PEP 2040 a PEP 2030
MK: W pracach nad Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku (PEP 2040) brane są pod uwagę przekrojowe wyzwania związane z sektorem energetycznym. Często – co jest istotną cechą dzisiejszej energetyki – przenikają się one z innymi obszarami, zwłaszcza w kontekście zagadnień dotyczących ograniczania negatywnego wpływu na środowisko. W tym ujęciu brane będą pod uwagę również wyzwania wynikające z Polityki Ekologicznej Państwa 2030 (PEP 2030) dotyczące m.in. działań na rzecz klimatu czy poprawy jakości powietrza. Kluczowym celem polityki energetycznej w aspekcie środowiskowym jest poprawa jakości powietrza poprzez rozwój niskoemisyjnego ciepłownictwa i transportu oraz poprawa efektywności energetycznej w budownictwie. Strategie rozwoju są ze sobą powiązane, przyczyniając się wzajemnie do realizacji założonych w nich celów, należy jednak pamiętać, że kluczową zasadą ich przygotowywania jest niepowielanie działań i zadań. Wyzwania wynikające z PEP 2030 będą więc brane pod uwagę przy kreowaniu wizji przyjaznego dla środowiska systemu energetycznego, w zakresie uzupełniającym tę strategię.
OZE, czy raczej energetyka jądrowa?
MK: Dekarbonizacja polskiej energetyki wymaga przekrojowych działań na rzecz dywersyfikacji struktury źródeł wytwarzania energii elektrycznej. W tym kontekście równie ważny jest rozwój OZE co wprowadzenie zeroemisyjnej, a zapewniającej stabilną produkcję energii elektrycznej energetyki jądrowej. Znaczenia nabiera lokalny wymiar energii (energetyka prosumencka, klastry energii i spółdzielnie energetyczne) włączający się w transformację odbiorców energii, coraz bardziej świadomych i aktywnych. Dążeniem Polski jest stworzenie niskoemisyjnego, a w dalszej perspektywie zeroemisyjnego systemu energetycznego, który umożliwi zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego przy równoczesnym wzmocnieniu polskiej gospodarki oraz odpowiednim uwzględnieniu aspektów środowiskowych. W związku z czym należy wykorzystywać zalety różnych źródeł i dążyć do maksymalizacji korzyści związanych z ich użytkowaniem.
Odejście od węgla, a szanse samorządów
MK: Analizując aspekt odchodzenia od węglowych źródeł energii przywiązujemy dużą uwagę do prowadzenia szerokiego dialogu społecznego, obejmującego m.in. przedstawicieli strony społecznej czy władze samorządowe, tak aby w pełni wykorzystać możliwości sprawiedliwego przeprowadzenia transformacji. Zgodnie z przedstawionymi propozycjami, Polska będzie największym beneficjentem środków z unijnego Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji. Współpraca z regionalnymi włodarzami będzie więc szczególnie istotna w perspektywie wypracowywania Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji, które umożliwią wykorzystanie tych środków i skierowanie ich na kluczowe zadania zidentyfikowane na poziomie lokalnym. Unijne wsparcie opierać będzie się również na ramowym Krajowym Planie Sprawiedliwej Transformacji, za przygotowanie którego odpowiedzialne jest Ministerstwo Klimatu. Będziemy intensywnie współpracować z przedstawicielami regionów, aby efektywnie powiązać krajowe i regionalne plany działań z maksymalną korzyścią dla dobra obywateli.
300 tysięcy nowych miejsc pracy
MK: Transformacja energetyczna Polski i rozwój alternatywnych źródeł energii stanie się motorem napędowym polskiej gospodarki. Szacuje się, że rozwój nowych gałęzi przemysłu związanych z OZE, energetyką jądrową czy innowacyjnymi technologiami, jak np. elektromobilność i technologie wodorowe, może wygenerować około 300 tysięcy nowych miejsc pracy do 2040 roku. Szczególną uwagę w tym kontekście przypisuje się wprowadzeniu morskiej energetyki wiatrowej czy rozwojowi fotowoltaiki. Naczelnym celem transformacji energetycznej Polski jest zapewnienie odbiorcom nieprzerwanych dostaw przystępnej cenowo energii, co jest kluczowym elementem w zakresie budowy korzystnego otoczenia dla prowadzenia działalności gospodarczej w kraju. Ze względu na krajowe uwarunkowania przeprowadzenie tak gruntownej przebudowy całego sektora energii i gospodarki wymaga wsparcia dla regionów najbardziej zagrożonych przeobrażeniami związanymi z polityką klimatyczną. Odpowiednie wsparcie zostanie skierowane do rejonów węglowych tak, aby zapobiec negatywnym zmianom społeczno-gospodarczym, w szczególności dotyczącym rynku pracy. W tym kontekście oczekiwana jest aktywność regionów i przygotowanie projektów umożliwiających absorpcję unijnych środków w ramach tzw. Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji, składającego się z trzech filarów:
– Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji,
– Systemu Sprawiedliwej Transformacji w ramach InvestEU,
– Instrumentu pożyczkowego na rzecz sektora publicznego (pożyczki EBI dla sektora publicznego).
Ministerstwo Klimatu będzie aktywnie uczestniczyć w tym procesie, m.in. w ramach przygotowania ww. Krajowego Planu Sprawiedliwej Transformacji i jego terytorialnych odpowiedników.
oprac. Robert Azembski
