O kryzysie energetycznym i sytuacji finansowej w obliczu zmian geopolitycznych rozmawiano podczas sesji inauguracyjnej tegorocznego Forum Wizja Rozwoju w Gdyni. W dyskusji „Wyzwania, z którymi zmaga się polska gospodarka w kontekście napaści Rosji na Ukrainę” wzięli udział: Magdalena Rzeczkowska – minister finansów, Paweł Nierada – pierwszy wiceprezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego oraz Marcin Chludziński – prezes zarządu GAZ-SYSTEM S.A.
Inwestycje przyśpieszają
– Czas działań wojennych za naszą wschodnią granicą ma wpływ nie tylko na naszą, ale na całą światową gospodarkę. Jednak pomimo tych trudności Polska postrzegana jest przez kraje rozwinięte jako solidny partner biznesowy. Mówię to na przykładzie z własnego podwórka. W połowie maja przeprowadziliśmy naszą inauguracyjną emisję obligacji na rynku amerykańskim. Popyt przekroczył nasze najśmielsze oczekiwania. Zebraliśmy 1,75 mld dolarów przy popycie na poziomie 6,4 mld. To rząd wielkości, który pamiętam jeszcze z czasów hossy z końca lat 90. – zaznaczył Paweł Nierada.
Uczestnicy dyskusji wspomnieli również o olbrzymiej inwestycji firmy Intel w Polsce na 4,6 mld dolarów w sektorze najwyższych innowacyjnych technologii, co pokazuje, że pomimo tego, iż Polska została państwem przyfrontowym, a jej położenie na skutek działań wojennych stało się bardzo trudne, to jednocześnie widać, że czołowi gracze na globalnych rynkach technologicznych i finansowych właśnie w naszym kraju upatrują miejsca, gdzie warto i należy inwestować.
– Jeżeli przyjrzymy się perspektywie czasowej ostatnich dwóch lat, to dostrzeżemy, że inwestycje zagraniczne w Polsce, mimo kryzysów związanych najpierw z pandemią, a następnie z wojną, nie tylko nie wyhamowały, ale wręcz przyśpieszyły. I co równie ważne, te inwestycje coraz bardziej przesuwają się w górę łańcucha wartości, co jest najlepszą odpowiedzią na to, jak polska gospodarka zareagowała na ogólnoświatowy kryzys – zaznaczył pierwszy wiceprezes BGK.
– Zmiany geopolityczne i mocna pozycja naszego kraju na mapie inwestycyjnej sprawiły, że Polska ma szansę stać się hubem technologicznym dla całego regionu. Zarówno pod kątem logistycznym, dostaw surowców energetycznych oraz jako centrum produkcyjne – dodał Paweł Nierada.
Polskie przewagi konkurencyjne
Podczas dyskusji poruszono również wątek powojennej odbudowy Ukrainy i roli w tej odbudowie, jaką powinny pełnić polskie firmy i instytucje finansowe.
– Nastał już czas, aby ustawić się w kolejce chętnych, która zapewne będzie bardzo długa. Natomiast warto przy tym wszystkim zdać sobie sprawę z jednej rzeczy. Szacunkowe kwoty, jakie pojawiają się w dyskusjach na ten temat, z naszego, polskiego punktu widzenia są astronomiczne. Tym bardziej że nikt nie wie jeszcze, jaka będzie końcowa wartość odbudowy Ukrainy, bo przecież wojna wciąż trwa. Sądzę, że naszą największą siłą i wartością dodaną powinny być w tym procesie relacje ze średnim i małym ukraińskim biznesem oraz z tamtejszymi samorządami. To one będę odpowiedzialne za dużą część tej odbudowy i tu możemy liczyć na nasze przewagi – podkreślił przedstawiciel BGK.
Ranking innowacji
Jednym z najważniejszych wyzwań, przed jakim stoi dziś polska gospodarka mimo coraz większej atrakcyjności na mapie inwestycyjnej świata, jest umiejętne wykorzystanie nowoczesnych technologii. Są one kluczem do rozwoju ekonomicznego państw i przedsiębiorstw. Innowacje to towar, którym obraca się na rynku, a więc mają realną i mierzalną wartość. O roli banku rozwoju w procesie łączenia świata nauki z biznesem i o skutecznej synergii mówił podczas dyskusji „Wpływ transferu nowoczesnych technologii z instytutów badawczych na przemysł” Radosław Kwiecień – członek zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego.
– Przed naszym spotkaniem sprawdziłem miejsce Polski w Europejskim Rankingu Innowacyjności za 2022 r. Sama liczba nic nam nie powie, ale możemy z niej wywnioskować, że jesteśmy na poziomie ok. 60 proc. średniej europejskiej. To znaczy, że pod tym względem mamy dużo do zrobienia – mówił Radosław Kwiecień.
Wychodząc naprzeciw tym potrzebom, polski bank rozwoju zadedykował jeden z ośmiu programów swojego modelu biznesowego. Chodzi o program wspierania przemysłu i jego rozwoju poprzez wdrażanie nowych technologii i innowacyjności.
Europejski wyjątek
– Przeprowadziliśmy własne badania, by dopasować instrumenty i produkty, dzięki którym moglibyśmy jak najwięcej problemów w tym obszarze rozwiązać. Warto opowiedzieć o dwóch głównych problemach, jakie w ramach tych badań zidentyfikowaliśmy. Pierwszy to poprawa konkurencyjności. Drugi dotyczy uczestnictwa w łańcuchu dostaw europejskich i światowych producentów zaawansowanych produktów. W tych obszarach polskie firmy, głównie z sektora MŚP, upatrują swojej przyszłości – podkreślił członek zarządu BGK.
Radosław Kwiecień przypomniał też, że udział produkcji przemysłowej w polskim PKB wynosi powyżej 30 proc. Jesteśmy pod tym względem wyjątkiem w Unii Europejskiej, dlatego szansy na rozwój powinniśmy upatrywać w nowoczesnym przemyśle, w tym, żeby w Polsce rozwijać ten element naszej gospodarki.
– Jeszcze jeden bardzo ważny czynnik, o który pytaliśmy w badaniu, to temat industrializacji 4.0. Ona jest kluczem do tego, by znaleźć swoje miejsce w łańcuchu dostaw i szerokiej kooperacji. Pod tym względem również liczba wdrażanych projektów i wydawanych na to środków od strony kapitału i długu wciąż jest bardzo niewielka – tłumaczył Radosław Kwiecień.
Skuteczne narzędzia
Co wobec tego proponuje BGK? – Przede wszystkim nasze kluczowe i najważniejsze produkty gwarancyjne mają zaszyte w sobie to, żeby można było zabezpieczać finansowania banków komercyjnych do finansowania tych inwestycji. Bo tylko co piąty wniosek, który zawiera w sobie elementy nowych technologii, robotyzacji czy digitalizacji, jest realizowany. To zaledwie 20 proc. Reszta zostaje przez banki odrzucona ze względu na brak akceptacji ryzyka bądź brak zabezpieczeń, które przedsiębiorstwa mogły przedstawić. 60 proc. tych inwestycji finansowanych jest kapitałem własnym. A kapitał własny średnich polskich firm nie jest duży, więc możliwość inwestowania samych przedsiębiorców jest mocno ograniczona – zaznaczył przedstawiciel BGK.
Bank Gospodarstwa Krajowego proponuje przedsiębiorcom m.in. kredyt technologiczny. 31 maja zakończyło się przyjmowanie wniosków w ramach trzeciej edycji tego instrumentu. Zostało złożonych 300 wniosków, które będą teraz rozpatrywane.
– W poprzednich edycjach robiliśmy kilka dogrywek, co znaczy, że środków na tego typu inwestycje nie brakuje. Brakuje natomiast dobrych projektów. I to jest obszar, który wymaga jeszcze ściślejszej współpracy instytutów badawczych z biznesem i który dla całej polskiej gospodarki jest wyzwaniem na najbliższe lata – podsumował Radosław Kwiecień.
Materiał powstał we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego
