fbpx
wtorek, 19 marca, 2024
Strona głównaPodatkiNIK: system elektronicznej egzekucji długów nie zadziałał

NIK: system elektronicznej egzekucji długów nie zadziałał

W ocenie NIK wprowadzenie obowiązku przekazywania w formie elektronicznej tytułów wykonawczych nie przyczyniło się w pełni do uproszczenia i usprawnienia procedur egzekucji administracyjnej. Zamiast usprawnienia zrobił się bałagan.

Nowelizacja ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji państwowej w założeniu miała pomóc wierzycielom upraszczając windykację dzięki elektronicznemu przekazywaniu tytułów wykonawczych. Niestety, uruchomiona z niemal rocznym opóźnieniem służąca temu specjalna aplikacja (eTW) nie zadziałała – zwłaszcza początkowo – jak należy. W efekcie wielu wierzycieli pozbawiono możliwości dostępu lub prawidłowego wystawiania tytułów wykonawczych.

Elektroniczny tytuł wykonawczy

Tytuł wykonawczy – upraszczając – jest to dokument sporządzony przez wierzyciela, na podstawie którego wszczyna się postępowanie egzekucyjne długu. Ustawa z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw wprowadziła od 30 lipca 2020 r. zasadę przekazywania tytułów wykonawczych w formie elektronicznej. Służyć ma temu specjalny system teleinformatyczny. Zmiana sposobu przekazywania tytułów wykonawczych dotyczyła ponad 3,8 mln tytułów wpływających rocznie do naczelników urzędów skarbowych, w większości dotychczas w formie papierowej.

NIK skontrolowała Ministerstwo Finansów, Izbę Administracji Skarbowej w Szczecinie, pięć urzędów skarbowych, dziewięć urzędów gmin i pięć starostw powiatowych. Okres objęty kontrolą to lata 2019-2022 (do czasu zakończenia kontroli 10 października 2022 r.). Co ustalono w toku kontroli?

Znaczne opóźnienie startu systemu

Pomimo prawidłowego zlecenia przygotowania systemu teleinformatycznego przez Ministerstwo Finansów, opracowanie Systemu eTW nie nastąpiło w terminie wejścia w życie przepisów ustawy wprowadzającej zasadę przekazywania tytułów wykonawczych elektronicznie. Aplikacja eTW wystartowała dopiero jedenaście miesięcy po wejściu w życie ustawy, tj. 1 lipca 2021 r.! Wreszcie, gdy już była dostępna, dały o sobie znać błędy krytyczne dotyczące m.in. dublowania dokumentów, niemożliwości nadawania klauzuli wykonalności dla tytułów wpływających za pośrednictwem systemu, braku funkcjonalności do rozróżniania certyfikatu pieczęci elektronicznej i podpisu kwalifikowanego. Na dodatek, w okresie od 1 do 15 lipca 2021 r. do organów egzekucyjnych nie wpływały tytuły wykonawcze przekazane za pośrednictwem Systemu eTW. Wynikało to z niewdrożenia, przez pierwsze dwa tygodnie działania Aplikacji eTW, tzw. komponentu AK (aplikacje krytyczne). W efekcie urzędy skarbowe były pozbawione możliwości przyjmowania TW oraz nadawania wystawianym tytułom klauzuli wykonalności. To z kolei sprawiło, że przez dwa tygodnie była wstrzymana egzekucja dla nowych tytułów wykonawczych. Liczba wszczynanych postępowań w kontrolowanych urzędach skarbowych w II półroczu 2021 r. spadła o 20 proc. w stosunku do analogicznego okresu roku 2020.

Wielu nic nie odzyskało

Po uruchomieniu systemu wraz z opóźnioną dedykowaną aplikacją, pojawiły się liczne błędy. W efekcie na dzień 1 lipca 2021 r. dostęp do systemu miała jedynie około jedna czwarta wierzycieli.

Chociaż nowy system został już w dużym stopniu usprawniony błędy przeszłości mają swoje skutki i w przyszłości. Wdrażanie nowych systemów cyfrowych powinno być tak przeprowadzane, by przewidzieć maksimum problemów na każdym etapie ich implementacji.

Robert Azembski
Robert Azembski
Dziennikarz z ponad 30-letnim doświadczeniem; pracował m.in. w „Rzeczpospolitej”, „Wprost” , „Gazecie Bankowej” oraz wielu innych tytułach prasowych i internetowych traktujących o gospodarce, finansach i ekonomii. Chociaż specjalizuje się w finansach, w tym w bankowości, ubezpieczeniach i rynku inwestycyjnym, nieobce są mu problemy przedsiębiorców, przede wszystkim z sektora MŚP. Na łamach magazynu „Forum Polskiej Gospodarki” oraz serwisu FPG24.PL najwięcej miejsca poświęca szeroko pojętej tematyce przedsiębiorczości. W swoich analizach, raportach i recenzjach odnosi się też do zagadnień szerszych – ekonomicznych i gospodarczych uwarunkowań działalności firm.

INNE Z TEJ KATEGORII

Handel za późno dowiedział się o zmianach w VAT na żywność

Branża handlowa w Polsce alarmuje, że za późno dowiedziała się o decyzji rządu Koalicji Obywatelskiej o nieprzedłużaniu zerowego VAT na żywność.
2 MIN CZYTANIA

Czy wróci zryczałtowana składka zdrowotna dla przedsiębiorców?

Wiceminister finansów Jarosłąw Neneman odrzucił możliwość prostego powrotu do zryczałtowanej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców.
2 MIN CZYTANIA

Branża beauty chce szerszej obniżki VAT

Zgodnie z planem rządu od 1 kwietnia 2024 roku usługi kosmetyczne w Polsce mają zostać objęte 8-proc. stawką VAT, ale według branży propozycja władz ma zbyt wąski zakres.
2 MIN CZYTANIA

INNE TEGO AUTORA

Elektromobilność już produkuje bezrobocie w branży motoryzacyjnej

W lutym ub.r. FCA Powertrain Poland w Bielsku Białej poinformowała, że ze względu na unijną politykę ratowania klimatu zamówienia na silniki spalinowe spadły i zwolniono około 300 z 800 pracowników. Do końca tego roku bielska fabryka ma zostać zlikwidowana.
2 MIN CZYTANIA

Czeka nas bitwa pokoleń na rynku mieszkaniowym?

Dwa pokolenia – młodsze i zdecydowanie starsze, będą coraz częściej rywalizować o zamieszkanie w miejskiej przestrzeni. Jakie propozycje mogą przygotować dla nich deweloperzy?
3 MIN CZYTANIA

Globalne fundusze wycofały swoje poparcie dla religii klimatystycznej?

BlackRock, JPMorgan Chase, Vanguard oraz State Street niedawno opuściły Climate Action 100+, koalicję największych zarządzających funduszami na świecie, która zobowiązała się zapewnić, by najwięksi globalni emitenci gazów cieplarnianych „podjęli niezbędne działania w sprawie zapobieżenia zmianom klimatu”.
2 MIN CZYTANIA