Jak przeprowadzić dekarbonizację, uwzględniając polskie warunki i specyfikę, jednocześnie nie tracąc z pola widzenia celów klimatycznych postawionych przez Unię Europejską? Dyskutowano na ten temat w trakcie debaty eksperckiej „Zrównoważoność, dekarbonizacja, inwestycje – jak nie wypaść z wyścigu konkurencyjności?”, która odbyła się w ramach X Kongresu POLSKA CHEMIA.
Trzy komponenty
– Energetyka, strategia wodorowa i redukcja emisji CO2 to kluczowe obszary, od których zależy powodzenie transformacji polskiej gospodarki w kierunku neutralności klimatycznej. Te trzy komponenty wzajemnie się dopełnią, a to ważne, bo chodzi przecież o kompleksowe rozwiązania wdrażane równolegle. Dobrym przykładem takiego działania są nasze ostatnie inwestycje w rozwój produkcji wodoru w elektrolizerach – mówił Józef Węgrecki, wiceprezes PKN ORLEN. – W całym tym procesie niezbędne jest dostarczenie odpowiedniej ilości nie tyle zielonej, ile niskoemisyjnej energii. Oprócz tego ogłosiliśmy ambitny plan budowy małych reaktorów jądrowych i przyjęliśmy nową strategię dekarbonizacyjną, która pozwoli radykalnie ograniczyć emisje gazów cieplarnianych. Nasze działania w pełni odpowiadają na wyzwania współczesności – dodał.
Produkcja wystarczającej ilości niskoemisyjnej energii oraz jej akceptowalna społecznie cena stanowić będą podwaliny pod skuteczną dekarbonizację całej gospodarki. Jednak planując kształt przyszłego miksu wytwórczego, nie sposób bazować wyłącznie na OZE. Produkcja z tych źródeł jest bowiem „chimeryczna”, silnie zależna od warunków pogodowych, co przekłada się na problemy z prognozowaniem dostaw energii.
– Przy produkcji wodoru na dużą skalę energetyka jądrowa jest niezastąpiona. Energia wytwarzana przez odnawialne źródła energii może być ważnym uzupełnieniem, ale same OZE nie zapewnią jej tyle, żeby pokryć zapotrzebowanie na wodór. Jak wskazują prognozy, większość zeroemisyjnego wodoru będziemy wytwarzać, wykorzystując elektrownie jądrowe, w tym małe reaktory modułowe, tzw. SMR-y (Small Modular Reactors – przyp. red.), w które inwestuje ORLEN – dodał Józef Węgrecki.
Barki z reaktorami
Jak podkreślił, analizując poszczególne źródła energii, należy badać ich ślad węglowy w całym łańcuchu dostaw. I tak na przykład w popularnej fotowoltaice już sama produkcja paneli i konstrukcji pod nie cechuje się dużą emisyjnością.
– Rozwiązań należy szukać wśród nowych technologii, świetnym przykładem są tzw. barki z reaktorami o mocy 200 MW. Ich produkcja może zacząć się w Danii już za trzy lata. Na jednej takiej barce mogą być zainstalowane aż cztery reaktory, których łączna moc sięgać będzie 800 MW – zwrócił uwagę Józef Węgrecki, dodając, że jeśli tak się stanie, warto rozważyć możliwość wykorzystania tego rozwiązania w kraju.
Również zdaniem pozostałych uczestników dyskusji temat barek jest godny zastanowienia się.
Węgrecki podkreślał, że polska energetyka wciąż znajduje się na początku transformacyjnej ścieżki i to właśnie od podejmowanych obecnie decyzji zależeć będzie tempo odchodzenia krajowej gospodarki od węglowodorów. Dodał, że Polska ma szansę stać się wodorowym liderem nie tylko w regionie, ale i w całej Europie. Podstawowym warunkiem jest tu jednak odważne inwestowanie w tę technologię. – Drzwi zostały już uchylone, teraz trzeba je szeroko otworzyć i działać – mówił Józef Węgrecki.
– Rozwiązań rzeczywiście jest wiele. Istotne jest między innymi to, kto będzie dostarczał te technologie oraz jak reagować będzie na nie otoczenie regulacyjne. Potrzeba zawsze rodzi nowe rozwiązania. Wodór można przecież produkować nie tylko w elektrolizerach, ale też w technologii wysokotemperaturowej rozkładu wody na tlen i wodór. Technologia tego rodzaju nie pozostawia tzw. śladu węglowego. Ciekawym pomysłem byłoby też opracowanie silnika na amoniak, którego zapasy w atmosferze są naprawdę duże – wymieniał przedstawiciel PKN ORLEN.
Infrastruktura krytyczna
Podczas dyskusji paneliści rozmawiali też o infrastrukturze krytycznej. Mirosław Skowron, prezes zarządu PERN, podkreślał w tym kontekście wagę innowacji. Stwarzają one warunki do zaimplementowania istniejących już technologii w zakresie przesyłania oraz magazynowania energii. Zwrócił też uwagę na konieczność stworzenia dla takich projektów odpowiednich warunków legislacyjnych.
W opinii Józefa Węgreckiego jedną z takich innowacyjnych technologii jest wychwytywanie CO2 z instalacji technologicznych. – Musimy być otwarci i przygotowani na nowe rozwiązania, które dopiero się pojawiają. Powinniśmy jak najszybciej szukać dla nich zastosowania biznesowego – podsumował dyskusję przedstawiciel PKN ORLEN.
Materiał powstał we współpracy z PKN ORLEN
