fbpx
czwartek, 6 lutego, 2025
Strona głównaPodatkiJuż w styczniu pierwsze sprawozdanie o podatku węglowym

Już w styczniu pierwsze sprawozdanie o podatku węglowym

Od 1 października weszły w życie pierwsze obowiązki dla importerów związane z unijnym systemem CBAM, czyli mechanizmem dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2. Importerzy zostali zobowiązani do składania kwartalnych sprawozdań. Pierwsze – za okres od października do grudnia br. – trzeba złożyć do końca stycznia.

Budzący spore kontrowersje tzw. podatek węglowy zaczyna powoli funkcjonować w rzeczywistości gospodarczej. Na razie w dość ograniczonym zakresie. Ale jak na początek i tak pojawiające się nowe obowiązki mogą okazać się dość uciążliwe.

Zanim jednak o nowych obowiązkach, przypomnijmy, że w dużym uproszczeniu podatek węglowy to specjalna opłata pobierana od importowanych z krajów spoza Unii (co do zasady, są bowiem małe wyjątki) dóbr, które – w przeciwieństwie do unijnych – nie są obciążone opłatami związanymi z emisjami Co2, a tym samym są zazwyczaj tańsze niż produkty unijne. System tych opłat i związanych z nimi reguł nosi nazwę CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism)

System CBAM został skonstruowany zgodnie z zasadami Światowej Organizacji Handlu (WTO) i innymi zobowiązaniami międzynarodowymi UE i będzie funkcjonował w następujący sposób: importerzy z UE będą kupować certyfikaty emisji dwutlenku węgla po cenie odpowiadającej cenie emisji, jaka zostałaby zapłacona, gdyby importowane towary zostały wyprodukowane zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi ustalania opłat za emisje gazów cieplarnianych. Jeżeli producent spoza UE wykaże jednak, że zapłacił już cenę za emisje wykorzystane do produkcji importowanych towarów w państwie trzecim (czyli gdzieś poza Unią), to odpowiadający temu koszt unijny importer będzie mógł sobie w pełni odliczyć, co oznacza, że koszt sprowadzenia towaru nie będzie wcale, albo tylko w nieznacznym stopniu obciążony nowymi opłatami. Mechanizm ten ma zachęcać producentów spoza obszaru Unii do uwzględniania w swojej działalności czynnika związanego z ochroną środowiska.

Pierwsze obowiązki związane z funkcjonowaniem tego systemu pojawiły się dla unijnych importerów – a zatem także polskich przedsiębiorstw – 1 października br. za sprawą obowiązującego od maja rozporządzenia wykonawczego CBAM, które dotyczy obowiązku raportowania emisji w okresie przejściowym.

Zgodnie z tymi przepisami okres przejściowy CBAM rozpoczyna się 1 października 2023 r. i potrwa do 31 grudnia 2025 r. Później, a zatem od 1 stycznia 2026 roku, nastąpi ostateczne wdrożenie CBAM w pełnym zakresie.

W okresie przejściowym importerzy wyrobów objętych CBAM będą zobowiązani do ustalania emisji „wbudowanych” w importowane przez siebie produkty oraz składania kwartalnych sprawozdań CBAM. Importerzy będą musieli zgłaszać emisje wbudowane w ich towary bez konieczności uiszczania opłaty wyrównawczej, co da czas na przygotowanie się do wprowadzenia systemu ostatecznego. Rejestracja importerów jako „upoważnionych zgłaszających CBAM” rozpocznie się od 31 grudnia 2024 r.

Produkty objęte raportowaniem wskazane są w rozporządzeniu według ich klasyfikacji w nomenklaturze scalonej (CN) i obejmują: żelazo, stal, aluminium, nawozy, cement, energię elektryczną, wodór (rozporządzanie przewiduje jednak pewne wyłączenia m.in. ze względu na wartość lub pochodzenie).

Obowiązek kwartalnego składania do Komisji Europejskiej sprawozdania CBAM (ma to obywać się przez rejestr przejściowy CBAM), dotyczy każdego podmiotu importującego towary objęte zakresem CBAM lub ich przedstawicieli pośrednich (zawsze, jeśli importerzy nie posiadają siedziby w UE) i składane będzie miesiąc po zakończeniu każdego kwartału. Jako że pierwszy taki kwartał zaczął się 1 października tego roku, pierwsze sprawozdanie trzeba będzie złożyć do 31 stycznia 2024 r.

Sprawozdanie musi zawierać informacje o całkowitych: wbudowanych emisjach bezpośrednich, wbudowanych emisjach pośrednich, cenie należnej za emisje wbudowane w kraju pochodzenia towarów, ilości każdego rodzaju towarów per instalacja. Oczywiście dane te obejmują towary importowane w kwartale, którego sprawozdanie dotyczy.

Do 31 grudnia 2024 r. emisje wbudowane w towary będą mogły być ustalane przy użyciu jednej z następujących metod monitorowania i raportowania:
– system handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla stosowany w miejscu, w którym zlokalizowana jest instalacja;
– obowiązkowy system monitorowania emisji w miejscu (państwie), w którym znajduje się instalacja;
– system monitorowania emisji w danej instalacji stosowany przez jej operatora, na który może składać się weryfikacja emisji przez akredytowanego weryfikatora.

Do 31 lipca 2024 r. zgłaszający, którzy nie będą w stanie uzyskać informacji o wbudowanych emisjach określonych w rozporządzeniu CBAM poprzez zastosowanie przewidzianej w nim metodologii bazowej ani metod uproszczonych, będą mogli używać innych metod ustalania emisji, w tym wartości domyślnych. Deklarowane emisje będą musiały zostać zweryfikowane przez niezależnego, akredytowanego weryfikatora.

Marek Kutarba
Marek Kutarba
Prawnik i publicysta, ekspert w zakresie prawa podatkowego i finansów. Karierę zawodową rozpoczął od pracy w Izbie Skarbowej we Wrocławiu. Później związany z licznymi tytułami prasowymi, w tym największymi polskimi dziennikami gospodarczymi, w których pełnił funkcje redakcyjne i publikował na tematy podatkowe i gospodarcze. Autor książek i praktycznych poradników z zakresu prawa podatkowego. Obecnie właściciel firmy doradczej specjalizującej się w zarządzaniu finansowym i restrukturyzacji kosztów oraz kontent marketingu i litigation PR.

INNE Z TEJ KATEGORII

Fundacja rodzinna – obrót majątkiem z podatkiem czy bez?

W przypadku gdy fundacja rodzinna nabędzie nieruchomość lub inne mienie, a następnie je odsprzeda, narazi się na konieczność zapłaty 25-procentowego podatku dochodowego. Wbrew stanowisku fiskusa nie będzie jednak podlegać opodatkowaniu, jeśli nabyty majątek wniesie aportem do spółki.
3 MIN CZYTANIA

W tym roku Dzień Wolności Podatkowej przypada jeszcze później niż w roku ubiegłym!

Już po raz trzydziesty pierwszy Centrum im. Adama Smitha oblicza Dzień Wolności Podatkowej. W tym roku przypada on w piątek 28 czerwca, dopiero w 180 dzień roku! Na opłacenie wszystkich danin, czyli podatków, niezależnie od tego, jak się nazywają, w tym opłat i składek, które są przymusowe, pracujemy 179 (sto siedemdziesiąt dziewięć) z 366 dni, czyli o 8 dni dłużej niż w roku 2023.
5 MIN CZYTANIA

Szykują nam nowy podatek. Efektem będą drastyczne podwyżki cen gazu, węgla i paliwa

Jak informuje „Rzeczpospolita”, węgiel będzie droższy nawet o połowę, a olej napędowy o ponad 50 gr na litrze. Taki będzie efekt wprowadzenia przez rząd nowego podatku wynikającego z unijnej dyrektywy o systemie handlu emisjami gazów cieplarnianych. Jej uchwalenie ma nastąpić do końca 2024 r.
2 MIN CZYTANIA

INNE TEGO AUTORA

Podatek liniowy już nie tak popularny

W ciągu zaledwie roku, w wyniku zmian wprowadzonych Polskim Ładem, liczba podatników liniowego PIT zmalała o więcej niż jedną trzecią, a zapłacony przez nich podatek o jedną piątą. Równocześnie wzrosła tzw. efektywna stawka opodatkowania.
4 MIN CZYTANIA

Wydatki na wdrożenie KSeF można odliczyć podwójnie

Koszty związane z implementacją oprogramowania koniecznego do komunikacji z Krajowym Systemem e-Faktur mogą spełniać kryteria prac badawczo-rozwojowych (B+R), co umożliwia odliczenie kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi na badania i rozwój. Taki wniosek wynika z interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora KIS w styczniu 2024 r.
4 MIN CZYTANIA

Niepełny miesiąc pracy nie wpływa na potrącenia komornicze

Praca przez część miesiąca nie wpływa na kwotę wolną od potrąceń komorniczych. Jeśli pracownik jest zatrudniony na pełnym etacie, ale nie przepracował pełnego miesiąca (np. z powodu ustania stosunku pracy w trakcie miesiąca), obowiązujące przepisy nie pozwalają na zmniejszenie kwoty wolnej od potrąceń w ramach egzekucji komorniczej.
3 MIN CZYTANIA