fbpx
wtorek, 19 marca, 2024
Strona głównaPodatkiFiskus dostanie nowe uprawnienia

Fiskus dostanie nowe uprawnienia

Wprowadzenie możliwości zakupu kontrolowanego, zajęcie ruchomości na 36 godzin, a także zablokowanie kont firmowych, prywatnych i lokat nawet na 96 godzin – przewiduje projekt nowelizacji w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej.

Ministerstwo Finansów przygotowało obszerny projekt zmian w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Myliłby się jednak ten, kto myśli, że ustawa ta reguluje jedynie zasady funkcjonowania samej administracji podległej ministrowi finansów. W praktyce ustawa ta reguluje także m.in. kwestie związane z zasadami kontroli, a także kilka innych kwestii mających bezpośredni wpływ na podatników.

Nowelizacja przygotowana została w celu wzmocnienia uprawnień pracowników KAS w zakresie zwalczania szarej strefy, uszczelnienia wpływów do budżetu państwa, zwalczania wyłudzeń podatkowych i oszustw karuzelowych. Jak podkreśla się w uzasadnieniu, nowe przepisy mają także na celu uelastycznienie zarządzania Służbą Celno-Skarbową. Równocześnie nowe przepisy miałyby wprowadzić trzy nowe w tej ustawie instytucje prawne, tj. nabycie sprawdzające, postępowanie sprawdzające i tymczasowe zajęcie ruchomości.

Postępowanie sprawdzające

Najmniej kontrowersji może budzić zmiana dotycząca postępowania sprawdzającego. Takie postępowania są prowadzone już dziś. Chodzi w nich o to, by bez konieczności wszczynania sformalizowanego postępowania podatkowego radzić sobie z drobniejszymi uchybieniami podatników, np. z błędami w składanych zeznaniach podatkowych czy w rozliczeniach z fiskusem.

Przepisy dotyczące postępowania sprawdzającego są dziś w dwóch ustawach. Najważniejsza ich cześć znajduje się w Ordynacji podatkowej (tzw. czynności sprawdzające). Ale niektóre regulacje zawarte są również w obowiązujących przepisach ustawy o KAS (postępowanie kontrolne). Zmiana miałby polegać na przeniesieniu przepisów z Ordynacji podatkowej do ustawy o KAS. Tym samym zacząłby obowiązywać jednolity pod względem regulacji tryb prowadzenia postępowania sprawdzającego. Takie ujednolicenie procedury ma oczywiście swoje zalety.

Nabycie sprawdzające

W przeciwieństwie do zmian w zakresie postępowania sprawdzającego, wyjątkowo duże kontrowersje wzbudza możliwość wprowadzenia nowelizacją tzw. nabycia sprawdzającego. Obowiązujące obecnie przepisy nie pozwalają na to, aby urzędnicy nabywali towar lub usługę po to, by sprawdzić, czy podatnik zaewidencjonował ją na kasie fiskalnej (rejestrującej). A obowiązek taki mają praktycznie wszyscy podatnicy sprzedający towary lub usługi na rzecz osób fizycznych (czyli de facto konsumentów). I to właśnie miałoby się teraz zmienić.

Zgodnie z nowymi przepisami nabycie sprawdzające ma polegać na kupnie towarów lub usług w celu sprawdzenia wywiązywania się przez sprawdzanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego w zakresie: prowadzenia ewidencji sprzedaży za pośrednictwem kasy fiskalnej, wystawiania i wydawania nabywcy paragonu fiskalnego oraz rzetelności i prawidłowości wystawiania paragonu fiskalnego.
Nabycie sprawdzające dokonywane będzie na podstawie legitymacji służbowej i stałego upoważnienia udzielonego pracownikowi lub funkcjonariuszowi wykonującemu zadania w urzędach skarbowych lub urzędach celno-skarbowych.

Co do zasady, towar i należności miałyby być zwracane zaraz po dokonaniu takiej kontroli (od zasady tej są jednak pewne wyjątki, np. gdy zakupiony towar nie może być już zwrócony). Zwrot przysługiwałby także w przypadku zakupionych kontrolnie usług, o ile sama usługa nie zostanie wykonana.

Zajęcie konta prywatnego i lokaty

Poszerzone mają być także uprawnienia przedstawicieli fiskusa w zakresie zajmowania kont podatników. Dziś takie uprawnienie również istnieje. Fiskus może zająć konto przedsiębiorcy nawet na 72 godziny, o ile tylko zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa podatkowego (w tym roku zablokowano już w ten sposób ponad 70 mln zł blokując, do połowy października, ponad 500 rachunków). Co więcej, jeżeli szacowana kwota zobowiązania podatkowego przekroczy równowartość 10 tys. euro, to blokada może być przedłużona o trzy miesiące. Ta ostatnia zasada ma się nie zmienić. Zmieni się natomiast kilka innych elementów związanych z zajęciem konta i podejrzanymi transakcjami.

I tak, po zmianie przepisów, zamiast na 72 godziny konto będzie można zająć nawet na 96 godzin. Co więcej, takie uprawnienie nie będzie dotyczyć wyłącznie kont firmowych, ale także kont prywatnych (np. ROR) oraz lokat. Jeśli zatem fiskus uzna, że zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa podatkowego, będzie mógł na 96 godzin zablokować wszystkie środki będące w dyspozycji podatnika.

Nowością w przepisach ma być także to, że bank lub inny podmiot świadczący usługi płatnicze, będzie musiał na żądanie szefa KAS wstrzymać realizację podejrzanej transakcji i przelać pieniądze na rachunek wskazany przez fiskusa.

Tymczasowe zajęcie ruchomości

Kolejne uprawnienie, które mają zyskać urzędnicy skarbowi dotyczy zatrzymania ruchomości, a zatem np. samochodu czy towarów. Z takiego uprawnienia fiskus będzie mógł korzystać, gdy dana osoba ma wobec państwa długi przekraczające 5 tys. zł. (w ramach trwającego już postępowania egzekucyjnego).

Nowelizacja przewiduje dodanie nowego instrumentu do katalogu środków egzekucyjnych, stosowanych wobec dłużników po wystawieniu tytułu wykonawczego. Instrumentem tym będzie tymczasowe zajęcie ruchomości.

W ramach tej instytucji pracownicy albo funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej, o ile stwierdzą, że w stosunku do kontrolowanego jest prowadzona egzekucja administracyjna, będą mogli w czasie kontroli u podatnika zatrzymać towar (lub środek transportu) na 36 godzin, w ramach tymczasowego zajęcia ruchomości. Tymczasowe zajęcie ruchomości będzie następowało przez wpisanie jej do protokołu tymczasowego zajęcia ruchomości i jego podpisanie przez kontrolującego.

Każdy zobowiązany będzie mógł uchylić się od zatrzymania towarów lub środka transportu, o ile okaże dowody stwierdzające wykonanie zobowiązania albo dochodzony obowiązek nie jest wymagalny, został umorzony lub wygasł z innego powodu albo jeżeli nie istniał.

Organ egzekucyjny będzie miał 36 godzin na potwierdzenie zajęcia ruchomości. W przypadku odmowy zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości albo niewydania postanowienia w sprawie zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości w terminie, tymczasowo zajęta ruchomość będzie zwracana.

Marek Kutarba
Marek Kutarba
Prawnik i publicysta, ekspert w zakresie prawa podatkowego i finansów. Karierę zawodową rozpoczął od pracy w Izbie Skarbowej we Wrocławiu. Później związany z licznymi tytułami prasowymi, w tym największymi polskimi dziennikami gospodarczymi, w których pełnił funkcje redakcyjne i publikował na tematy podatkowe i gospodarcze. Autor książek i praktycznych poradników z zakresu prawa podatkowego. Obecnie właściciel firmy doradczej specjalizującej się w zarządzaniu finansowym i restrukturyzacji kosztów oraz kontent marketingu i litigation PR.

INNE Z TEJ KATEGORII

Handel za późno dowiedział się o zmianach w VAT na żywność

Branża handlowa w Polsce alarmuje, że za późno dowiedziała się o decyzji rządu Koalicji Obywatelskiej o nieprzedłużaniu zerowego VAT na żywność.
2 MIN CZYTANIA

Czy wróci zryczałtowana składka zdrowotna dla przedsiębiorców?

Wiceminister finansów Jarosłąw Neneman odrzucił możliwość prostego powrotu do zryczałtowanej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców.
2 MIN CZYTANIA

Branża beauty chce szerszej obniżki VAT

Zgodnie z planem rządu od 1 kwietnia 2024 roku usługi kosmetyczne w Polsce mają zostać objęte 8-proc. stawką VAT, ale według branży propozycja władz ma zbyt wąski zakres.
2 MIN CZYTANIA

INNE TEGO AUTORA

Podatek liniowy już nie tak popularny

W ciągu zaledwie roku, w wyniku zmian wprowadzonych Polskim Ładem, liczba podatników liniowego PIT zmalała o więcej niż jedną trzecią, a zapłacony przez nich podatek o jedną piątą. Równocześnie wzrosła tzw. efektywna stawka opodatkowania.
4 MIN CZYTANIA

Wydatki na wdrożenie KSeF można odliczyć podwójnie

Koszty związane z implementacją oprogramowania koniecznego do komunikacji z Krajowym Systemem e-Faktur mogą spełniać kryteria prac badawczo-rozwojowych (B+R), co umożliwia odliczenie kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi na badania i rozwój. Taki wniosek wynika z interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora KIS w styczniu 2024 r.
4 MIN CZYTANIA

Niepełny miesiąc pracy nie wpływa na potrącenia komornicze

Praca przez część miesiąca nie wpływa na kwotę wolną od potrąceń komorniczych. Jeśli pracownik jest zatrudniony na pełnym etacie, ale nie przepracował pełnego miesiąca (np. z powodu ustania stosunku pracy w trakcie miesiąca), obowiązujące przepisy nie pozwalają na zmniejszenie kwoty wolnej od potrąceń w ramach egzekucji komorniczej.
3 MIN CZYTANIA