Przedsiębiorcy mają obowiązek sporządzania analiz porównawczych dla transakcji realizowanych po 31 grudnia 2016 r., jeśli wartość transakcji przekracza ustawowe progi.
Aktualne progi dokumentacyjne wyglądają następująco:
– 10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej;
– 10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
– 2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej;
– 2 000 000 zł – w przypadku innej transakcji niż wymienione powyżej.
W przypadku podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową próg dokumentacyjny wynosi 100 000 zł, niezależnie od rodzaju transakcji.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi, analiza porównawcza powinna być aktualizowana przynajmniej raz na trzy lata. Jednak w przypadku, gdy np. zmieni się otoczenie ekonomiczne, analiza porównawcza wymaga szybszej aktualizacji. Z ustawy wynika, że wspomniana aktualizacja jest wymagana wówczas, gdy mamy do czynienia ze znacznym wpływem otoczenia ekonomicznego na przygotowane dokumenty. Ustawa nie precyzuje, jak ten „znaczny wpływ” należy rozumieć, ale trzeba przyznać, że obecna sytuacja ekonomiczna, zwłaszcza w części branż (np. tych energochłonnych) niewątpliwie ma niezwykle duży wpływ na ich działalność i stosowane ceny.
Przypomnijmy, że analiza porównawcza ma na celu zebranie dowodów i uzasadnienie, że warunki transakcji lub innych zdarzeń zawieranych z podmiotem powiązanym są tożsame z warunkami, jakie zostałyby ustalone, gdyby te powiązania nie istniały. Skoro otoczenie ekonomiczne jest obecnie inne i np. mamy do czynienia z drastyczną podwyżką cen energii, która wpływa na stosowane ceny i przedsiębiorstwo jest zmuszone je podnosić np. w relacjach ze swoimi kontrahentami to nie może być tak, że niższe ceny (te na starym poziomie) są stosowane w relacjach z podmiotami powiązanymi. Taka sytuacja może zostać bowiem zakwestionowana przez skarbówkę. Fiskus może uznać, że w takiej sytuacji nie mamy do czynienia z rynkowym charakterem stosowanych cen.
Aby weryfikację analizy porównawczej przeprowadzić, warto zacząć od dokładnej analizy. Trzeba bowiem ustalić te elementy, które wpływają na firmę i to, jakie mają one praktyczne skutki, m.in. w obszarze stosowanej polityki cenowej. Aby sprawdzić, czy stosowane ceny mają nadal charakter rynkowy można – i nawet warto – sięgnąć do dostępnych analiz i raportów rynkowych.
Warto też zwrócić uwagę, że na początku października br. odbyło się działające przy Ministerstwie Finansów Forum Cen Transferowych. Jednym z głównym tematów poruszanych podczas tego spotkania były właśnie wspomniane sytuacje zewnętrzne, w tym kryzysowe, które mogą wpływać na politykę cen transferowych. Mowa tu m.in. o skutkach pandemii, wojny na Ukrainie czy wysokiej inflacji.