymalnie o trzy miesiące. Obecnie istnieje możliwość obejmowania gwarancją kredytów udzielanych w walucie obcej oraz nie ma minimalnej kwoty udzielonej gwarancji.
Przy gwarancjach de minimis podwyższono maksymalną kwotę gwarancji z 3,5 mln zł do 1,5 mln euro dla gwarancji do 5 lat i 750 tys. euro – dla gwarancji powyżej pięciu lat. Wydłużono też ich okres do 75 miesięcy dla kredytu obrotowego oraz do 120 miesięcy – dla kredytu inwestycyjnego. Te korzystne dla firm zmiany zostaną utrzymane do 30 czerwca 2022 r. Również do tej daty będą obowiązywać zmiany przy gwarancji Biznesmax, które zostały wprowadzone na czas przeciwdziałania skutkom COVID-19. Biznesmax obejmuje teraz także „zwykłe”, bieżące kredyty obrotowe. Wydłużony został też okres obowiązywania 5-proc. stawki rocznej dla wyliczenia dopłaty do oprocentowania kredytu oraz system dopłat do odsetek, którym objęto również kredyty obrotowe odnawialne i nieodnawialne.
Gwarancje dla leasingu zabezpieczają transakcje leasingowe. Jest to nowe, kolejne ułatwienie w dostępie do finansowania dla MŚP. Gwarancje te korzystają z regwarancji EFI w oparciu o środki Paneuropejskiego Funduszu Gwarancyjnego. Ten zaś jest dodatkową, poza budżetem unijnym, inicjatywą państw członkowskich w pokonywaniu skutków COVID-19. BGK był pierwszym bankiem rozwoju, który stworzył program ze wsparciem w formie regwarancji EFI z PFG. Gwarancje BGK zabezpieczą do 80 proc. kwoty leasingu lub pożyczki leasingowej bez odsetek oraz kosztów związanych z ich udzieleniem. Maksymalny okres trwania gwarancji to 12 lat, dotyczyć może ona transakcji leasingowych zarówno w walucie polskiej i obcej.
Łatwiejszy kredyt
Z kolei Gwarancja z Funduszu Gwarancji Rolnych (FGR) wspiera gospodarstwa rolne i przedsiębiorstwa przetwórstwa rolno-spożywczego spełniające kryteria MŚP. Jest ona pierwszym instrumentem zwrotnym stosowanym w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na tak szeroką skalę. Uzyskanie kredytu z gwarancją spłaty BGK jest przy tym łatwiejsze niż wsparcia dotacyjnego z PROW. Gwarantuje ona spłatę kredytów dotyczących wszystkich kierunków działalności rolnej oraz bez względu na wielkość gospodarstwa. Na czas pandemii COVID-19 i maksymalnie do 30 czerwca 2022 r. wprowadzono do gwarancji FGR dodatkowe ułatwienia. Zmiany te umożliwiły obejmowanie nią kredytów obrotowych na finansowanie bieżącej działalności, niepowiązanych z realizacją przez kredytobiorcę inwestycji z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), z maksymalnym okresem gwarancji 39 miesięcy (kredyty odnawialne) i 51 miesięcy (kredyty nieodnawialne). Dodatkowo kredyty te zostały objęte dopłatą do odsetek.
Ostatnią omawianą formą gwarantowania jest Gwarancja dla faktoringu z Funduszu Gwarancji Płynnościowych (FGP). Zabezpiecza ona faktoring z regresem oraz faktoring odwrotny. Gwarancją mogą być objęte limity faktoringowe, dla których umowy zostały zawarte nie wcześniej niż 1 marca 2020 r. Zabezpieczenie działa do 80 proc. limitu faktoringowego. I znowu: maksymalna kwota gwarancji nie może przekroczyć 200 mln zł, a łączna kwota limitów faktoringowych z gwarancją udzielonych faktorantowi to 250 mln zł. Udzielana jest na 27 miesięcy, lecz nie dłużej niż okres limitu faktoringowego wydłużony maksymalnie o trzy miesiące.
Pożyczki płynnościowe
Ten instrument finansowy dla MŚP ma postać pożyczki na utrzymanie płynności finansowej i bieżącej działalności firmy. Pożyczka nic nie kosztuje klienta, bo odsetki i pozostałe koszty pokrywa dotacja. Nie ma przy niej też wymogu wkładu własnego. Sfinansować nią będzie można także bieżące koszty związane z odbudową działalności firmy po pandemii. Pożyczki pochodzą ze środków UE, tj. z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR), w tym z instrumentu REACT-EU (z ang. Recovery Assistance for Cohesion and the Territories of Europe), który ma wesprzeć opiekę zdrowotną, zatrudnienie oraz małe i średnie firmy, zarazem sprzyjając transformacji ekologiczno-cyfrowej.
Są to pożyczki dla mikro-, małych, i średnich przedsiębiorców udzielane niezależenie od branży, w której działa firma. Są dedykowane tym przedsiębiorcom, których sytuacja finansowa pogorszyła się na skutek pandemii, ale była dobra przed 31 grudnia 2019 roku. Przedsiębiorca może pożyczyć pieniądze na sześć lat i to bez żadnych dodatkowych opłat i innych ukrytych kosztów. Nie będzie też od niego wymagana wpłata własna.
Wyjątkowo atrakcyjne są warunki spłaty tych pożyczek. Pierwszą ratę można zapłacić nawet po pół roku od jej zaciągnięcia (półroczna karencja spłaty). W razie potrzeby przedsiębiorca może skorzystać z atrakcyjnych wakacji kredytowych – aż przez cztery miesiące zawiesić spłacanie rat pożyczki.
Wysokość pożyczki to dwukrotność wynagrodzeń w firmie za 2019 rok (lub za ostatni rok) lub 25 proc. łącznego obrotu firmy w 2019 r. Przy pożyczkach do 100 tys. zł wystarczającym zabezpieczeniem jest weksel własny. Pożyczki nie trzeba przeznaczać na inwestycje – można nią opłacić wynagrodzenia, w tym także składki ZUS, podatki, składki zdrowotne i ubezpieczeniowe, zatowarowanie, półprodukty, bieżące opłaty, bieżące raty leasingowe i kredytowe, inwestycje (jako część pożyczki) oraz inne wydatki niezbędne do funkcjonowania firmy. Szczegółowe warunki oferty znajdują się na stronie BGK.
Materiał powstał we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego
