Głównym celem tej nowelizacji – jak czytamy w uzasadnieniu – jest ulepszenie i uproszczenie systemu podatkowego. Nowe regulacje mają zapewnić stabilność systemu na kolejne lata. Z zapewnień ustawodawcy wynika także, że chce on polepszyć sytuację pracowników etatowych, ale również tych na umowach cywilnoprawnych czy kontraktach. Cel zmian jest zatem jak najbardziej słuszny i podatnicy zapewne na takie efekty czekają. Przepisy Polskiego Ładu są bowiem dla wszystkich nie lada wyzwaniem już od blisko 6 miesięcy. Wprowadziły one wiele niepotrzebnego zamieszania, a sporo rozwiązań okazało się zwyczajnie niekorzystnych – o czym informowaliśmy w naszym portalu na długo przed wejściem ich w życie. Co zatem zmieni nowelizacja, która zacznie obowiązywać od lipca?
Stawki PIT i ulga dla klasy średniej
Jedna z podstawowych zmian, które zostaną wprowadzone jest obniżka stawki PIT z 17 do 12 proc. w pierwszym przedziale skali podatkowej. Jednocześnie z przepisów zniknie kontrowersyjna (wprowadzająca chaos) ulga dla klasy średniej. Co ważne, opodatkowanie według zmienionej, niższej o 5 proc. stawki ma już dotyczyć dochodów uzyskanych w roku 2022. Ustawodawcy podkreślają jednak, że w związku z faktem, iż nie można wykluczyć wyjątkowej sytuacji, w której obliczenie podatku zgodnie z przepisami wprowadzonymi w drodze Polskiego Ładu byłoby bardziej korzystne dla podatnika niż zastosowanie 12-proc. Stawki, a same zmiany wchodzą w życie w trakcie roku podatkowego, to ustawa wprowadza konstrukcję tzw. hipotetycznego podatku należnego za rok 2022. Hipotetyczny podatek należny za 2022 r. będzie obliczany od dochodów uzyskanych w 2022 r. zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym ustawą Polski Ład 2.0, przy czym przy jego obliczaniu będzie się uwzględniać tzw. ulgę dla klasy średniej oraz skalę podatkową obowiązującą w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r. Jeśli podatek należny za 2022 r. będzie wyższy od hipotetycznego podatku należnego za ten rok, właściwy dla podatnika naczelnik urzędu skarbowego zwróci mu kwotę tej różnicy. Chodzi bowiem o to, aby podatnicy nie stracili na wprowadzanych zmianach. Konstrukcja hipotetycznego podatku należnego będzie miała zastosowanie do tych podatników, którzy w 2022 r. uzyskali przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł.
Kwota zmniejszająca podatek
Kolejne nowości, które zajdą dzięki przepisom Polskiego Ładu 2.0 dotyczą zasad poboru zaliczek na podatek. Obecnie płatnicy pomniejszają je o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Zmniejszenie to stosowane jest z mocy ustawy lub na wniosek (oświadczenie) podatnika składany płatnikowi. Ponieważ zasadą jest, że zmniejszenie może stosować tylko jeden płatnik, to w przypadku kilku stosunków pracy podatnik może wskazać do stosowania zmniejszenia tylko jednego płatnika. Po zmianach podatnik zamiast jednego, będzie mógł wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek. W przypadku uzyskiwania w danym miesiącu przychodów od więcej niż jednego płatnika, podatnik będzie mógł złożyć oświadczenie o stosowanie pomniejszenia, jeżeli łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w tym miesiącu nie przekracza kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz w roku podatkowym podatnik za pośrednictwem płatnika nie skorzystał w pełnej wysokości z pomniejszenia kwoty zmniejszającej podatek, w tym również gdy złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym. W oświadczeniu o stosowaniu pomniejszenia podatnik będzie wykazywać, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą: 1/12, 1/24 albo 1/36 kwoty zmniejszającej podatek. Jeżeli podatnik złoży płatnikowi wspomniane oświadczenie, płatnik będzie musiał je uwzględnić najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał, a w przypadku płatnika będącego organem rentowym – najpóźniej od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał.
Te same zasady dotyczą przedsiębiorców, którzy samodzielnie obliczają zaliczki na podatek.
Ważne: Po zmianach nastąpi wyłączenie z katalogu przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku dochodowym od osób prawnych otrzymanych od Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych środków finansowych na podstawie art. 33b ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573, z późn. zm.).
Odliczenie składek
Wszystkim przedsiębiorcom znane są zmiany, które nastąpiły od 1 stycznia 2022 r. w zakresie odliczania składki zdrowotnej. W ramach Polskiego Ładu 2.0 podatnicy rozliczający podatek dochodowy w formie podatku liniowego będą mogli pomniejszyć podstawę obliczenia podatku o składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w roku podatkowym (na podstawie ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej oraz za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym podatkiem liniowym. Łączna wysokość odliczenia nie będzie mogła przekroczyć w roku podatkowym 8700 zł. Możliwość odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie także uwzględniana przy ustalaniu podstawy obliczania daniny solidarnościowej.
Z kolei podatnicy ryczałtu będą mogli pomniejszyć kwotę przychodów o 50 proc. składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej w formie ryczałtu, bądź za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w tej formie. Modyfikacji uległy również terminy płatności ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Ustawa wprowadza także możliwość uwzględnienia kwoty zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku opodatkowania w formie karty podatkowej. Podatek dochodowy opłacany w tej formie, wynikający z decyzji ustalającej jego wysokość, będzie mógł zostać obniżony o kwotę stanowiącą 19 proc. składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w roku podatkowym. Ponadto wprowadzono zmiany w zakresie trybu i warunków płatności podatku rozliczanego w formie karty podatkowej oraz obowiązków instrumentalnych podatników.
Nowelizacja określana Polskim Ładem 2.0 przywraca też rozliczenie samotnych rodziców, modyfikuje ulgę na zabytki i zwiększa ułamek należnego podatku, który podatnik będzie mógł przekazać na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego z 1 do 1,5 proc. Zawiera również dużą grupę przepisów porządkujących. Większość (ale nie wszystkie) zmian wchodzi w życie już 1 lipca 2022 r.