fbpx
wtorek, 11 lutego, 2025
Strona głównaFinanseJawność wynagrodzeń ukróci patologie i wymusi wzrost płac

Jawność wynagrodzeń ukróci patologie i wymusi wzrost płac

Pracodawcy będą musieli informować w ogłoszeniach o pracę, jakie proponują wynagrodzenie. To dobra zmiana i nie mająca nic wspólnego z socjalizmem i hasłem: „wszystkim po równo”. Wbrew temu, jak chcą ją postrzegać zarządzający, dla których mętna woda w firmie jest środowiskiem, w którym czują się jak ryby – tam, gdzie zatrudniony jest postfeudalnym wyrobnikiem, a nie kreatywnym, wydajnym i utożsamiającym się ze swoją firmą, pracownikiem.

Szkoda, że zmiana zasad konstruowania ogłoszeń o pracę nadchodzi tak późno. I dopiero pod presją unijnej dyrektywy, bo niewielu przedsiębiorców dziś stać na taką transparentność. Szkoda tym bardziej, że z punktu widzenia zjawisk gospodarczych w skali makro, jawność wynagrodzeń w Polsce może okazać się najlepszą drogą do wyrównania dzielącej nas nadal przepaści zarobkowej od bardziej rozwiniętych krajów Unii.

Wielkimi krokami nadchodzi wdrożenie unijnej dyrektywy „w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania”. Taka jest pełna nazwa tego aktu i w pierwszym rzędzie chodzi o wyrównanie płac kobiet i mężczyzn na tych samych stanowiskach, choć nie tylko o to.
– Dla osiągnięcia równej płacy potrzebna jest transparentność. Kobiety mają prawo wiedzieć, czy ich pracodawcy traktują je uczciwie – napisała na Twitterze szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.

Jawność wynagrodzeń

Z artykułu 5 tejże dyrektywy wynika, że zgłaszający się do pracy musi znać wysokość wynagrodzenia na stanowisku, na które aplikuje. Przynajmniej w widełkach „od” – „do”. Powinien to wiedzieć jeszcze przed rozpoczęciem rozmowy kwalifikacyjnej. Pracodawca nie będzie mógł pytać o dotychczasowe zarobki kandydata, bo w praktyce prowadziło to do licytacji wynagrodzeń w dół – kto zaoferował mniej, ten zostawał przyjęty. Z artykułu 7 dyrektywy wynika, że każdy pracownik będzie mógł bezkarnie zwrócić się do pracodawcy o informacje dotyczące indywidualnego oraz średniego poziomu wynagrodzenia w firmie w podziale na płeć, w odniesieniu do kategorii pracowników wykonujących taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości. Czy będzie dużo takich przypadków? Można wątpić. Bo dobry pracownik w firmie nie interesuje się innymi, tylko skupia się na jak najlepszym wykonywaniu swoich zadań. Nie będzie więc ani mniej, ani więcej niż dotąd zawiści w firmie, a mądrych przedsiębiorców może to powstrzymać przed nepotycznymi zachowaniami; takimi jak, na przykład, zatrudnienie leniącej się rodzinki i znajomków za duże pieniądze. Potem dla niektórych z nich głównym, dziennym zajęciem okazuje się klikanie w mediach społecznościowych, a w przerwach podlizywanie się szefostwu. „Procentuje” im to w dochodach, czy jednak jest normalne?

W innych krajach już jest

Temat jawności płac w procesach rekrutacyjnych nikogo już w Europie nie szokuje. Jawność jest standardem z Wielkiej Brytanii i w Niemczech. W Finlandii poszukujący pracy może zapytać o poziom wynagrodzeń w danej firmie… nawet w lokalnym urzędzie skarbowym. W Polsce przedsiębiorcy zasłaniają się „tajemnicą wynagrodzeń”, ochroną danych osobowych i tym podobnymi, chybionymi argumentami. Z badań Hays Poland wynika, że kandydatom w ogłoszeniach najbardziej brakuje informacji o pensji i bonusach do niej.
Szkoda, że tak się dzieje. Jak się bowiem okazuje, oferta z podanym wynagrodzeniem jest bardziej widoczna i przy niedoborze na rynku ludzi o wysokich kompetencjach, ułatwia ich szybsze znalezienie.
– Pracodawcy mogliby podejmować rozmowy wyłącznie ze specjalistami, których oczekiwania finansowe będą w stanie spełnić. To szczególnie ważne w sytuacji, kiedy najczęstszym powodem odrzucenia przez kandydata finalnej oferty zatrudnienia są zbyt niskie zarobki – uważa Agnieszka Pietrasik Executive Director w Hays Poland.

Przedsiębiorcy się boją

Jasne, że pracodawcy mogą obawiać się wzrostu kosztów współpracy zarówno z nowymi, jak i dotychczasowymi pracownikami firmy. Ludzie zobaczą, że byli dotąd niesprawiedliwie wynagradzani, że np. w centralach zagranicznych korporacji na tym samym stanowisku i przy tym samym zakresie obowiązków zarabia się trzy, cztery razy więcej.

Są i inne obawy. Starzy pracownicy firmy mogą być sfrustrowani, że młodym płaci się tyle, co im po wielu latach lojalnej pracy. Dyrektorzy personalni lękają się z kolei, że ujawnienie płac wywoła spiralę roszczeń. Pozornie wygląda to źle, ale może dzięki takiemu „naoliwieniu” ruszyłaby wreszcie ta maszyna zastygłych w miejscu wynagrodzeń? Jak widać, sam „rynek” nie jest w stanie tego zmienić.

Zdaniem dra hab. Ryszarda Stockiego, doradcy zarządzania w Instytucie Psychologii UJ i członka International Association for Economic Participation, ujawnianie wysokości płac może mobilizować pracowników do większych starań. Jawne zarządzanie ma zawsze tę zaletę, że pracownicy rozumiejący finansową stronę biznesu i miejsce swojej pracy w tym procesie, chętniej przejmą odpowiedzialność za firmę – uważa ekspert.

Presja roszczeń płacowych osób na tych samych stanowiskach nie powinna być oparta na oczekiwaniu, że leń dostanie tyle samo, co operatywny pracuś. Żaden przedsiębiorca nie musi i nie powinien płacić w oderwaniu od wyników ekonomicznych poszczególnych pracowników. Czy jednak potrzebna jest tu jakaś dodatkowa kampania informacyjna, czy świadomość w tej kwestii jest już wystarczająca?

To rozrusza gospodarkę

Proponowane w ogłoszeniach wynagrodzenie nie będzie mogło być niższe od płacy minimalnej. Znikną więc ostatecznie firmy, które chcą płacić jeszcze mniej lub zatrudniać na czarno. Jawność pensji korzystnie wpłynie na konkurencyjność ofert pracy i wymusi wzrost wynagrodzeń. Wyższe wynagrodzenia to większy, domowy dochód rozporządzalny i tym samym wzrost popytu na towary i usługi oraz silniejszy strumień przychodów dla firm.

Robert Azembski
Robert Azembski
Dziennikarz z ponad 30-letnim doświadczeniem; pracował m.in. w „Rzeczpospolitej”, „Wprost” , „Gazecie Bankowej” oraz wielu innych tytułach prasowych i internetowych traktujących o gospodarce, finansach i ekonomii. Chociaż specjalizuje się w finansach, w tym w bankowości, ubezpieczeniach i rynku inwestycyjnym, nieobce są mu problemy przedsiębiorców, przede wszystkim z sektora MŚP. Na łamach magazynu „Forum Polskiej Gospodarki” oraz serwisu FPG24.PL najwięcej miejsca poświęca szeroko pojętej tematyce przedsiębiorczości. W swoich analizach, raportach i recenzjach odnosi się też do zagadnień szerszych – ekonomicznych i gospodarczych uwarunkowań działalności firm.

INNE Z TEJ KATEGORII

Coraz większe długi mikrofirm. Ich zaległości przebiły 5 miliardów złotych

Jednoosobowe działalności gospodarcze to dominująca pod względem liczebności część polskiego biznesu. One również wiodą prym pod względem zadłużenia. Niemal 2/3 wszystkich przedsiębiorstw widniejących w Krajowym Rejestrze Długów to właśnie najmniejsze podmioty. Mają 5,06 mld zł przeterminowanych zobowiązań, a najnowsza Analiza wiarygodności płatniczej KRD wskazuje, że pogarsza się także ich scoring.
5 MIN CZYTANIA

Rosną wynagrodzenia, ale i długi. Na ich spłatę trzeba pracować prawie cztery miesiące

Przeciętna pensja wzrosła o 11,3 proc. w ciągu roku i wynosi 5968 zł netto – wynika z danych GUS za kwiecień 2024 roku. To dobre informacje, ale niestety tracą na optymizmie w zestawieniu z zadłużeniem konsumentów, które również rośnie. Średni dług osoby wpisanej do Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej wynosi obecnie 21 940 zł, a więc o 13,9 proc. więcej niż jeszcze rok temu.
5 MIN CZYTANIA

Klauzule abuzywne w umowach z przedsiębiorcami? Dobra wiadomość dla jednoosobowych działalności gospodarczych

Konsumencka ochrona przedsiębiorców to temat, który zyskuje na znaczeniu w kontekście zmian legislacyjnych oraz rozwoju praktyk handlowych. Tradycyjnie, ochrona konsumentów dotyczyła jedynie osób fizycznych uczestniczących w obrocie prawnym w sposób niezwiązany bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą. W ostatnich latach obserwuje się jednak tendencję do rozszerzania przepisów ochronnych również na przedsiębiorców – szczególnie tych niezrzeszonych w ramach rozbudowanych struktur spółkowych, którzy często znajdują się w gorszej pozycji negocjacyjnej w relacjach z większymi i wyspecjalizowanymi podmiotami.
5 MIN CZYTANIA

INNE TEGO AUTORA

Jak ożywić martwy parkiet nad Wisłą?

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie nie służy tak naprawdę ani inwestycjom indywidulanym, ani małym i średniej wielkości firmom. Tym pierwszym w założeniu miała dawać okazje do zysków, dla tych drugich zaś być miejscem pozyskiwania kapitału na rozwój. Tymczasem uciekają z niej zarówni mali, jak duzi.
4 MIN CZYTANIA

Jesteś „pod wpływem”? Nie ruszysz autem

Amerykańska Krajowa Administracja ds. Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (NHTSA) chce wykonać zalecenie Kongresu, by wszystkie nowe auta miały zainstalowaną technologię uniemożliwiającą prowadzenie pod wpływem alkoholu.
< 1 MIN CZYTANIA

Obojętnie, co zrobimy, klimat i tak będzie się zmieniał

Nawet zupełne zaprzestanie emisji CO2 pochodzącego z przemysłu nie wpłynie na zatrzymanie zmian klimatu na Ziemi – przekonuje w zamieszczonym we „Wprost” artykule pt. „Klimat a Człowiek” prof. dr hab. inż. Piotr Wolański, przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN.
4 MIN CZYTANIA