fbpx
poniedziałek, 18 marca, 2024

Historia

Jak Bismarck wydusił reparacje od Francji

Sprawa niemieckich reparacji należnych Polsce za zniszczenia podczas II wojny światowej wraca jak bumerang – ostatnio za sprawą wypowiedzi Donalda Tuska. Niemcy (i Donald Tusk) uważają sprawę za zamkniętą. Tymczasem warto przypomnieć, jak Niemcy wymogli reparacje za wojnę z Francją 1870-71 r.
5 MIN CZYTANIA

Największy filantrop w powojennej Polsce

Zarządzał jedną z największych prywatnych fortun w powojennej Europie. Był filantropem, mecenasem sztuki i wielkim patriotą. Finansował wiele polskich przedsięwzięć, ale przede wszystkim instytucje kultury. Czasem jednak odmawiał pomocy: na prośbę o wsparcie polskich sportowców na igrzyska w Moskwie odpowiedział, że „chwilowo nie posiada rubli”.
11 MIN CZYTANIA

„Warszyc. Inny wróg, cel ten sam”

Stworzył silną, liczącą kilka tysięcy żołnierzy organizację antykomunistyczną o nazwie Konspiracyjne Wojsko Polskie. Stanisław Sojczyński „Warszyc” walczył do końca, bo – jak mówił: zmienił się tylko wróg, a cel pozostaje ten sam – niepodległość.
4 MIN CZYTANIA

Tajemniczy filantrop i pierwsze zimowe wejście na Everest

44 lata temu polska wyprawa jako pierwsza na świecie zdobyła Mount Everest zimą. Mało kto wie, że wyprawa na najwyższą górę świata była możliwa dzięki nieoczekiwanej pomocy tajemniczego sponsora, którym okazał się zasłużony weteran 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.
5 MIN CZYTANIA

Szpieg, który zapobiegł III wojnie światowej?

O historii ostatniego rycerza Rzeczypospolitej i pierwszego polskiego oficera w NATO możemy się bardzo dużo dowiedzieć odwiedzając Muzeum Zimnej Wojny w Warszawie. Wśród eksponatów znajduje się m.in. najnowszy nabytek muzeum – Distinguished Intelligence Medal. Jest to wysokie odznaczenie CIA, którym płk Kukliński (ps. Jack Strong) został uhonorowany jako pierwszy cudzoziemiec.Największe wrażenie (na mnie) robią jednak mapy wojskowe ZSRR i plany inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Zachód. Miała to być wojna napastnicza wojsk Bloku Wschodniego przeciwko krajom NATO, w której...

Tłusty czwartek, czyli comber

W czasach pogańskich dzień zwany dzisiaj tłustym czwartkiem był dniem, w którym świętowano odejście zimy i nadejście wiosny. Nasi przodkowie ucztowali wtedy wyjątkowo bogato. Uczta polegała na jedzeniu tłustych potraw, szczególnie mięs , a zagryzkę stanowiły „pączki” przygotowywane z ciasta chlebowego i nadziewane słoniną.Wiadomo, że także Rzymianie raz w roku ucztowali w tzw. tłusty dzień, obficie popijając potrawy winem. I choć badacze nie są w stanie wskazać konkretnego dnia takiego świętowania w czasach pogańskich, to zwyczaj ten pozostał i przeniknął...

Polak, który dokonał rewolucji w kolejnictwie

Dziś, kiedy po latach zapaści kolej w naszym kraju ponownie przeżywa renesans, warto przypomnieć Polaka, któremu pojazdy na żelaznych szynach zawdzięczają bardzo, bardzo dużo.Jan Józef Baranowski urodził się w 1805 r. w Śmiłowiczach na Mińszczyźnie (dzisiejsza Białoruś), w szlacheckiej rodzinie Marcina i Maryanny (z Szalkiewiczów) Baranowskich herbu Grzymała. Już od małego wychowywany był w patriotycznym duchu. Rodzice zadbali też o gruntowne wykształcenie syna, który edukację rozpoczął w konwikcie szlacheckim prowadzonym przez księży misjonarzy z klasztoru w Śmiłowiczach. Dalszą naukę...

„Lekarze od zabijania. Medyczna gwardia Hitlera” [RECENZJA]

Wstrząsającą książkę Joanny Lamparskiej przypominamy w szczególnym czasie: minęła właśnie 79. rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie Niemcy wymordowali ponad milion więźniów. Pomysł na napisanie „Lekarzy od zabijania” powstał w głowie pisarki podczas śledztwa w sprawie pewnego tajemniczego laboratorium i nieznanych losów zbrodniarza w fartuchu, doktora Josefa Mengele. Autorka w 2018 r. wpadła na trop laboratorium medycznego z czasów II wojny światowej – o tym traktuje książka „Imperium małych piekieł” przedstawiająca to właśnie śledztwo. Napomknąć jednak trzeba, że...

Przekręty gospodarcze III Rzeszy (cz.2.) [TAJEMNICE HISTORII]

W poprzedniej części opisaliśmy m.in. wyrafinowany przekręt gospodarczy nazistów „na garbusa”, w którym poszkodowanymi okazali się być niemieccy robotnicy marzący o własnym samochodzie. Miał być nim „samochód dla ludu”, czyli volkswagen popularnie zwany garbusem. Jaki był efekt tej akcji rzekomo poprawiającej byt i standard życia nazistów? Jak się okazało – zabór oszczędności robotników (sprowadzonych za rządów Hitlera do roli chłopów pańszczyźnianych). Nie był to jednak ostatni przekręt nazistowskich ekonomistów wypełniających wolę Hitlera, by III Rzesza stała się państwem uzbrojonym...

Przekręty gospodarcze III Rzeszy (cz.1) [TAJEMNICE HISTORII]

Gwoli ścisłości trzeba w tym momencie wspomnieć, że oprócz przekrętów gospodarczych sygnowanych ręką niemieckich nazistów, dużą pomocą w zdobyciu środków na zbrojenia była wyrafinowana polityka niepłacenia reparacji wojennych za I wojnę światową (jakże zbieżny jest ten temat z „chęcią” płacenia reparacji za II wojnę światową, zwłaszcza Polsce). O tym jednak innym razem, tymczasem warto przyglądnąć się mitowi potęgi gospodarczej przedwojennych Niemiec i przekrętom gospodarczym nazistów. Niemieckie bezrobocie i kreatywne statystyki O tym, jak ważna jest propaganda wiedział już Stefan Batory, który...

Bohaterowie Niepodległej. Premiera filmu „Kapłan i mistrz. Świat według ks. Bronisława Sroki”

O księdzu Bronisławie Sroce pisaliśmy na łamach naszego portalu już dwukrotnie: o odprawionej przez księdza Mszy Świętej w Sali BHP Stoczni Gdańskiej w 1981 r. i o przepłakanej pasterce w Budapeszcie w 1939 r., w której ks. Sroka uczestniczył jako dziecko.„Kapłan i mistrz. Świat według ks. Bronisława Sroki ” – to film dokumentalny opowiadający historię niezwykłego kapłana, działacza antykomunistycznego i wychowawcy młodzieży, który do dzisiaj podkreśla, że w życiu kierował się zawsze zasadą: być wiernym Bogu i Ojczyźnie. Za...

Polak, który zaparkował na Księżycu

Kiedy wypatrujemy pierwszej wigilijnej gwiazdki, siłą rzeczy najpierw swój wzrok kierujemy w stronę najjaśniejszego punktu – mowa oczywiście o Księżycu. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu, kiedykolwiek patrząc na księżycowe niebo, wspomnicie Państwo o polskim geniuszu, który goniąc za marzeniami, postanowił zaparkować na Srebrnym Globie… samochodem.Przyszły konstruktor pojazdów księżycowych urodził się w Strzyżowie na Lubelszczyźnie w rodzinie Mariana Błażeja Bekkera i Albiny Matyldy z domu Bretsznajder. Ojciec małego Mietka był specjalistą pracującym w cukrownictwie i to ze względu...

Zwycięstwo albo śmierć w Wandei

Film „Wandea. Zwycięstwo albo śmierć” opowiada historię mniej znaną, tym bardziej że przedstawianą z punktu widzenia wandejskich katolików, którzy przeciwstawili się rewolucji francuskiej. Rewolucji głoszącej hasła wolności i równości, choć realizacja tych haseł była taka, jak Republika Francuska je rozumiała: wolność i równość była dla tych, którzy realizowali idee rewolucji francuskiej – dla innych była tylko śmierć.I tutaj warto napisać, że o ile wysokobudżetowy „Napoleon” traktuje o wielkiej i znanej postaci historycznej (na dodatek z udziałem wielkich hollywoodzkich gwiazd),...

Przepłakana pasterka polskich uchodźców wojennych na Węgrzech

We wrześniu 1939 r. tysiące uchodźców cywilnych i wojskowych przekroczyły przełęcze karpackie i znalazły się na obszarze Rusi Zakarpackiej należącej od kilku miesięcy do Korony Węgierskiej. Na Węgrzech schronienie znalazła słynna dywizja pancerna generała Maczka i inne liczne polskie oddziały. Obok wojskowych schronienia u bratanków szukała fala polskich uchodźców cywilnych. Wśród nich była rodzina polskiego konsula w Bratysławie Juliana Sroki, która w sierpniu 1939 r. przyjechała na wakacje do Polski i tutaj zastała ją wojna. Polski dyplomata otrzymał wtedy...

Okrutne Boże Narodzenie w Hamburgu w 1813 roku

„Takich Świąt Bożego Narodzenia, jakie widział wtedy Hamburg, nikt z was nie doświadczył i, jeśli Bóg pozwoli, nikt nigdy więcej nie doświadczy”. W ten sposób podsumowuje w swoim dzienniku wspomnienia z Bożego Narodzenia 1813 r. Marianne Prell, córka hamburskiego kupca. Była tam, gdy francuscy okupanci bronili swych rządów nad hanzeatyckim miastem, stosując drastyczne środki przeciwko rosyjskim oblegającym. 30 000 „bezużytecznych zjadaczy chleba” należy wyrzucić Aby przygotować się na natarcie żołnierzy alianckich, wojska Napoleona chcą do Nowego Roku usunąć z miasta 30...

Jezus Chrystus jako idealny wzór przedsiębiorcy [WYWIAD]

Czas bożonarodzeniowy to dobry moment, by porozmawiać o Jezusie. Ale chciałbym, żebyśmy spojrzeli na Niego z nietypowego punktu widzenia. Z takiego, na który mało kto – o ile ktoś w ogóle – zwraca uwagę. Mianowicie: Jezus Chrystus jako wzór idealnego przedsiębiorcy. Takie stwierdzenie padło kiedyś w naszej rozmowie.KRZYSZTOF OPPENHEIM: Zacznijmy zatem od razu od mocnych argumentów, w pełni potwierdzających tę tezę. Przedsiębiorca, wchodząc na rynek, musi mieć jakiś produkt: albo zupełnie nowy, albo lepszy od istniejących na tym rynku....

Niezwykła historia pierwszej polskiej lekarki Salomei Pilsztynowej

Salomea Regina z Rusieckich Pilsztynowa urodziła się w 1718 r. pod Nowogródkiem w Wielkim Księstwie Litewskim, w ciągle jeszcze potężnej terytorialnie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jej rodzice najprawdopodobniej byli mieszczanami, choć pojawiają się też hipotezy, że spolszczonymi żydowskimi konwertytami. Faktem jest, że Regina Salomea Rusiecka umiała czytać i pisać po polsku. Faktem jest też to, że już jako nastolatka sprawiała swojemu ojcu – Joachimowi Rusieckiemu – sporo kłopotów, na przykład mając zaledwie 14 lat, wdała się w głośną awanturę z...

Msza święta w Sali BHP Stoczni Gdańskiej 14 grudnia 1981 roku. Poszukujemy świadków

Zbliża się kolejna rocznica wprowadzenia stanu wojennego w PRL. Mrok, który nastał 13 grudnia 1981 roku po oddechu wolności i zmian nazwanym „festiwalem Solidarności”, obfitował w dramatyczne wydarzenia, mało znane nie tylko dzisiejszym młodym ludziom, ale nawet tym Polakom, którzy pamiętają tamten czas.O tym, z jak tragicznym w swojej historii czasem przyszło się wówczas zmierzyć naszej Ojczyźnie niech świadczy fakt, że w trakcie stanu wojennego zginęło ponad 100 osób. Jednymi z pierwszych ofiar (9 zabitych) byli górnicy z kopalni „Wujek”,...

„Straceńcy” i Orlęta Lwowskie – 105. rocznica wyzwolenia Lwowa

Przyznam, że do napisania tego artykułu, choć okrągła rocznica (22 listopada) parę dni za nami, skłoniła mnie rozmowa z 93-letnim, mieszkającym w Krakowie lwowiakiem Adamem Macedońskim – człowiekiem, który niezmiennie, od najmłodszych lat kocha Polskę i kocha Lwów. Rocznic w naszej historii mnóstwo, bo o odzyskanie niepodległości polscy żołnierze i powstańcy walczyli długie lata, jednak chyba we wszystkich tych zmaganiach nie było tylu walczących z bronią w ręku studentów, gimnazjalistów, a nawet dzieci, jak w walkach o Lwów. Jak...

Michael Collins – mściciel z Irlandii

Michael Collins uważany jest za jednego z głównych ojców irlandzkiej niepodległości. To on dowodził IRA, pełniąc równocześnie funkcję ministra finansów w „podziemnym” rządzie irlandzkim Eamona de Valery. Do dzisiaj Collinsa uważa się za jednego z twórców miejskiej partyzantki. Opracowana przez niego taktyka polegała na bojownikach, którzy nie wyróżniali się z tłumu – na pozór byli zwykłymi robotnikami czy urzędnikami. Jednak gdy nadszedł rozkaz, działali szybko i niepostrzeżenie, po czym rozmywali się w tłumie. Głównym celem IRA w Dublinie było...

Rok 1611 – niewykorzystana szansa przejęcia Prus Książęcych

Po porażce poniesionej w wojnie z Rzeczpospolitą w pierwszej połowie XVI wieku i prawdopodobnym braku wsparcia cesarza Karola V Habsburga, Państwo Krzyżackie w Prusach stanęło wobec konieczności podporządkowania się Polsce.Chyba każdy Polak zna piękny obraz Jana Matejki „Hołd pruski”. Dzieło artysty uwieczniło jego wizję hołdu złożonego w 1525 r. przez Albrechta Hohenzollerna polskiemu królowi Zygmuntowi I Staremu na Rynku Głównym w Krakowie. Obraz przypominał wydarzenie, które świadczyło o ówczesnej potędze Rzeczypospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, które w 1569 r....

Stefan Drzewiecki – pionier żeglugi podwodnej i współczesnego lotnictwa

Urodził się w 1844 r. na Podolu we wsi Kunka. Wychowywał się w polskiej rodzinie szlacheckiej o tradycjach patriotycznych. Będąc małym chłopcem, słuchał opowieści swojego dziadka Józefa Drzewieckiego, który walczył w insurekcji kościuszkowskiej i w Legionach Dąbrowskiego. Ojciec Stefana – Karol Drzewiecki brał udział w powstaniu listopadowym i również udzielał się społecznie. Posiadał majątek ziemski, należał do Towarzystwa Rolniczego, ale w wolnych chwilach pisał dramaty i komedie. To rodzina wpoiła małemu chłopcu potrzebę rozwoju i pracy organicznej oraz to, że...

Podróżnik po zaświatach. Prawdziwa historia życia po życiu

Andrzej Duffek uznany został przez lekarzy za zmarłego. Jak się okazało – przedwcześnie. Po drugiej stronie życia spotkał zmarłą mamę, był na Sądzie Bożym, doświadczył też, jak wielką siłę ma modlitwa i ofiara bliskich. Wrócił – choć jak powtarza, nigdy nie czuł się (po „wycenie” swojego życia) tak dobrze jak tam – po drugiej stronie. Podczas audycji radiowej „Nocne Światła” w Radio Plus, prowadzący nazwał go „podróżnikiem po zaświatach”.Historia Andrzeja Duffeka jest… niebywała, niesamowita, jedyna w swoim rodzaju. Napomykałem...

Niezłomni polskich Kresów – Antoni Olechnowicz ps. „Pohorecki”

Żołnierze Niezłomni polskich Kresów należne sobie miejsce w naszej historii zajmują dopiero w ostatnich latach. Polscy partyzanci związani z rejonem wileńszczyzny w okresie PRL zapominani byli podwójnie: i przez Polskę, i przez Litewską SSR. Na szczęście sytuacja ta pomału zaczęła się zmieniać po roku 1989. Jednym z najwybitniejszych kresowych partyzantów był z pewnością Antoni Olechnowicz.Antoni Olechnowicz był synem ziemi wileńskiej. Uczęszczał do gimnazjum św. Kazimierza w Nowej Wilejce (dzisiaj dzielnica Wilna). Potem wybrał karierę wojskową. Był słuchaczem Wyższej Szkoły...

Hołd ruski 1611 i tajemnicza śmierć braci Szujskich

Wielkie Księstwo Moskiewskie, potocznie zwane przez ówczesnych mieszkańców Polski i Litwy Moskwą, już od końca XV w. agresywnie atakowało Wielkie Księstwo Litewskie, a następnie Rzeczpospolitą Obojga Narodów. W wieku XVI na jakiś czas ekspansję tę zahamował król wojennik Stefan Batory odbijając część zagarniętych przez Rosję ziem. Jednak na początku XVII w. Rosja opracowała kolejny plan ataku na Rzeczypospolitą. Wyprzedzający atak PolakówRosja nie zamierzała rezygnować z dalszej ekspansji. Choć gardziła protestantami (gardziła również papieżnikami), to zawarła sojusz z protestancką Szwecją (w...

Papież oczami świata. Świadectwa o Janie Pawle II

Pamiętam jak podczas realizacji filmu „Polska Norwida” występujący w nim aktor Andrzej Róg opowiadał o duchowej przemianie, której doznał, gdy zobaczył na papieskiej Mszy św. na Błoniach w Krakowie mrowie ludzi – rodaków. Andrzej Róg przypomniał sobie wtedy dramat Norwida „Krakus” opowiadający o walce młodego księcia ze smokiem, który zniewolił krainę. Tym smokiem okazał się być… strach. Po długich poszukiwaniach książę dotarł do pieczary, w której smok miał mieć swoje legowisko – ta jednak okazała się być pusta. Smoka...

Lekcja z roku 1793 – Prusy i zdradliwa gra na upadek Rzeczypospolitej

Zbierając archiwalia do poniższego artykułu pomyślałem, że przysłowia rzeczywiście są mądrością narodów. Jest takie stare polskie przysłowie: jak świat światem Polak z Niemcem nigdy nie będzie bratem i muszę przyznać, że sam w to nie wierzyłem. Pracę magisterską (z historii) pisałem przecież w duchu… pojednania polsko-niemieckiego, zainspirowany „Listem biskupów polskich do biskupów niemieckich”, Stefanem kardynałem Wyszyńskim i Karolem Wojtyłą...Rzeczypospolita w XVIII w. stała się de facto rosyjskim protektoratem. To ambasadorzy rosyjscy w Polsce mieli o wiele więcej do powiedzenia niż...

Starożytne życie na wyciągnięcie ręki, czyli rzymskie wakacje nad Mozelą

Bene sapiat – smacznego! Przystawki z kremem z tuńczyka i kaparami, śródziemnomorskie warzywa, włoska szynka z marynowanymi karczochami, paszteciki z owoców morza - to wszystko serwuje tawerna rzymskiej Willi Borg znajdującej się około 40 km od Trewiru. Dania przygotowywane są tam według starożytnych receptur, a goście jedzą przy drewnianych stołach, podziwiając malowidła na suficie utrzymane w iście rzymskim stylu. Na uroczystościach pojawiają się nawet przebrani legioniści. Ta rzymska willa została zrekonstruowana wraz z bramą i dworkiem praktycznie w skali...

- REKLAMA -