fbpx
wtorek, 19 marca, 2024
Strona głównaBiznesRolnicy w ramach KPO dostaną niewiele

Rolnicy w ramach KPO dostaną niewiele

Rolnictwo w dobie pandemii koronawirusa wzorowo spełnia swoją rolę jednego z filarów bezpieczeństwa państwa – w tym przypadku bezpieczeństwa żywnościowego. Poza zaspokajaniem potrzeb rynku wewnętrznego, krajowi producenci żywności potrafili także pobić kolejny rekord eksportu artykułów rolno-spożywczych z Polski, przyczyniając się do budowy silnej polskiej gospodarki. Nie oznacza to jednak, że pandemia nie odcisnęła swojego piętna na rodzimych gospodarstwach – wręcz przeciwnie. Mimo tego gospodarze wciąż traktowani są po macoszemu.

Na rolnictwo w czasie pandemii powinno się chuchać i dmuchać. Zrozumiały to najsilniejsze gospodarki świata, które na stabilizację i rozwój krajowych rynków rolnych przeznaczyły  ogromne kwoty – takich doczekali się zarówno rolnicy z państw UE jak i gospodarze ze Stanów Zjednoczonych czy Brazylii. Co dostali Polacy?

Zaczęło się od Piątki dla zwierząt, która doprowadzić miała do kasacji hodowli zwierząt futerkowych i sektora uboju na potrzeby wspólnot religijnych. Rozpoczęły się też poważne podchody do zaimplementowania w naszym kraju strategii Europejskiego Zielonego Ładu. Później kilkadziesiąt tysięcy rolników próbowano „przerzucić” z KRUS do ZUS, z czego rakiem wycofywały się zarówno Ministerstwo Finansów, jak i resort rolnictwa…
Tak się nie da. Nie da się i nie powinno się wychodzić z podobnymi inicjatywami. Ba, takie projekty nie powinny w ogóle ujrzeć światła dziennego w czasach, gdy Polską rządzi ugrupowanie, któremu rolnicy zaufali jak żadnemu dotąd – zarówno w wyborach parlamentarnych, prezydenckich, wyborach do europarlamentu jak i samorządowych. Dlaczego więc Krajowy Plan Odbudowy (KPO) traktuje rolników jak piąte koło u wozu?

Plan odbudowy, ale chyba nie wsi…

Krajowy Plan Odbudowy ma – teoretycznie – stanowić koło zamachowe dla rozwoju polskiej gospodarki w okresie pandemii i zaraz po jej zakończeniu. Gdy przyjrzymy się wskaźnikowi urbanizacji Polski zauważymy, że tereny wiejskie zamieszkuje około 40 procent obywateli RP. Oznacza to, że na wsi mieszka dziś około 15 milionów ludzi. To sporo.

Mimo powyższych liczb KPO zaprojektowany został tak, aby rolnictwo (i szerzej – wieś) otrzymało zaledwie 20 procent ogółu kwoty z ponad 57 mld euro. Warto jednak zauważyć, że wśród funduszy, które zasilić mają polską wieś, znalazły się… środki przejściowe ujęte w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich, który to program jest absolutnie odrębnym instrumentem unijnego wsparcia. W praktyce zatem 40 procent mieszkańców Polski otrzyma nie 20 procent ogółu tej kwoty, a sumę pomniejszoną o środki przejściowe z PROW, czyli pieniądze, które po złożeniu wniosków do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa gospodarze tak czy siak by dostali.

Organizacje rolnicze jednym tchem wymieniają luki w planie, który ich zdaniem tworzony był „na kolanie”. Podstawowym postulatem, z którym pierwotnie wystąpiła Krajowa Rada Izb Rolniczych, było rozszerzenie udziału środków przeznaczonych w ramach Krajowego Planu Odbudowy na rolnictwo i wieś do 40 procent – zgodnie ze wskaźnikami demograficznymi.

Dlaczego rolnicy chcą więcej?

Jeśli KPO ma służyć nie tylko stabilizacji obecnego stanu rzeczy, ale także rozwojowi krajowej gospodarki w wieloletniej perspektywie, należałoby zmodyfikować przygotowane przez autorów komponenty.

W pierwszym z nich, obejmującym „odporność i konkurencyjność gospodarki” zabrakło niestety uwzględnienia innowacyjnych planów rozwojowych polskiej wsi (takich jak rozwój retencji wodnej i systemów nawadniania gospodarstw) i kwestii nowoczesnych regulacji w obrocie artykułami rolno-spożywczymi.
Komponent B Krajowego Planu Odbudowy, dotyczący zielonej energii, nie wspomina natomiast o roli, jaką wieś pełni w rozwoju sektora odnawialnych źródeł energii – zarówno w kontekście fotowoltaiki, jak i energetyki wiatrowej.
Także założenia dotyczące transformacji cyfrowej powinny opierać się częściowo na wyodrębnieniu rozwiązań związanych z przeciwdziałaniem wykluczeniu cyfrowemu wsi. Warto przy tym wspomnieć, że wciąż nie wszystkie gminy w kraju mogą zaoferować ludności wiejskiej możliwość korzystania z szerokopasmowego Internetu.
W przypadku kwestii zdrowotnych KPO uwzględniać powinien zwiększenie dostępności do lekarzy specjalistów dla mieszkańców wsi, co jest szczególnie istotne w dobie wciąż istniejącego wykluczenia komunikacyjnego obejmującego najczęściej osoby najstarsze.

Roszczeniowe podejście rolników jest zatem w pełni uzasadnione. Zdaniem ekspertów to właśnie sektor rolny wciąż pozostaje jedną z najbardziej perspektywicznych części rodzimej gospodarki. Szansa na zmianę niekorzystnych dla rolników rozstrzygnięć istnieje. W dalekiej perspektywie widnieją przecież wybory parlamentarne. A wtedy, jak zawsze: jak trwoga, to do rolnika…

Jacek Podgórski
Jacek Podgórski
Dyrektor Forum Rolnego Związku Przedsiębiorców i Pracodawców. Członek zespołu problemowego ds. ubezpieczeń społecznych oraz zespołu problemowego ds. międzynarodowych Rady Dialogu Społecznego. Były dyrektor Forum Podatkowo-Regulacyjnego w Departamencie Prawa i Legislacji ZPP. Wieloletni dyrektor Instytutu Gospodarki Rolnej. Autor licznych publikacji z zakresu funkcjonowania gospodarki rolnej Polski i Unii Europejskiej. Były dziennikarz i felietonista.

INNE Z TEJ KATEGORII

Gdzie w Polsce jest najwięcej rzetelnych firm?

Najwięcej rzetelnych firm w Polsce funkcjonuje w województwach świętokrzyskim, podlaskim i lubelskim. Najmniej rzetelne są natomiast przedsiębiorstwa ze Śląska.
3 MIN CZYTANIA

Polska przyciąga firmy z Niemiec

Coraz więcej niemieckich przedsiębiorstw decyduje się na przeniesienie części swojej działalności do Polski. Co jest tego powodem?
< 1 MIN CZYTANIA

Unia Europejska jednak ustąpi rolnikom?

Już wkrótce Unia Europejska ma przedstawić pakiet rozwiązań, któe mają zmniejszyć obawy rolników związane z importem rolnym z Ukrainy oraz wymogami Zielonego Ładu.
2 MIN CZYTANIA

INNE TEGO AUTORA

Infrastrukturalny must have

Skomplikowana sytuacja geopolityczna i kryzysy, z którymi w ostatnich latach mierzyć musiała się krajowa gospodarka, pokazały, że infrastruktura obsługująca logistykę i transport towarów jest dalece niewystarczająca. Przeprowadzenie inwestycji infrastrukturalnych to dziś konieczność.
6 MIN CZYTANIA

Co nam mówią protesty rolników?

Rolnicy, przy wydatnym wsparciu myśliwych i górników, w ostatnich dniach zablokowali centrum Warszawy i wiele istotnych tras w całym kraju. To największy zryw środowiska w ostatnich latach i część ogólnoeuropejskiej serii manifestacji.
4 MIN CZYTANIA

Niedźwiedzia przysługa unijnego dobrodzieja

Gotówka od pewnego czasu zaczęła uwierać unijnych decydentów, którzy wieloma sposobami próbują ograniczać jej rolę w gospodarce na rzecz elektronicznych form płatności. Znów UE chciała pokazać, że ma legislacyjną fantazję. Tymczasem pokazała tylko, że – owszem – ma, ale konsumentów… gdzieś.
4 MIN CZYTANIA