W ramach zmian podatkowych przewidzianych systemie obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., które wprowadził tzw. Polski Ład, podatnicy PIT oraz podatnicy CIT zostali zobowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych w formie elektronicznej i przesyłania ich do urzędu skarbowego. Wszystkie księgi i ewidencje podatkowe trzeba będzie przesyłać w formie ustrukturyzowanej. Mówi się w tym przypadku o tzw. dochodowych JPK (jednolity plik kontrolny). Tym samym po wprowadzeniu JPK_VAT, faktur ustrukturyzowanych (które właśnie są wdrażane), a wcześniej także kas fiskalnych online, fiskus w sposób zautomatyzowany i na bieżąco uzyska pełną wiedzę o tym, co dzieje się u podatnika, co znacznie ułatwi mu prowadzenie kontroli i wychwytywanie wszelkich nieprawidłowości.
Obowiązek przesyłania dochodowych JPK podatnicy mieli mieć już od 1 stycznia 2023 r. Teraz fiskus postanowił jednak terminy wejścia w życie tego obowiązku odroczyć. 24 marca 2022 rząd udostępnił do konsultacji społecznych obszerny projekt zmian w przepisach Polskiego Ładu. Projekt ten został przez rząd przyjęty 22 kwietnia i trafił do Sejmu (pierwsze czytanie odbyło się 27 kwietnia; kolejne prace zaplanowano na posiedzenie 11-12 maja). W ramach wynikających z tej nowelizacji zmian zaproponowano zamianę daty wejścia w życie nowych obowiązków związanych z przekazywaniem do fiskusa ksiąg podatkowych.
Zdaniem Ministerstwa Finansów pozwoli to podatnikom lepiej przygotować się do elektronizacji ewidencji księgowych. Proponuje się stopniowe dojście do docelowego modelu w trzech etapach.
I tak – nowe obowiązki zaczną realizować:
– od 2024 roku podatnicy CIT, których przychody za poprzedni rok podatkowy przekroczą kwotę 50 mln euro;
– od 2025 roku – podatnicy CIT (inni niż wymienieni wcześniej) obowiązani przesyłać ewidencje JPK_VAT oraz podatnicy PIT obowiązani przesyłać ewidencje JPK_VAT;
– od 2026 roku – pozostali podatnicy PIT i CIT.
Odroczone przepisy przewidują, że podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą będą obowiązani do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych: ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów, a także ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (księgi podatkowe). Będą mieli także obowiązek przesyłania ich w formie ustrukturyzowanej do urzędu skarbowego. Takie same obowiązki mają dotyczyć także podatników ryczałtu.
W konsekwencji co miesiąc – w terminie do 20. dnia następnego miesiąca, będą przesyłane księgi w przypadku, gdy na podstawie ksiąg i ewidencji jest ustalany dochód, od którego są wpłacane miesięczne zaliczki. Kwartalnie zaś – w terminie do 20. dnia miesiąca następującego bezpośrednio po upływie kwartału, będą przesyłane księgi w przypadku, gdy na podstawie ksiąg i ewidencji jest ustalany dochód, od którego są wpłacane kwartalne zaliczki.
Po zakończeniu roku księgi będą przesyłane raz jeszcze, tym razem w terminie do upływu terminu dla złożenia zeznania za rok podatkowy. Dla podatników PIT jest to ostatni dzień kwietnia, dla podatników CIT, dla których rok podatkowy jest taki sam jak kalendarzowy – to ostatni dzień marca (o ile terminy te nie ulegną przesunięciu, tak jak miało to miejsce w 2021 r. i ma miejsce w tym roku).
Przypomnijmy, że według obecnie obowiązujących przepisów przedsiębiorcy są zobligowani do comiesięcznego składania pliku JPK_V7 (lub kwartalnie KPK_V7K) pod warunkiem, że są czynnymi podatnikami VAT. Pozostałe struktury, takie jak: JPK_FA (faktury VAT); JPK_FA_RR (faktury VAT rolnika ryczałtowego); JPK_MAG (magazyn); JPK_WB (wyciąg bankowy); JPK_KR (księgi rachunkowe); JPK_PKPIR (podatkowa księga przychodów i rozchodów); JPK_EWP (ewidencja przychodów) podatnicy składają jedynie na żądanie organów skarbowych.
Co istotne – organy skarbowe mogą żądać przesłania wyżej wskazanych struktur JPK w przypadku: czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej.
Na podstawie nowych przepisów obowiązek comiesięcznego lub cokwartalnego składania plików JPK (w zależności od częstotliwości rozliczeń z tytułu podatku dochodowego) obejmie kolejne struktury, czyli: JPK_PKPIR, JPK_EWP, JPK_KR (podatnik będzie wysyłał jedną ze struktur w zależności od rodzaju prowadzonej ewidencji podatkowej) oraz JPK w zakresie ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Wszystko to sprawia, że podatnik ma coraz więcej obowiązków związanych z rozliczeniem się z fiskusem. Nie należy się zatem łudzić, że przesunięcie terminu jest jakimkolwiek ukłonem fiskusa w stronę podatników. Na przesunięcie terminów wpłynęły najprawdopodobniej trudności, jakie ma resort finansów z równoczesnym wdrażaniem licznych nowych rozwiązań systemowych służących automatyzacji rozliczeń i – przede wszystkim – z wykorzystywaniem płynących z nich danych w trakcie bieżącej kontroli podatników.
