W 2021 r. rząd Hiszpanii wdrożył przepisy unijnej dyrektywy 2019/633 w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych. Zgodnie z nimi cena, którą dostawca otrzymuje za swoje produkty każdorazowo musi być wyższa niż koszty produkcji poniesione przez dostawcę. Hiszpańska ustawa rozciąga tę regulację na cały łańcuch handlowy. W rezultacie sklepy również nie mogą kupić od przetwórni produktów po cenie niższej niż poniesione przez nią koszty.
Więcej zagrożeń niż korzyści
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców ocenia, że „sama tak daleko idąca ingerencja w rozwiązania rynkowe może przynieść więcej potencjalnych zagrożeń niż korzyści”. Przede wszystkim będzie oznaczała wzrosty cen produktów spożywczych dla konsumentów. To z kolei może spowodować problem z eksportem polskich artykułów rolno-spożywczych. W Hiszpanii sieci sklepów coraz częściej zastępują droższe krajowe produkty tańszymi towarami z importu.
Jak zauważa ZPP, podstawą funkcjonowania systemu miało być ustalenie faktycznej wysokości kosztów ponoszonych przez rolników. Ministerstwo Rolnictwa zapowiada, że źródłem danych ma być rachunkowość i dowody księgowe prowadzone przez rolników. Tymczasem obowiązek prowadzenia rachunkowości dotyczy tylko największych rolników. Co więcej, koszty prowadzenia działalności rolniczej są odmienne w różnych częściach kraju i uzależnione są od warunków glebowych czy klimatycznych, ale także od wielu innych czynników, jak wielkość gospodarstw, poczynione inwestycje, poziom automatyzacji czy zorganizowanie w grupach producenckich. Dysproporcje te mogą stanowić potencjalne pole do nadużyć.
Propozycja ZPP
ZPP podkreśla, że „tak silne umocowanie w prawie mechanizmu ceny minimalnej i maksymalnej to zbyt daleka ingerencja w rynek, której tłumaczyć nie można nawet (…) chęcią pomocy rolnikom będącym pierwszym ogniwem łańcucha handlowego”. Każde gospodarstwo rolne ponosi inne koszty, dlatego dojdzie do zaburzenia rynkowej konkurencji. W zamian Związek proponuje zachęty w kierunku zakładania grup producenckich i spółdzielni rolniczych, co poprawi pozycję negocjacyjną nawet najmniejszych producentów żywności.
Źródło: ZPP.net.pl
