Analizowana przez Trybunał Sprawiedliwości UE sprawa dotyczyła podatnika, który był członkiem zarządu w kilku spółkach luksemburskich. Chodziło o ustalenie, czy mamy do czynienia z prowadzeniem samodzielnej działalności gospodarczej na gruncie regulacji dyrektywy VAT.
Wątpliwości sądu
Jego działalność polegała m.in. na przyjmowaniu sprawozdań od kadry kierowniczej lub przedstawicieli danych spółek oraz na omawianiu: propozycji strategicznych, wyboru kierownictwa operacyjnego, problemów związanych z rachunkami tych spółek i ich spółek zależnych, a także ryzyka, na jakie narażone są te spółki. Co ważne, w analizowanej sprawie podatnik działał we własnym imieniu i nie podlegał stosunkowi podporządkowania hierarchicznego, nie działał on we własnym imieniu ani na własną odpowiedzialność i nie ponosił ryzyka gospodarczego związanego ze swoją działalnością. Wynagrodzenie podatnika było określone albo w sposób zryczałtowany lub jako procent od zysku osiąganego przez spółkę.
W 2019 roku podatnik otrzymał decyzję z urzędu podatkowego o konieczności zapłaty VAT. Odwołał się od niej stwierdzając, że jego działalność nie spełnia definicji zawartej w przepisach o podatku od towarów i usług. Skarga podatnika została oddalona, stąd sprawa trafiła do sądu. Sąd skierował pytania prejudycjalne do TSUE o następującej treści:
● Czy osoba fizyczna będąca członkiem zarządu spółki akcyjnej prawa luksemburskiego prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 9 dyrektywy VAT, a dokładniej, czy pobierane przez tę osobę wynagrodzenie należy uznać za świadczenie uzyskiwane w zamian za usługi świadczone na rzecz tej spółki?
● Czy osoba fizyczna będąca członkiem zarządu spółki akcyjnej prawa luksemburskiego prowadzi swoją działalność samodzielnie w rozumieniu art. 9 i 10 dyrektywy VAT?
Warunki do spełnienia
Według TSUE członek zarządu spółki akcyjnej prawa luksemburskiego prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu dyrektywy VAT, jeżeli świadczy odpłatnie usługi na rzecz tej spółki, a także jeżeli działalność ta ma charakter stały i jest wykonywana za wynagrodzeniem, którego sposób ustalenia jest możliwy do przewidzenia. Trybunał podkreślił także, że działalność członka zarządu spółki akcyjnej prawa luksemburskiego nie jest prowadzona samodzielnie w rozumieniu tego przepisu, jeżeli pomimo faktu, iż członek ten swobodnie organizuje sposób wykonywania swojej pracy, sam otrzymuje świadczenia stanowiące jego dochody, działa we własnym imieniu i nie podlega stosunkowi podporządkowania hierarchicznego, nie działa on we własnym imieniu ani na własną odpowiedzialność i nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego ze swoją działalnością.
Z wyroku Trybunału płynie zatem wniosek, że podatnik-członek zarządu będzie podatnikiem VAT i wystąpi u niego konieczność rozliczenia tego podatku, jeśli spełnione są przesłanki prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie dyrektywy VAT. W sprawie luksemburskiej podatnik nie był związany ze spółkami podporządkowaniem, ani nie ponosił on odpowiedzialności wobec osób trzecich. W konsekwencji nie można mówić, że w tym przypadku prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT. Tym samy rozliczenie tego podatku w jego przypadku nie będzie konieczne.
Te same zasady stosuje się oczywiście także do podatników, którzy na podobnych zasadach są członkami zarządu w spółkach polskich.
