Rzecznik praw obywatelskich dr hab. Marcin Wiącek przekazał marszałkowi Senatu Tomaszowi Grodzkiemu swoje uwagi do ustawy dotyczącej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Konkretnie chodzi o przepisy uchwalone przez Sejm w dniu 8 lutego 2023 r.
RPO przypomina, że z założenia przyjęta ustawa ma wprowadzać do polskiego prawa unijną dyrektywę w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów, ale jednocześnie zauważa, że brak wyraźnego osadzenia uprawnień rodzicielskich w zasadzie równości kobiet i mężczyzn oraz rozmycie ochrony przed wiktymizacją może osłabiać skuteczność mechanizmu antydyskryminacyjnego.
„Rzecznik przykłada ogromną wagę do przestrzegania zasady równości kobiet i mężczyzn. Działania legislacyjne powinny ułatwić osiągnięcie rzeczywistej ich równości w życiu społeczno-gospodarczym, zwłaszcza w sferze zatrudnienia. Jedną z głównych przeszkód pozostaje podwójne obciążenie kobiet: pracą zawodową i obowiązkami domowymi. Potwierdzają to dane statystyczne dotyczące przerwy w pracy na opiekę nad dziećmi w wieku poniżej 15 lat. Dotyczą one niemal wyłącznie kobiet (6661 tys., tj. 97,1 proc.). Niezwykle rzadko korzystają z tego mężczyźni – w 2018 r. było to 197 tys. osób” – wskazano w informacji opublikowanej przez biuro RPO.
W uwagach wskazano, że głównym problemem w przyjętej ustawie jest fakt, że utrzymano kwestionowane przez RPO rozwiązanie, które sprawia, że „w przypadku urlopu rodzicielskiego pracownikowi-ojcu dziecka ma zawsze przysługiwać zasiłek w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku, matce zaś może on przysługiwać w wysokości 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku (i tej samej wysokości zasiłek za okres urlopu macierzyńskiego)”. W ocenie RPO sprawi to, że bardziej opłacalne dla rodzin stanie się wykorzystywanie urlopu rodzicielskiego przez kobiety, co będzie skutkowało utrzymaniem się tendencji „wypychania kobiet z rynku pracy w przypadku realizacji obowiązków rodzicielskich”.
