fbpx
sobota, 30 listopada, 2024
Strona głównaArchiwumPodatek liniowy nie stracił na atrakcyjności

Podatek liniowy nie stracił na atrakcyjności

Od 1 listopada obowiązuje niższa niż dotychczas stawka PIT. Dotyczy ona jednak wyłącznie podatników opodatkowanych na tzw. zasadach ogólnych, czyli płacących podatek według skali podatkowej. Stawka podatku w pierwszym przedziale tej skali zmalała z 18 do 17%. Tym samym po zmianie przepisów rozliczając się według tzw. skali podatkowej, stawka podatku wynosi 17% lub 32%, w zależności od osiągniętego dochodu. Niższa stawka stosowana jest dla dochodów (podstawy opodatkowania) nie przekraczających 85 528 zł. Wyższa powyżej tej kwoty. Musimy jednak pamiętać, że w praktyce – z uwagi na tzw. przepisy przejściowe – przedsiębiorcy rozliczający się według skali podatkowej przez ostatnie miesiące roku podatkowego naliczają zaliczki na podatek dochodowy w pierwszym przedziale skali podatkowej nie według stawki 17, ale według stawki 17,75%.
 

Progres lub stała stawka

Obecnie podatnik prowadzący działalność gospodarczą ma do wyboru dwie podstawowe formy opodatkowania (nie licząc wyjątkowych sytuacji, gdy możliwe jest korzystanie z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej). Są to tzw. zasady ogólne, czyli zapłata podatku według skali podatkowej oraz tzw. podatek liniowy ze stałą stawką 19%, niezależną od wysokości uzyskiwanych dochodów.

Podstawowa różnica między tymi formami opodatkowania polega na tym, że skala podatkowa (zasady ogólne) jest progresywną formą opodatkowania. Im większe są zatem dochody, tym wyższa jest rzeczywiście płacona stawka podatku. Co prawda w samej skali są tylko dwie stawki, tzn. stawka 17% dla dochodów do 85 528 zł, oraz stawka 32% powyżej tej kwoty, jednak z uwagi na to, że uwzględniana jest także kwota zmniejszająca podatek w pierwszym przedziale skali (obecnie bardzo zróżnicowana), a także różnego rodzaju ulgi i doliczenia, rzeczywista stawka podatku jest różna i może wahać się w praktyce od 0 do wspomnianych 32%.

Podatek liniowy jest podatkiem stałym w tym sensie, że niezależnie od tego, jakie osiągamy dochody, zawsze wynosi on 19%. O ile zatem podatnik, który w roku podatkowym uzyska tylko 1000 zł dochodu do opodatkowania, płacąc podatek według skali nie zapłaciłby nic, o tyle w przypadku stawki liniowej musiałby zapłacić 190 zł podatku.
 

Co z ulgami?

Taka konstrukcja obu form opodatkowania sprawia, że do pewnego progu dochodów podatki płacone według sakli podatkowej są niższe niż w przypadku podatku liniowego. Ten ostatni zaczyna się opłacać dopiero przy rocznych dochodach wynoszących około 100 tys. zł. Mówimy przy tym o dochodzie do opodatkowania, czyli przychodach pomniejszonych o koszty. Ale jest tak tylko wtedy, gdy nie zachodzą żadne inne okoliczności.

Na to, która forma opodatkowania jest bardziej korzystna, wpływ mają także inne niż określające stawki podatku przepisy. Przede wszystkim te, które przewidują określone preferencje i ulgi podatkowe.

Duże znaczenie dla wyboru formy opodatkowania i poziomu dochodów, przy których bardziej opłacalna mogłaby być stawka liniowa, ma np. prawo do wspólnego rozliczenia się z małżonkiem lub samotnie wychowywanym dzieckiem. Podatnicy podatku liniowego z takiej preferencji skorzystać nie mogą. Tymczasem jest to korzystana forma rozliczenia, gdy współmałżonek lub samotnie wychowywane dziecko nie ma w ogóle, lub uzyskuje tylko nieznaczne dochody.

W przypadku stawki liniowej nie można też korzystać z większości ulg podatkowych (za wyjątkiem ulg dedykowanych przedsiębiorcom i związanych z prowadzeniem firmy), w tym ulgi na dzieci. Możliwe jest tylko odliczenie składek ZUS i składki zdrowotnej. Tymczasem ulgi potrafią w znaczący sposób obniżyć podstawę opodatkowania. Co nie zmienia jednak faktu, że nawet przy wykorzystaniu możliwości wspólnego opodatkowania się, a także wszelkich dostępnych ulg i odliczeń, nadal przy wyższych dochodach na poziomie od 200-300 tys. rocznie, bardziej korzystną formą opodatkowania pozostaje stawka liniowa. Pozwala ona bowiem uniknąć wynikającej ze skali podatkowej progresji, która jest tym wyższa, im wyższe są uzyskiwane dochody.

W konsekwencji obniżenie najniższej stawki podatku obliczanego według skali przyniosło korzyści przede wszystkim pracownikom najemnym (szczególnie, że zwiększono dla nich także limity zryczałtowanych kosztów) oraz osobom samozatrudnionym, ze stosunkowo niewysokim jak na warunki prowadzenia samodzielnie działalności gospodarczej dochodach. Dla firm małych o wyższych dochodach, a także dla średnich przedsiębiorców nadal bardziej atrakcyjną, bo niosąca ze sobą niższe obciążenia fiskalne, formą opodatkowania pozostaje podatek liniowy.
 

Formę można zmieniać

Oczywiście wybór odpowiedniej formy opodatkowania na kolejny rok zawsze powinniśmy poprzedzić dokładną analizą i przeliczeniem, w której z form płacenia podatków obciążenia fiskalne będą niższe. Analiza taka powinna uwzględniać wszystkie aspekty rozliczenia. W przypadku małżonków, także przeliczenie podatku płaconego wspólnie w porównaniu do tego, który w sumie zapłaciłoby każde z małżonków odrębnie.

Na szczęście, obecnie na dokonanie wyboru właściwego rozwiązania jest nieco więcej czasu niż w latach poprzednich, Wszystko za sprawą korzystnych zmian, które nastąpiły w przepisach 1 stycznia 2018 roku. Wcześniej, na zmianę formy opodatkowani podatnicy mieli czas do 20 stycznia kolejnego roku podatkowego. Jeśli jej nie zgłosili fiskus przyjmował, że podatnik nadal płaci podatek w tej formie, w której płacił w roku poprzednim.

Obecnie na zmianę formy opodatkowani podatnik ma czas do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskano pierwszy w roku podatkowym przychód. Jeśli zatem pierwszy przychód podatnika uzyska w styczniu, formę opodatkowania może zmienić do 20 lutego (przed terminem zapłaty pierwszej zaliczki). Jeśli zaś uzyska go w lutym, to czas na dokonanie wyboru ma do 20 marca.

Marek Kutarba
Marek Kutarba
Prawnik i publicysta, ekspert w zakresie prawa podatkowego i finansów. Karierę zawodową rozpoczął od pracy w Izbie Skarbowej we Wrocławiu. Później związany z licznymi tytułami prasowymi, w tym największymi polskimi dziennikami gospodarczymi, w których pełnił funkcje redakcyjne i publikował na tematy podatkowe i gospodarcze. Autor książek i praktycznych poradników z zakresu prawa podatkowego. Obecnie właściciel firmy doradczej specjalizującej się w zarządzaniu finansowym i restrukturyzacji kosztów oraz kontent marketingu i litigation PR.

INNE Z TEJ KATEGORII

Dowiedz się, jak inwestują najlepsi! Zapraszamy na darmową konferencję Invest Cuffs 2024

Już 5 –6 kwietnia 2024 r. odbędzie się kolejna edycja Konferencji i Targów Invest Cuffs. Będzie to już dziesiąta odsłona wydarzenia, które corocznie przyciąga do Krakowa kilka tysięcy uczestników, mających możliwość wysłuchania wykładów prowadzonych przez niemal 200 prelegentów. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do udziału w tym wydarzeniu i wspólnego tworzenia historii rynku inwestycyjnego.

Zapraszamy na 22. Międzynarodową Konferencję Baltic Management Development Association

W imieniu Zarządu BMDA, Collegium Prometricum oraz naszym – jako Patrona Medialnego wydarzenia, mamy zaszczyt zaprosić do udziału w 22. Międzynarodowej Konferencji BMDA (Baltic Management Development Association) pod hasłem „Mastering the Future: AI Impact on Business Models and Practice”. Konferencja odbędzie się w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku w dniach 25–26 kwietnia 2024 r.

Rola elektrowni szczytowo-pompowych w zielonej transformacji

Elektrownie szczytowo-pompowe to obecnie najbardziej dojrzała technologia magazynowania energii, charakteryzująca się niezwykle długim czasem eksploatacji. Przy rosnącym udziale źródeł wykorzystujących energię odnawialną, takich jak instalacje fotowoltaiczne, czy farmy wiatrowe, jednostki te mają coraz większe znaczenie w zielonej transformacji. W Młotach w Gminie Bystrzyca Kłodzka przygotowywany jest największy tego typu magazyn energii w Polsce.

INNE TEGO AUTORA

Podatek liniowy już nie tak popularny

W ciągu zaledwie roku, w wyniku zmian wprowadzonych Polskim Ładem, liczba podatników liniowego PIT zmalała o więcej niż jedną trzecią, a zapłacony przez nich podatek o jedną piątą. Równocześnie wzrosła tzw. efektywna stawka opodatkowania.
4 MIN CZYTANIA

Wydatki na wdrożenie KSeF można odliczyć podwójnie

Koszty związane z implementacją oprogramowania koniecznego do komunikacji z Krajowym Systemem e-Faktur mogą spełniać kryteria prac badawczo-rozwojowych (B+R), co umożliwia odliczenie kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi na badania i rozwój. Taki wniosek wynika z interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora KIS w styczniu 2024 r.
4 MIN CZYTANIA

Niepełny miesiąc pracy nie wpływa na potrącenia komornicze

Praca przez część miesiąca nie wpływa na kwotę wolną od potrąceń komorniczych. Jeśli pracownik jest zatrudniony na pełnym etacie, ale nie przepracował pełnego miesiąca (np. z powodu ustania stosunku pracy w trakcie miesiąca), obowiązujące przepisy nie pozwalają na zmniejszenie kwoty wolnej od potrąceń w ramach egzekucji komorniczej.
3 MIN CZYTANIA