Prezentacja „Raportu otwarcia w polityce cyfryzacji” odbyła się 16 stycznia na posiedzeniu sejmowej komisji ds. cyfryzacji, innowacyjności i nowych technologii. Eksperci przedstawili posłom ponad dwadzieścia rekomendowanych działań dla nowego rządu niezbędnych do dalszej efektywnej digitalizacji polskiej sfery publicznej.
Minister cyfryzacji koordynatorem procesu digtalizacji
Jak podkreślał Jakub Kulesza z Forum Prawo dla Rozwoju, powołanie CIO (Chief Information Officer) dla całej sfery publicznej, którego rolę objąłby minister cyfryzacji, umożliwi strategiczne planowanie w tym obszarze, a także wpłynie na ujednolicenie rozwiązań i przez to na wzrost skuteczności działania e-administracji. Przełoży się także na zniwelowanie barier cyfrowych, co doprowadzi do upowszechniania rozwiązań cyfrowych wśród obywateli i przyspieszenia rozwoju gospodarczego.
– Obecnie minister cyfryzacji pełni funkcję wicepremiera, dlatego ma możliwość pełnić rolę CIO na poziomie ministerstw, samorządu i instytucji państwowych. Powinno to poprawić nadzór na procesem cyfryzacji kraju i zwiększyć jego efektywność – uważa Kulesza.
Rekomendacje ekspertów z branży cyfrowej dotyczą także m.in. rejestrowania danych medycznych pacjentów, aby umożliwić ich wykorzystanie w procesie terapeutycznym. Chcą także stworzenia Krajowego Centrum Przetwarzania Danych obsługującego system e-faktur oraz wdrożenia unijnych aktów prawnych, które podniosą standardy cyberbezpieczeństwa w Polsce w oparciu o obiektywne, techniczne kryteria.
Przede wszystkim użytkownik
Prezes Forum Prawo dla Rozwoju dr Konrad Hennig wskazywał, że projektując zmiany w obszarze cyfryzacji, należy myśleć przede wszystkim pod kątem użytkowników. – Usługi cyfrowe są nowe i trzeba się nauczyć ich obsługi. Im bardziej się między sobą różnią, tym bardziej każdej z nich trzeba uczyć się z osobna. Obywatel raz zniechęcony nie skorzysta z nich ponownie. Potrzebna jest intuicyjność i jednolitość nazewnictwa. Trzeba postawić na jakość, a nie ilość. Czasami więcej jest wrogiem dobrego – mówił.
– Im więcej obiektywnych kryteriów i polityk opartych na dowodach, tym większe zaufanie obywateli i podmiotów działając na rynku do państwa. Obszary powinny być regulowane kryteriami technicznymi, a nie uznaniowymi – tłumaczył dr Hennig.
Wskazywał także na konieczność stworzenia Krajowego Centrum Przetwarzania Danych, ponieważ – w jego opinii – obecna infrastruktura zarządzania danymi w Polsce jest niewystarczająca. Zdaniem Henniga wdrażanie kolejnych usług jak e-faktury będzie możliwe po rozbudowie tej infrastruktury. Jak zaznaczył, kluczowe jest sprawowanie przez państwo suwerenności nad danymi, a pełna wiedza o obrocie gospodarczym w Polsce nie może zostać powierzona podmiotom zagranicznym.
Dane powinny pracować
Tomasz Jaworski z Instytutu Spraw Spraw Cyfrowych podkreślał znaczenie uregulowania kwestii bezpieczeństwa danych publicznych. – Chcemy rozmawiać o tym, jak sprawić, by kapitał, jakim są dane, mógł najlepiej pracować. Lekcja z wydarzeń na Ukrainie jest taka, że papier nie jest dobrą formą zapewniającą odporność usług państwa – mówił. Dlatego – jego zdaniem – należy przemyśleć architekturę obecnych rejestrów i dążyć do ich cyfryzacji. – Jeśli chcemy strategicznego zarządzania informatyzacją państwa to właśnie rejestry są do tego kluczowe – podkreślał.
W jego opinii obywatel powinien być właścicielem danych, a każdy do nich dostęp powinien być logowany, podobnie jak ma to miejsce w Estonii. – Warto depapieryzować dane, żeby od razu były cyfrowe. W przypadku sądownictwa można np. użyć automatycznych programów transkrybujących mowę. Zwiększy to demokratyzację w dostępie do sądu, skróci procedury sądowe i zwiększy nadzór na postępowaniami, wprowadzi także większą standaryzację – wymieniał.
Rafał Górski z Instytutu Spraw Obywatelskich postulował wprowadzenie zakazu korzystania ze smartfonów w szkołach i zakończenie programu „Laptop+”. Przekonywał, że istnieje już dostatecznie wiele badań naukowych wskazujących na szkodliwy wpływ urządzeń mobilnych na zdrowie dzieci i młodzieży, aby polski rząd poszedł w ślady Holandii, Francji, Włoch, Grecji i Portugalii.
„Raport otwarcia w polityce cyfryzacji” jest dostępny na stronie www.raportotwarcia.pl
