Obecna ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych określa szczególne uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika dotyczące m.in. terminów zapłaty w transakcjach handlowych. Przepisy zawierają także zakaz nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez firmy. Postępowanie w takich sprawach prowadzi prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Uchwalona nowelizacja zakłada m.in. że uproszczony i doprecyzowany zostanie obowiązek sprawozdawczy dotyczący praktyk płatniczych. W sprawozdaniach nie trzeba będzie ujmować m.in. świadczeń z transakcji handlowych dotyczących działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, świadczeń przeterminowanych czy świadczeń pomiędzy spółkami w ramach jednej grupy kapitałowej.
Nowelizacja przewiduje też, że w sprawozdaniu będzie trzeba wykazywać wartość świadczeń pieniężnych otrzymanych lub spełnionych w terminie określonym w umowie (a gdy termin umowy będzie niezgodny z ustawowym – w odniesieniu do maksymalnego terminu ustawowego), zamiast wykazywania świadczeń spełnionych i otrzymanych w terminach liczonych od dnia wystawienia faktury. Jednocześnie w przypadku świadczeń spełnionych i otrzymanych w terminie umownym będzie wymagane podanie jedynie wartości tych świadczeń bez rozróżnienia na przedziały czasowe. W przypadku świadczeń pieniężnych spełnionych i otrzymanych w terminie istotny jest bowiem sam fakt ich terminowej realizacji.
Ponadto wydłużony zostanie termin na złożenie sprawozdania (termin ten zostanie przesunięty z 31 stycznia na 30 kwietnia) oraz uregulowane m.in. zasady składania korekty sprawozdania, jak i kursu walutowego, po którym należy przeliczać świadczenia pieniężne w walutach na potrzeby sprawozdawczości.
W nowelizacji doprecyzowano pojęcie kierownika jednostki, który odpowiada za wypełnienie obowiązków sprawozdawczych. Zgodnie ze zmienioną definicją za kierownika podmiotu uznaje się członka zarządu lub innego organu zarządzającego, osobę pełniącą funkcję takiego organu, a jeżeli w podmiocie nie działa taki organ – osobę zarządzającą jego działalnością. Jednocześnie, na wzór regulacji odnoszącej się do spółek komandytowo-akcyjnych, zaproponowano, aby w przypadku spółek komandytowych odpowiedzialny za przekazanie sprawozdania przez spółkę był komplementariusz prowadzący sprawy spółki.
Niezależnie od tego nowelizacja zakłada, że uelastycznione zostaną zasady karania za nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, prowadzone przez prezesa UOKiK.
Nowy model wyliczenia maksymalnej kary pieniężnej zakłada, że firma będzie znać maksymalną dolegliwość kary, która jej grozi, a jednocześnie dzięki swoim działaniom – przywołaniu i wykazaniu okoliczności łagodzących występujących w sprawie – będzie mogła wpłynąć na obniżenie jej wysokości.
Obecnie, w przypadku stwierdzenia nadmiernego opóźnienia się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych przez stronę postępowania, prezes UOKiK ma obowiązek nałożenia na przedsiębiorcę administracyjnej kary pieniężnej obliczanej wedle ściśle określonego i sformalizowanego wzoru. Nowe przepisy wprowadzają uznaniowość prezesa UOKiK przy wymiarze kary i modyfikację wzoru, według którego będzie liczona maksymalna kara za nadmierne opóźnienie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych. Modyfikacja wzoru wyeliminuje konieczność wyliczania jednostkowych kar pieniężnych dla poszczególnych świadczeń pieniężnych niespełnionych lub spełnionych po terminie. Ponadto przy wyliczeniu górnego progu zagrożenia karą zostaną uwzględnione wszystkie elementy istotne z uwagi na przedmiot postępowań w sprawie nadmiernego opóźniania się w spełnieniu świadczeń pieniężnych w transakcjach handlowych, a mianowicie: wartość świadczeń wymagalnych i niespełnionych lub spełnionych po terminie w okresie postępowania oraz stwierdzony termin opóźnienia w spełnieniu tych transakcji.
Z postępowania przed UOKiK wyłączone zostaną opóźnienia w ramach grup kapitałowych.
Nowelizacja wprowadzi instytucję tzw. wezwań miękkich. Dzięki temu, prezes UOKiK – bez konieczności wszczynania sformalizowanego postępowania – będzie mógł wystąpić do przedsiębiorcy w sprawach dotyczących nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych – z prośbą o wyjaśnienia.
Większość nowych rozwiązań ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
