Zgodnie z polskimi przepisami uprzednie porozumienie cenowe (Advanced Pricing Agreements – APA) to decyzja, w której uznaje się, że cena transferowa transakcji kontrolowanej została ustalona na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Decyzje takie wydaje na wniosek podatnika (podmiotu powiązanego) szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Kwestie związane z wydawaniem APA uregulowane są obecnie w przepisach ustawy z 16 października 2019 r. o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych (Dz.U. z 2019 roku, poz 2200). Jej przepisy weszły w życie pod koniec listopada 2019 r. Poza tymi przepisami, w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie – zastosowanie mają także przepisy Ordynacji podatkowej. W przypadku zwarcia APA podatnik będący podmiotem powiązanym nie ma obowiązku opracowania dokumentacji cen transferowych (zastępuje je porozumienie).
APA funkcjonują w Polsce już od kilkunastu lat. Ministerstwo Finansów opublikowało właśnie najnowsze dane dotyczące zawieranych uprzednich porozumieniach cenowych – według stanu na koniec września 2022 r. Wynika z nich, że od 2006 r. do końca września 2022 r. zawarto w sumie 264 porozumienia. Porozumień takich zawarto zatem w tym roku już 65 (w całym 2021 r. – 101). Warto zauważyć, że od 2021 r., czyli w niecałe dwa lata, zawarto ponad połowę wszystkich porozumień, bo aż 166 z 264 (ponad 60 proc.). Co więcej, w toku są obecnie 364 kolejne sprawy dotyczące zawarcia APA (w czerwcu toczyło się ich 383).
Jeśli chodzi o przyjęte metody ustalania cen, to największą popularnością nadal cieszy się metoda marży transakcyjnej netto. Metoda ta polega na badaniu marży zysku netto, jaką uzyskuje podmiot w transakcji lub transakcjach z innym podmiotem powiązanym i określeniu jej na poziomie marży, jaką ten sam podmiot uzyskuje w transakcjach z podmiotami niezależnymi lub marży uzyskiwanej przez podmioty niezależne w porównywalnych transakcjach. Co ciekawe, w ostatnich miesiącach po raz pierwszy pojawiło się wskazanie tzw. innej metody (7 porozumień).
Zgodnie z polskimi przepisami – jak już wspomniano – APA to decyzja, w której uznaje się, że cena transferowa transakcji kontrolowanej została ustalona na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Porozumienie daje zatem gwarancję, że fiskus nie będzie w przyszłości kwestionował dokonywanych rozliczeń (o ile nie odbiegają od opisu ustalonego w porozumieniu). Decyzje takie wydaje na wniosek podatnika (podmiotu powiązanego) szef KAS.
Okres obowiązywania APA nie może być dłuższy niż 5 lat podatkowych i upływa z końcem roku podatkowego wnioskodawcy. Porozumienie może być jednak przedłużone.
Zawarcie APA daje podatnikom spore korzyści. Przede wszystkim w przypadku zawarcia porozumienia podatnik będący podmiotem powiązanym nie ma obowiązku opracowania dokumentacji cen transferowych (zastępuje je porozumienie). Po drugie – w przypadku zawarcia APA podatnika nie dotyczyło ograniczenie wynikające z art. 15e ustawy o CIT. Przepis ten wprowadza limit dla wydatków zakupu usług niematerialnych od podmiotów powiązanych, które można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Wyłączenie to dotyczy m.in. usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze, a także wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości. Przypomnijmy, że przepis ten został ostatnio uchylony (z mocą od 1 stycznia 2022 r.)
Warto także pamiętać, że zgodnie z przepisami ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych, podatnicy, dla których wydano uprzednie porozumienie cenowe składają szefowi KAS sprawozdanie (formularz APA-C) o realizacji tego porozumienia za każdy rok podatkowy objęty uprzednim porozumieniem cenowym, w terminie właściwym dla złożenia rocznego zeznania podatkowego. W normalnym trybie termin na złożenie takiej informacji mija zatem z końcem marca (dla podatników, dla których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym). W 2022 r. termin ten wydłużono do końca czerwca 2022. Czy z takim wydłużeniem będziemy mieli do czynienia także w 2023 r. trudno obecnie przewidzieć.
