fbpx
wtorek, 11 lutego, 2025
Strona głównaFelietonMit przedsiębiorczego państwa w Watykanie

Mit przedsiębiorczego państwa w Watykanie

Interwencjonizm uniemożliwia człowiekowi działanie, które jest nie tylko dla niego najbardziej odpowiednie, ale stanowi także o istocie jego człowieczeństwa – pisze w najnowszym felietonie ks. Jacek Gniadek.

– To nie zadziałało – stwierdził ostatnio Jarosław Kaczyński na spotkaniu z mieszkańcami Częstochowy, odnosząc się do realizacji celu programu 500 Plus, jakim była poprawa sytuacji demograficznej w Polsce.

Mówiłem o tym od samego początku, że tak to się skończy. Mam satysfakcję, choć wolałbym jej dzisiaj nie mieć. Problemu demograficznego nie rozwiąże się bowiem za pomocą rozdawania cudzej własności ściąganej pod przymusem.

Niektórzy twierdzą, że 500 Plus nie jest świadczeniem socjalnym, ale zwrotem podatku. Zamiast rozdawać 500 Plus, rząd zrobiłby jednak lepiej, gdyby obniżył opodatkowanie pracy. Ludzie wtedy chcieliby pracować, oszczędzać i inwestować nie tylko w biznes, ale także w rodzinę.

Interwencjonizm zabija ducha przedsiębiorczości. Papieże Leon XIII i Jan Paweł II pisali, że zadaniem państwa jest czuwanie nad dobrem wspólnym i troska, by wszystkie dziedziny życia rozwijały się harmonijnie. Nie oznacza to jednak, że rozwiązanie kwestii społecznych ma pochodzić od państwa.

Interwencjonizm wydaje się być jednak ciągle pociągającą alternatywą w Watykanie. Papież Franciszek widzi, że ubóstwo, nierówności i systemy ekonomiczne zabijają miliony osób każdego roku. Szuka rozwiązań i zaprasza do Watykanu prof. Mariannę Mazzucato, amerykańska ekonomistkę i autorkę „Przedsiębiorczego państwa”.

Papież jako jezuita w swoim nauczaniu kładzie ogromny nacisk na rozeznawanie duchowe. Pierwszą jego fazą jest zbieranie informacji. Wymaga to nieraz wielkiego trudu, ale jest to cena warta dobrego rozeznania.

Michael Novak, nieżyjący już amerykański teolog, pisał, że w ostatnich miesiącach swojego życia Frederick A. von Hayek miał okazję do długiej rozmowy z papieżem Janem Pawłem II. Istnieją oznaki wpływu austriackiego ekonomisty w niektórych fragmentach encykliki społecznej „Centesimus annus”, a zwłaszcza tam, gdzie papież pisał o wolnej przedsiębiorczości i inteligentnym podziale pracy, które są dzisiaj źródłem bogactwa.

Nic nie stało na przeszkodzie, by papież Franciszek mógł porozmawiać z Deirdre McCloskey i Alberto Mingardi, autorami „Mitu przedsiębiorczego państwa”. Amerykańska ekonomistka i włoski politolog dowodzą, że teoria Mazzucato o konieczności ingerencji państwa w rozwój gospodarczy jest błędna, a przykłady przedstawiane na jej poparcie pokazują w rzeczywistości coś zupełnie innego.

Papież mógł też zaprosić do Watykanu Jesúsa Huerta de Soto. Ten hiszpański ekonomista każdy system instytucjonalnej agresji wobec wolności korzystania z funkcji przedsiębiorczej definiuje jako socjalizm i uważa za zło. Taką agresję stosują dzisiaj nowoczesne państwa. Interwencjonizm uniemożliwia człowiekowi działanie, które jest nie tylko dla niego najbardziej odpowiednie, ale stanowi także o istocie jego człowieczeństwa.

Rozwiązania problemów społecznych należy więc szukać w wolności. To byłoby zgodne z Ewangelią i wtedy spełniłyby się również marzenia prezesa Prawa i Sprawiedliwości. Podczas tego samego pobytu w Częstochowie mówił, że „Polska musi stać się ośrodkiem cywilizacji chrześcijańskiej, która promieniuje na Europę”.

Jacek Gniadek SVD
Jacek Gniadek SVD
Werbista, misjonarz, teolog, ekonomista i obserwator życia gospodarczego w jednym. Pracował w Zairze (DR Konga), Botswanie, Liberii i Zambii. Od 2016 r. mieszka w Warszawie. Był dyrektorem Werbistowskiego Centrum Fu Shenfu oraz prezesem Stowarzyszenia „Sincum” im. M. Boyma SJ, które pomaga Kościołowi w Chinach. Współpracuje z Fundacją ASBIRO, która wspomaga prywatną edukację w Afryce. Wkrótce wybiera się do Chile. Jeden z największych zwolenników wolnej przedsiębiorczości wśród duchownych katolickich w Polsce.

INNE Z TEJ KATEGORII

Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal

Z pewnością zgodzimy się wszyscy, że najbardziej nieakceptowalną i wywołującą oburzenie formą działania każdej władzy, niezależnie od ustroju, jest działanie w tajemnicy przed własnym obywatelem. Nawet jeżeli nosi cechy legalności. A jednak decydentom i tak udaje się ukryć przed społeczeństwem zdecydowaną większość trudnych i nieakceptowanych działań, dzięki wypracowanemu przez wieki mechanizmowi.
5 MIN CZYTANIA

Legia jest dobra na wszystko!

No to mamy chyba „początek początku”. Dotychczas tylko się mówiło o wysłaniu wojsk NATO na Ukrainę, ale teraz Francja uderzyła – jak mówi poeta – „w czynów stal”, to znaczy wysłała do Doniecka 100 żołnierzy Legii Cudzoziemskiej. Muszę się pochwalić, że najwyraźniej prezydent Macron jakimści sposobem słucha moich życzliwych rad, bo nie dalej, jak kilka miesięcy temu, w nagraniu dla portalu „Niezależny Lublin”, dokładnie to mu doradzałem – żeby mianowicie, skoro nie może już wytrzymać, wysłał na Ukrainę kontyngent Legii Cudzoziemskiej.
5 MIN CZYTANIA

Rozzłościć się na śmierć

Nie spędziłem majówki przed komputerem i w Internecie. Ale po powrocie do codzienności tym bardziej widzę, że Internet stał się miejscem, gdzie po prostu nie można odpocząć.
6 MIN CZYTANIA

INNE TEGO AUTORA

Ekonomia i sprawiedliwość

Współczesne państwo nie wywiązuje się ze swoich obowiązków. Nie zajmując się tematem sprawiedliwości, kapitaliści pozostawiają ten problem do rozwiązania kolejnemu pokoleniu socjalistów.
3 MIN CZYTANIA

Każda władza ma swoje preferencje

Pieniądze budżetowe zawsze są ogromną pokusą dla organizacji pozarządowych. Nikt nie otrzymuje ich za darmo. Nie jest sztuką nie brać, kiedy nie dają. Sztuką jest być wolnym i nie brać, kiedy pieniądze rządowe leżą na stole.
3 MIN CZYTANIA

Milei i libertariańskie credo

Na Światowym Forum Ekonomicznym Javier Milei, libertariański prezydent Argentyny, powiedział, że największym niebezpieczeństwem dla świata jest socjalizm. Prawie nikt nie zwrócił uwagi, że Milei wspomniał także o libertariańskim credo, które głosi, że wszyscy są równi i mają takie same prawa przyznane przez Stwórcę, do których należy prawo do życia, wolności i własności.
2 MIN CZYTANIA