4 czerwca Sejm uchwalił ustawę o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 (w alercie „Ustawa o tarczy Antykryzysowej 4.0” lub „Tarcza 4.0”). To już czwarta ustawa poświęcona walce ze skutkami epidemii. Tak jak uchwalone wcześniej pierwsze trzy tarcze antykryzysowe, nowa ustawa zawiera cały szereg nowych, ważnych z punktu widzenia funkcjonowania firm przepisów, w tym również zmian do przepisów podatkowych. Dotyczą one m.in. zasad odliczania darowizn, kosztów podatkowych, czy ulgi na złe długi.
Nowe przepisy po raz kolejny zmieniają przepisy dotyczące raportowania schematów podatkowych (tzw. MDR).
Przepisy o schematach podatkowych (MDR – czyli Mandatory Disclosure Rules) obowiązują w Polsce od niedawna, zaledwie od 2019 roku. Sama definicja schematu podatkowego jest dość skomplikowana. W dużym skrócie chodzi jednak o system informowania fiskusa o rozwiązaniach, które przynoszą podatnikom korzyści podatkowe powodując obniżenie jego zobowiązań. Chodzi przy tym o zupełnie legalne sposoby obniżania podatku.
Istotnym elementem tego systemu jest obowiązek raportowania o schematach podatkowych do szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).
Informacja albo kara
Sam obowiązek informowania o MDR spoczywa na trzech kategoriach osób. Przede wszystkim na promotorze (w dużym uproszczeniu twórcy promującym określone rozwiązanie), a w niektórych przypadkach na wspomagających i na korzystających (tym ostatnim jest z reguły przedsiębiorstwo/podatnik).
Co do zasady, zgodnie z przepisami o MDR dla promotorów i korzystających termin raportowania schematu podatkowego upływa 30 dni od dnia pierwszej czynności związanej ze schematem. Za nieprzekazanie schematu w terminie grozi kara nawet 21 mln złotych.
W okresie epidemii COVID-19 przekazywanie schematów podatkowych we właściwych terminach stało się jednak mocno problematyczne. I Ministerstwo Finansów szybko zdało sobie z tego sprawę. Dlatego już w poprzednich odsłonach tarczy antykryzysowej zawiesiło na pewien czas bieg terminów na złożenie informacji o schematach podatkowych. Teraz w ramach Tarczy 4.0 ponownie powrócono od tego zagadnienia. Głównym powodem zmian są jednak schematy transgraniczne, z którymi minister finansów zaczął mieć problem.
Wstrzymane terminy
Ze zmian dotyczących MDR w przepisach o Tarczy 4.0 wynika, że terminy związane z raportowaniem schematów nie rozpoczynają się, a rozpoczęte podlegają zawieszeniu w okresie od dnia 31 marca 2020 r. do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19. Od zasady tej wprowadzono jednak wyjątek dotyczący schematu podatkowego transgranicznego.
W przypadku schematu transgranicznego zwieszenie terminu trwa nie dłużej niż do 30 czerwca 2020 r. Zmiana związana jest z terminem, w jakim minister finansów musi przekazać informację o schematach transgranicznych do UE.
Jest też skorelowana ze zmianami wyprowadzonymi przez ustawę z 28 maja 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw. A zatem zmianami uchwalonymi niemal równolegle z przepisami Tarczy 4.0.
Ustawa majowa zobowiązała do ponownego złożenia informacji o schematach transgranicznych: do 31 lipca 2020 r.– przez promotora, jeśli pierwszej czynności związanej z jego wdrażaniem dokonano w okresie od 26 czerwca 2018 r. do 30 czerwca 2020 r.; do 16 sierpnia 2020 r. – przez korzystającego, jeśli pierwszej czynności związanej z jego wdrażaniem dokonano w okresie od 26 czerwca 2018 r. do 30 czerwca 2020 r. oraz dała czas do 31 sierpnia 2020 r. na dopełnienie obowiązków informacyjnych w zakresie schematów podatkowych transgranicznych przez wspomagającego.
Warte podkreślenia jest, że dla większości podatników nowe przepisy oznaczają obowiązek ponownego złożenia informacji o schematach transgranicznych, które raz już wcześniej, przed okresem epidemii COVID-19, raportowali. Co więcej, przepisy wyraźnie przewidują, że unieważnione zostaną dotychczasowe numery schematów transgranicznych. Złożone wcześniej schematy transgraniczne zostaną tym samym unieważnione.
Cena za błąd ministra
Obydwie nowe ustawy mają w zakresie MDR pozwolić ministrowi finansów na wywiązanie się z obowiązku przekazania informacji o schematach w ramach Unii. Obowiązek taki nakłada dyrektywa Rady UE 2018/822 z 25 maja 2018 r. (tzw. DAC6). To ta właśnie dyrektywa zobowiązała państwa członkowskie do wprowadzenia raportowania o schematach transgranicznych (Polska wdrażając dyrektywę rozszerzyła ją także na schematy krajowe). Nałożyła też obowiązek wymiany tych informacji między krajami UE.
Kłopot w tym, że aby wymiana informacji pomiędzy państwami członkowskimi była skuteczna, informacje te musza być przekazywane w określonym schemacie. O czym Ministerstwo Finansów najwyraźniej zapomniało, wdrażając polski system raportowania o schematach. Polskie raporty odbiegają bowiem od schematu unijnego. I właśnie aby z powstałego problemu wybrnąć, zmieniono przepisy, zmuszając jednocześnie do ponownego składania informacji o schematach transgranicznych, tym razem w formacie zgodnym ze schematem unijnym.
Biorąc pod uwagę, że pierwsze przekazania informacji ma odbyć się do 31 października 2020 roku, zrozumiałe stają się przyjęte w nowych przepisach terminy na dopełnienie obowiązków w zakresie MDR.
