W dniu 21 kwietnia 2023 roku w Warszawie odbyła się konferencja prasowa Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz Prezesów Wojewódzkich Izb Rolniczych, podczas której przedstawiono propozycje działań w celu zwalczenia kryzysu zbożowego oraz pozostałych artykułów rolno-spożywczych. W trakcie konferencji poinformowano, że Wojewódzkie Izby Rolnicze w pełni popierają protesty rolników i w celu walki z kryzysem rolnym oraz dla zabezpieczenia dochodów rolników, przekazano premierowi Mateuszowi Morawieckiemu postulaty samorządu rolniczego.
Pomysły na kryzys rolny
Głównym pomysłem rolników jest pilne przywrócenie ceł na ukraińskie artykuły rolno-spożywcze. Zgodnie z planem 20 proc. z cła miałoby trafiać do Skarbu Państwa, a 80 proc. na pomoc dla Ukrainy. Poza tym, rolnicy postulują objęcie ukraińskich produktów rolno-spożywczych przez Krajową Administrację Skarbową systemem SENT, co oznaczałoby pełny monitoring takich towarów.
Inne pomysły mówią o ujawnieniu wszystkich firm skupujących zboża i rzepak z Ukrainy oraz wprowadzeniu wysokich kar dla nieuczciwych podmiotów skupujących ukraińskie zboże, by tranzyt faktycznie był tranzytem. Pomysłem do rozważenia jest też monitoring obowiązujących umów z ukraińskimi dostawcami produktów rolno-spożywczych. Jeśli chodzi o tzw. zboże techniczne, to rolnicy apelują o jego wykorzystanie, ale wyłącznie zgodnie z przeznaczeniem. Samorząd rolniczy chce też lepszej kontroli fitosanitarnej importu z Ukrainy.
Rolnicy w celu walki z kryzysem rolnym apelują również o ograniczenie tranzytu ukraińskiego zboża wyłącznie do drogi morskiej, aby porty w Polsce były wykorzystywane do eksportu polskiego ziarna. Do tego, zaapelowano o pilny skup zboża od polskich rolników przez Holding Polska Grupa Spożywcza.
Wezwano również do jasnego określenia rekompensat za poniesione straty dla polskich rolników oraz wdrożenia programu dopłat dla podmiotów gotowych odpłatnie przechować ziarno. Po raz kolejny zaapelowano o zaprzestanie inwestycji w Centralny Port Komunikacyjny i przesunięcie tych środków na budowę Portu zbożowego o dużej przepustowości i z infrastrukturą kolejową.
Kryzys rolny uderzył w finanse rolników
Rolnicy wzywają również do pochylenia się nad sytuacją finansową gospodarstw rolnych, które ucierpiały przez kryzys rolny, przez uproszczenie procedur i zasad przyznawania dopłat bezpośrednich oraz zwiększenie na to środków budżetowych. Samorząd rolniczy apeluje także o stworzenie linii kredytowych dla gospodarstw rolnych z dopłatami z budżetu państwa na poziomie 2 proc. i stworzenia programów restrukturyzacyjnych dla zadłużonych podmiotów.
Źródło: KRIR