Dokument Objaśnień datowany jest na 29 września 2023 r. i ma 21 stron. Jak podaje resort finansów został on uaktualniony o nowe praktyczne przykłady, a także uwzględnia rekomendacje Forum Cen Transferowych.
Metoda koszt plus, czyli co?
W Objaśnieniach MF wskazuje, że metoda koszt plus (wcześniej określana w polskim prawie także metodą rozsądnej marży) polega na ustaleniu ceny sprzedaży w transakcji z podmiotem powiązanym na poziomie sumy bazy kosztowej i narzutu zysku, porównywalnych do wartości ustalanych pomiędzy podmiotami niepowiązanymi, z uwzględnieniem pełnionych przez podmiot funkcji, angażowanych aktywów i ponoszonego ryzyka.
Mówiąc inaczej, metoda koszt plus koncentruje się najpierw na analizie kosztów poniesionych w transakcji przez podmiot dokonujący sprzedaży, a ustalenie ceny następuje przez dodanie do tych kosztów rynkowego narzutu uwzględniającego funkcje, ryzyka i aktywa zaangażowane w transakcji przez podmiot sprzedający.
Wytyczne OECD zaliczają metodę koszt plus do metod tradycyjnych. Resort finansów przypomina także, że prawidłowo przeprowadzona analiza funkcjonalna jest niezbędna do stwierdzenia, że metoda koszt plus jest odpowiednia do wyceny danej transakcji.
Warto, aby przedsiębiorcy pamiętali, że metodę tę należy zastosować do transakcji, w których można znaleźć wiarygodne dane porównawcze dla sprawdzenia wskaźnika narzutu na kosztach. Kiedy zatem tej metody nie stosować? MF jako przykład, gdy nie będzie prawidłowe zastosowanie metody koszt plus podaje przypadek podmiotu, który angażuje aktywa w postaci unikatowych wartości niematerialnych, np. takich jak nowatorski patent, rozpoznawalny znak towarowy albo wyspecjalizowany know-how. Metoda koszt plus służy z reguły do kalkulacji wynagrodzenia (narzutu na kosztach) podmiotów zajmujących się rutynową lub prostą działalnością produkcyjną lub usługową, aby pokryć bezpośrednie i pośrednie koszty związane z wytworzeniem produktów, usług lub nabyciem towarów oraz zapewnić rynkowy poziom zysku odpowiadający wykonywanym przez te podmioty funkcjom, angażowanym aktywom i ponoszonym ryzykiem.
Metoda koszt plus w praktyce
Ważnym i praktycznym punktem Objaśnień MF jest przedstawienie przez resort mocnych i słabych stron metody koszt plus. Zdaniem MF wśród zalet można wymienić:
– mniejszą wrażliwość na cechy dóbr i usług;
– jest to metoda łatwa w zastosowaniu przy dostępności danych porównawczych;
– przedsiębiorcy mają pełną dostępność danych w porównaniu wewnętrznym;
– przy zachowaniu porównywalności zapewnia stabilny rynkowy poziom wynagrodzenia na podstawie narzutu zysku.
Jeśli chodzi o wady tej metody, to tu MF widzi ich całkiem sporo. Wymienia wśród nich
chociażby to, że:
– ma ona zastosowanie głównie do prostych profili funkcjonalnych i rutynowych transakcji;
– pojawiają się trudności w weryfikacji porównywalnej bazy kosztowej w porównaniu zewnętrznym;
– przedsiębiorcy mają kłopoty w porównaniu zewnętrznym danych w przypadku różnych rozwiązań rachunkowych, a także różnego traktowania kosztów (np. odmienne zasady amortyzacji);
– założenie metody, że poziom kosztów odzwierciedla cenę może prowadzić do błędnych wniosków.
Tę część Objaśnień MF przedstawia także na licznych przykładach.
WAŻNE: Przykładowe trudności w stosowaniu metody: określenie bazy kosztowej transakcji; określenie rynkowego poziomu narzutu; występowanie różnic w zasadach rachunkowości utrudniające prawidłowe porównanie zewnętrzne; brak transakcji porównywalnych lub brak informacji o kryteriach wpływających na porównywalność transakcji; ocena zasadności dokonania korekt porównywalności i ich wycena.
To przedsiębiorca musi wybrać właściwą metodę
Jak podkreśla MF, ceny transferowe weryfikuje się wykorzystując „metodę najbardziej odpowiednią w danych okolicznościach”. Przedsiębiorcy mają do wyboru następujące metody weryfikacji cen transferowych:
– porównywalnej ceny niekontrolowanej;
– ceny odprzedaży;
– koszt plus;
– marży transakcyjnej netto;
– podziału zysku.
W celu weryfikacji cen transferowych to przedsiębiorca musi wybrać najbardziej odpowiednią dla danej transakcji metodę. Ważne jest to, że obecne regulacje nie wprowadzają hierarchii w stosowaniu dostępnych metod. Jednak inne metody, w tym techniki wyceny, mogą być zastosowane dopiero po wykluczeniu możliwości stosowania metod podstawowych wymienionych powyżej.
Przedsiębiorcy muszą pamiętać, że przy wyborze metody najbardziej odpowiedniej w danych okolicznościach uwzględnia się w szczególności warunki, jakie zostały ustalone lub narzucone pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostępność informacji niezbędnych do prawidłowego zastosowania metody oraz specyficzne kryteria jej zastosowania.
W Objaśnieniach przedsiębiorcy znajdą także przykłady praktycznego zastosowania metody koszt plus.
