Najwyższa Izba Kontroli opublikowała wyniki pokontrolne – przedsiębiorcy korzystający ze wsparcia Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 (POPW) spożytkowali dotacje efektywnie i skutecznie. Przypadki złego wykorzystania pieniędzy były nieliczne i nieznaczące, a program odniósł sukces.
Od 2016 r. przedsiębiorcy otrzymywali dofinansowanie na pokrycie kosztów usług doradczych dotyczących opracowania i przygotowania do wdrożenia nowego modelu biznesowego związanego z umiędzynarodowieniem ich działalności. Projekty mogły też obejmować koszty zakupu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – w związku z przygotowaniem do eksportowej działalności oraz doradztwo z tym związane. Wsparcie mogło obejmować również udział firm w krajowych i międzynarodowych targach i misjach gospodarczych.
Nabory przeprowadzono prawidłowo
Kontrolą NIK objęto Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oraz 25 przedsiębiorców realizujących projekty w ramach działania 1.2 POPW (Internacjonalizacja MŚP w ramach I osi priorytetowej Przedsiębiorcza Polska POPW). W trakcie kontroli w PARP zwrócono się do 344 beneficjentów w sprawie 387 projektów – o udzielenie informacji i podanie przychodów ze sprzedaży produktów (usług) do krajów wskazanych w projektach jako docelowe.
Okazało się, że Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości właściwie przygotowała kryteria wyboru projektów. Nabory zostały przeprowadzone prawidłowo, a w konsekwencji zostały wyłonione do dofinansowania projekty, których realizacja wpisywała się w POPW. Agencja uwzględniała m.in. doświadczenie i potencjał beneficjentów, niezbędne do należytego świadczenia międzynarodowych usług oraz posiadanie w ofercie co najmniej jednego produktu (wyrobu lub usługi), który może być przedmiotem sprzedaży na eksport. Weryfikowała nawet powiązania pomiędzy wnioskodawcami i osobami oceniającymi wnioski.
W pierwszych siedmiu konkursach przeprowadzonych w latach 2016-2021 wpłynęło 1361 wniosków o wartości projektów ponad 627 mln złotych. Po uwzględnieniu umów rozwiązanych i zawartych aneksów do umów o dofinansowanie, według stanu na 13 stycznia 2022 r. obowiązywały 532 umowy o dofinansowanie z 470 przedsiębiorcami (w POPW założono, że w 2023 r. takich przedsiębiorców będzie 530).
W ramach podpisanych umów przyznano 231 mln złotych dotacji, z kolei zaangażowanie kapitału prywatnego w realizację tych 532 projektów określono na kwotę 92,6 mln złotych. Najwięcej umów PARP podpisała z podmiotami z województwa podkarpackiego, najmniej z województwa świętokrzyskiego.
W przypadku 76 ze 122 zakończonych projektów wzrosła wartość przychodów z eksportu towarów (usług) firm z Polski Wschodniej.
Sukces jest niewątpliwy
Nieprawidłowości w ramach kontroli NIK i kontroli PARP stwierdzono przy realizacji zaledwie dwóch ze 127 zadań związanych z świadczonymi na rzecz beneficjentów usługami zewnętrznymi i doradczymi oraz jednego z 48 zadań dotyczących udziału w międzynarodowych targach. Można więc śmiało mówić o prawidłowym i efektywnym przeprowadzeniu programu.
