Już za nieco ponad trzy miesiące przedsiębiorcy zyskają możliwość tworzenia grup VAT. Opcję taką wprowadzono w podatkowym pakiecie Polskiego Ładu, ale wejście w życie tych regulacji odroczono do 1 lipca 2022 r. Trzeba jednak od razu zastrzec: możliwość utworzenia grupy VAT będą miały tylko te firmy, które mają jednocześnie trzy rodzaje powiązań – finansowe, ekonomiczne i organizacyjne. Mimo tego ograniczenia, utworzenie grupy VAT może się okazać korzystne ze względu na liczne ułatwienia, m.in. w rozliczeniach.
Neutralność w ramach grupy VAT
Dziś podatnicy powiązani finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie rozliczają się oddzielnie. Co to oznacza w praktyce? Otóż to, że każda firma musi wystawiać dla siebie faktury VAT i odrębnie składać plik JPK_VAT, który zawiera w sobie deklarację VAT i ewidencję. Konieczna jest też weryfikacja na tzw. białej liście czy stosowanie procedury split payment.
Po utworzeniu grupy VAT obroty między jej członkami staną się neutralne. Obroty w ramach grupy nie będą podlegać VAT i nie będą dokumentowane fakturami. W konsekwencji zniknie też konieczność stosowania mechanizmu podzielonej płatności czy weryfikacji kontrahenta w wykazie podatników. Wraz z utworzeniem grupy, podatnikiem jest grupa jako całość, więc składany jest także jeden zbiorczy JPK, zamiast odrębnych JPK dla każdego podmiotu.
Elastyczność jest istotna
Ważnym plusem z utworzenia grupy VAT będzie niewątpliwie lepsze zarządzanie finansami w ramach grupy. Chodzi dokładnie o elastyczne zarządzanie podatkiem naliczonym. Ministerstwo Finansów wyjaśnia to na prostym przykładzie: jeśli dany podmiot był przed przystąpieniem do grupy podatnikiem, który regularnie miał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym, to wówczas musiał oczekiwać na zwrot VAT – standardowo do 60 dni. Jeśli podmiot ten wejdzie do grupy, która jako całość wykazuje nadwyżkę podatku należnego nad naliczonym, to wówczas ten podatek wykazywany wcześniej jako VAT do zwrotu będzie „na bieżąco” uwzględniany w rozliczeniach grupy. W konsekwencji podmioty, działając jako grupa, per saldo efektywniej „wykorzystują” VAT naliczony i żaden z podmiotów nie czeka na zwrot VAT.
Powołanie grupy VAT
Podmioty, które będą chciały utworzyć grupę VAT – poza wspomnianymi wymaganymi powiązaniami – nie będą musiały być podatkową grupą kapitałową na gruncie CIT. Jednak w przepisach sprecyzowano pewne kryteria dla powiązań finansowych.
W przypadku powiązania finansowego przyjęte zostało kryterium 50-proc. udziału kapitałowego. Chodzi o to, by jeden z podatników posiadał bezpośrednio ponad 50 proc. udziałów lub akcji w kapitale zakładowym lub ponad 50 proc. praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50 proc. prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.
Grupy VAT będą mogły tworzyć spółki polskie a także podmioty oraz polskie oddziały zagranicznych podmiotów. Nie będzie ograniczeń co do formy prawnej czy wielkości prowadzonego biznesu. Gdy firmy zdecydują się na utworzenie grupy VAT będzie ona musiała działać przynajmniej trzy lata. Po tym czasie będzie można ten okres wydłużyć.
Grupy VAT można tworzyć już w blisko 20 państwach UE.
