Projekt zmian nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw został opublikowany 24 marca. Obecnie znajduje się on na etapie uzgodnień międzyresortowych. Do początku kwietnia nad projektem trwały konsultacje – również ze stroną społeczną, w tym z przedstawicielami biznesu.
Cel: prosto i jasno
Głównym założeniem Ministerstwa Finansów tej nowelizacji jest stworzenie prostych i zrozumiałych rozwiązań podatkowych, które przyczynią się do rozwoju gospodarczego. MF uważa, że najważniejsze są trzy zmiany, zawarte w projekcie.
Pierwsza to obniżenie z 17 do 12 proc. stawki podatku obowiązującej w pierwszym przedziale skali podatkowej. Druga dotyczy wprowadzenia dla przedsiębiorców nierozliczających podatku według skali podatkowej możliwości odliczania części zapłaconych składek zdrowotnych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną jednolitym 19-proc. podatkiem, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz kartą podatkową (przedsiębiorcy rozliczający podatek według skali podatkowej zapłacą niższy podatek dzięki obniżonej stawce podatku). Trzecia kluczowa zmiana to uchylenie ulgi dla klasy średniej. Obniżenie stawki podatkowej w trakcie roku, a także w rozliczeniu podatku dochodowego za 2022 r. umożliwia, zdaniem resortu, uchylenie – postrzeganej jako niespójnej i komplikującej system podatkowy – ulgi dla klasy średniej.
Te zmiany mają poprawić sytuację wszystkich podatników; zarówno tych na etacie czy innych formach zatrudnienia, jak i przedsiębiorców. Dodatkowo – według ministerstwa – system będzie sprawiedliwy, bo niejasne regulacje zostaną doprecyzowane.
Obniżka PIT o 5 procent
Jedna z ważniejszych zmian w omawianym projekcie dotyczy obniżenia stawki PIT z 17 do 12 proc. Nowa, niższa stawka podatkowa ma dotyczyć każdego podatnika (uzyskującego dochody opodatkowane na zasadach skali), bez względu na źródło osiąganych przychodów, wysokość przysługujących kosztów uzyskania przychodu, fakt zatrudnienia u kilku pracodawców, czy też równoczesnego pobierania emerytury. Z nowej, niższej stawki skorzystają również przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej. 12-proc. stawka podatku ma być jednolicie określona dla każdego z podatników opodatkowujących swoje przychody według skali. Rozwiązanie to, jak również wprowadzenie odliczenia od podstawy opodatkowania składki na ubezpieczenie zdrowotne, mają rekompensować uchylaną tzw. ulgę dla klasy średniej.
Uwaga jednak – w przypadku podatników, dla których uchylenie tzw. ulgi dla klasy średniej mogłoby nie być korzystnym rozwiązaniem, przewidziano uprawnienie do pomniejszenia zobowiązania podatkowego o wysokość ubytku spowodowanego zmianą systemu. Tym samym uchylenie tzw. ulgi dla klasy średniej nie będzie wiązało się – jak podkreśla MF w uzasadnieniu – z pogorszeniem sytuacji podatników uprzednio do niej uprawnionych.
Warto wspomnieć, że projekt przewiduje także przywrócenie możliwości preferencyjnego opodatkowania dochodów samotnych rodziców, czy też możliwość uwzględniania przez podatników składki zdrowotnej w rozliczeniu z fiskusem. Będzie to dotyczyło podatników rozliczających się poza skalą podatkową, a zatem tych, którzy nie skorzystają z obniżenia stawki podatkowej w skali do 12 proc.
Kwota wolna od PIT w skali podatkowej nie zostanie zmieniona. Zostanie ona utrzymana na poziomie 30 000 zł.
Ponowna korekta składki
Przedsiębiorców czekają też kolejne zmiany w zasadach rozliczania składki zdrowotnej. Przypomnijmy, że nowe reguły w tym zakresie zostały wprowadzone 1 stycznia 2022 r. Z tym dniem uchylono prawo do pomniejszania podatku dochodowego o kwotę stanowiącą 7,75 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Następnie 8 stycznia zasady te zostały zmienione rozporządzeniem ministra finansów, a następnie przeniesione do ustawy. Od lipca nastąpi tu kolejna modyfikacja.
Brak odliczenia składki zdrowotnej dla podatników skali PIT zostało równoważone podwyższeniem kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł oraz progu dochodów w skali podatkowej do 120 000 zł, a także nowym odliczeniem od dochodu zwanym ulgą dla klasy średniej. Najnowszy projekt dodatkowo ma zrekompensować te zmiany obniżeniem stawki podatku określonej w skali podatkowej z 17 do 12 proc.
Przedsiębiorcom rozliczającym się według jednolitej, 19-proc. stawki podatku zaproponowano wprowadzenie odliczenia od podstawy obliczenia podatku (dochodu) lub zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej – zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne związanej z działalnością opodatkowaną w tej formie. Wysokość rocznego odliczenia składek będzie limitowana. Limit będzie obliczony na bazie limitu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, tj. rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ogłoszonej w roku poprzednim. Limit będzie stanowił kwotę stanowiącą 4,9 proc. (stawka składki na ubezpieczenie zdrowotne płaconej przez podatników opodatkowanych podatkiem liniowym) i 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej (w 2022 r. jest to 177 660 zł). Jak podaje MF będzie to kwota 8700 zł (177 660 zł x 4,9% = 8705 zł), ale w przepisie zaproponowane zostało zaokrąglanie kwoty przysługującego odliczenia do pełnych 100 złotych, czyli do 8700 zł). Wysokość tej kwoty będzie podlegała corocznie podwyższeniu o wskaźnik odpowiadający ilorazowi rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ogłoszonej w roku poprzednim, oraz rocznej podstawy wymiaru tych składek ogłoszonej dwa lata wstecz, po zaokrągleniu do pełnych 100 złotych w górę. Kwota ta będzie również ogłaszana w dedykowanym obwieszczeniu (w Monitorze Polskim) przez ministra finansów.
Prawo do odliczenia części zapłaconych składek zdrowotnych przysługiwać będzie także podatnikom, którzy opodatkowują przychody z działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W projekcie przewidziano również odliczenie 19 proc. zapłaconej składki zdrowotnej od karty podatkowej.
Kolejne zmiany
Jakie jeszcze zmiany przewiduje nowelizacja przepisów w ramach Polskiego Ładu? Są to m.in.: likwidacja ulgi na zabytki; zmianę zasad stosowania kwoty wolnej od podatku (tj. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek); zwolnienie płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek; zmiana wysokości kryterium dochodowego pełnoletniego uczącego się dziecka, od którego zależy prawo rodzica lub opiekuna prawnego do preferencji podatkowych; zmiana katalogu dochodów małoletniego dziecka, które dolicza się do dochodów rodzica; zmiana w zakresie zwolnień przedmiotowych; umożliwienie zdefiniowanej grupie podatników przekazywania kwot w wysokości 1 proc. podatku należnego organizacji pożytku publicznego na podstawie wniosku za poprzedni rok podatkowy; uchylenie mechanizmu przedłużenia poboru i wpłaty zaliczek na podatek dochodowy w trakcie 2022 r.
Większość nowych regulacji ma wejść w życie już 1 lipca 2022 r.
