fbpx
poniedziałek, 29 kwietnia, 2024
Strona głównaHistoriaHistoria Pogoni Lwów, najstarszego polskiego klubu piłkarskiego

Historia Pogoni Lwów, najstarszego polskiego klubu piłkarskiego

Choć do najstarszych nieprzerwanie działających polskich klubów piłkarskich należą (założone w 1906 r.) dwa kluby z Krakowa: Cracovia i Wisła, to jednak założony w 1904 r. klub piłkarski Pogoń Lwów dzierży miano najstarszego (prawdopodobnie) polskiego klubu piłkarskiego. Pogoń Lwów reaktywowana została w 2009 roku i działa do dnia dzisiejszego.

Za najstarszy polski klub piłkarski uznaje się Czarnych Lwów (powstały w 1903 r. jako Sława), choć niektórzy badacze uważają, że to inny klub z Leopolis – Lechia Lwów – powinien dzierżyć tę palmę pierwszeństwa (także założony w 1903 r.). Niewątpliwie jednak fani polskiej piłki przychylają się do zdania, że reaktywowana w 2009 r. Pogoń Lwów jest obecnie najstarszym działającym polskim klubem sportowym, bo założonym w roku 1904.

Kiedy przed kilku laty byłem we Lwowie, spotkałem jednego z piłkarzy Pogoni Lwów, który opowiedział mi co nieco o swoim klubie, za którym „skoczyłby w ogień”. Polski piłkarz ze Lwowa (albo raczej po prostu: Lwowiak) w swojej opowieści podkreślał, jak ważne jest, by przetrwała tam tradycja polskiego klubu – klubu, który dla niego jest symbolem polskości i poświęcenia dla ojczyzny. – Czy wie pan, że nieopodal Lwowa, pod Zadwórzem, gdzie zatrzymano bolszewików, walczyło wielu Pogończyków, piłkarzy i kibiców? Nie wiedziałem.

Dzisiejszy mecz Polski z Argentyną jest dobrym pretekstem, by przypomnieć Pogoń Lwów.

Obecnie Pogoń Lwów zajmuje 33. miejsce w tabeli wszech czasów polskiej ekstraklasy będąc jednym z najbardziej utytułowanych przedwojennych polskich klubów piłkarskich, który w międzywojniu aż czterokrotnie zdobył tytuł mistrza Polski. Pogoń Lwów jest kontynuatorem tradycji powołanego wiosną 1904 r. w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie piłkarskiego Klubu Gimnastyczno-Sportowego IV Gimnazjum, działającego od roku 1907 pod nazwą LKS Pogoń. Na przełomie lat 1906 i 1907 młodzież postanowiła się usamodzielnić i powołać do życia niezależny klub z własnym statutem. W 1907 r. uzgodniono w końcu oficjalną nazwę – Lwowski Klub Sportowy „Pogoń” (zaproponował ją Maksymilian Dudryk). Piłkarze występowali odtąd w trójkolorowych strojach: biało-czerwono-niebieskich, a pierwszym prezesem Pogoni został nauczyciel gimnastyki, fan piłki nożnej i założyciel pierwszych drużyn piłkarskich we Lwowie – Eugeniusz Piasecki. Co ciekawe, LKS był współzałożycielem Związku Polskiego Piłki Nożnej przy związku austriackim. Pewnym ewenementem jest też to, że w 1909 r. Pogoń Lwów założyła klub sportowy JKS Jarosław, który de facto był… jej filią i funkcjonował do 1914 r. pod nazwą Pogoń Jarosław.

Po wybuchu I wojny światowej Pogoń Lwów działała w najlepsze i w mieście nadal „kopano w piłkę”. Odbywały się oficjalne rozgrywki – przyjeżdżały drużyny z innych miast, a nawet z zagranicy. Pogoń rozgrywała też mecze z drużynami wojskowymi, głównie z legionistami. Po wywalczeniu przez Polskę niepodległości, 11 listopada 1918 r., Pogoń Lwów zapisała się w historii polskiej piłki nożnej jako pierwszy klub, który rozegrał oficjalny mecz – 18 maja 1919 r. lwowscy piłkarze zwyciężyli reprezentację 5 pułku piechoty (9:3). W meczu tym złotymi zgłoskami zapisał się piłkarz Wacław Kuchar zdobywając aż 5 goli. Jednak niebawem większość piłkarzy Pogoni Lwów chwyciło za broń…

Gdy w 1919 r. Lwów próbowali opanować Ukraińcy, sportowcy Pogoni nie wahali się stanąć do walki i wielu z nich poległo. Ale pogończycy walczyli o niepodległość Polski nie tylko w samym Lwowie, ale wszędzie tam, gdzie toczyły się walki z wrogiem.

Na liście sportowców, którzy oddali życie w walce o niepodległość znajduje się aż 57 członków LKS Pogoń. Wielu pogończyków oddało życie w krwawej bitwie pod Zadwórzem, która została nazwana „polskimi Termopilami”. Z ok. 350-osobowego oddziału – składającego się przede wszystkim ze studentów i gimnazjalistów, wśród których byli także sportowcy LKS Pogoń i kibice klubu – przeżyło zaledwie ok. 30 walczących. (Po heroicznej obronie stacji kolejowej Zadwórze, Budionny zrezygnował z atakowania Lwowa i skierował się na północ, gdzie pod Komarowem poniósł sromotną klęskę).

Marszałek Piłsudski z piłkarzami Pogoni Lwów i Wisły Kraków – stadion Wisły, 1924 r.

Mimo ogromnej daniny krwi klub działał praktycznie nieprzerwanie. W 1920 r. Pogoń wystartowała w mistrzostwach okręgu lwowskiego, co było eliminacją do turnieju finałowego o mistrzostwo Polski. Wprawdzie eliminacje przerwał wybuch wojny polsko-bolszewickiej, jednak już rok później rozgrywki przeprowadzono do końca. Mistrzem Polski została wtedy Cracovia, a Pogoń sklasyfikowana została na 4. miejscu. Jednak kolejny rok należał już do Pogoni – w 1922 r. lwowski zespół został mistrzem Polski. W 1923 r. Pogoń obroniła mistrzowski tytuł po raz trzeci udowadniając, że są najlepszym klubem w Polsce. W 1924 r. PZPN odwołał rozgrywki Mistrzostw Polski po to, by zapewnić  dobre warunki reprezentacji, która przygotowywała się do występu na igrzyskach olimpijskich w Paryżu. W roku 1926, pomimo trudnej sytuacji finansowej, udało się Pogoni Lwów zdobyć czwarte z rzędu mistrzostwo. W decydującym meczu Pogoń pokonała Polonię Warszawa 2:0.

31 sierpnia 1939 r. Pogoń zajmowała 3. pozycję w tabeli. Ostatni mecz lwowiacy rozegrali w Warszawie z Polonią (1:2). Wojna przerwała działalność klubu.

Po 1945 r. Polacy ze wschodnich ziem, przede wszystkim ze Lwowa, znaleźli się wśród animatorów piłki nożnej na ziemiach zachodnich i w Gdańsku. W oparciu o byłych piłkarzy Pogoni odtworzono w Bytomiu – gdzie osiedliło się wielu lwowiaków – Polonię Bytom. Klub przyjął wtedy niebiesko-czerwone barwy Pogoni Lwów. Na cześć lwowskiego klubu barwy takie przyjęły także Pogoń Szczecin, Piast Gliwice, Odra Wodzisław i Odra Opole.

W 2007 r. we Lwowie powstała inicjatywa zjednoczenia młodzieży polskiej wokół sportu. Dwa lata później – dzięki staraniom młodych Polaków mieszkających i studiujących w tym mieście, dzięki wsparciu Konsulatu RP we Lwowie (z konsulem Grzegorzem Opalińskim) i Fundacji „Semper Fidelis”, która przekazała dotację na działalność – Lwowski Klub Sportowy Pogoń został reaktywowany. Reaktywacja Pogoni Lwów została entuzjastycznie przyjęta przez kibiców w Polsce. W pierwszym rozegranym meczu kibicowali Pogoni przedstawiciele polskich władz. W roku 2022 Pogoń Lwów nadal gra. I niech tak zostanie.

Pogoń Lwów po zdobyciu mistrzostwa Lwowa, 2010 r.

(Zdjęcia: Wikipedia – domena publiczna)
Jarosław Mańka
Jarosław Mańka
Dziennikarz, reżyser, scenarzysta i producent, autor kilkunastu filmów dokumentalnych i reportaży (kilka z nich nagrodzonych). Absolwent historii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pasjonat podróży i tajemnic historii. Propagator patriotyzmu gospodarczego. Współpracownik magazynu „Nasza Historia”.

INNE Z TEJ KATEGORII

1058. rocznica Chrztu Polski i… Narodowy Marsz Życia

14 kwietnia 966 r. książę Mieszko I przyjął chrzest, który stał się początkiem naszej państwowości. W dniu kolejnej rocznicy tego wydarzenia odbył się w Warszawie Narodowy Marsz Życia pod hasłem „Niech żyje Polska” .
4 MIN CZYTANIA

Mistrz inżynierii mostowej i wielki polski filantrop

W tym roku mija 160 lat od otwarcia pierwszego warszawskiego stalowego mostu na Wiśle. Zaprojektował go Stanisław Kierbedź. Inny jego słynny most, zbudowany w Petersburgu, tak bardzo spodobał się carowi, że monarcha – jak głosi anegdota – spacerując po nim z Kierbedziem, z każdym mijanym przęsłem awansował konstruktora. Tym sposobem na końcu mostu Kierbedź był już generał-majorem.
10 MIN CZYTANIA

Gorzkie żale – historia arcydzieła o męce Boga-Człowieka

W polskiej tradycji nieodłącznym elementem Wielkiego Postu są Gorzkie Żale – popularne nabożeństwo i polskie arcydzieło zbioru pieśni o Męce Pańskiej.
4 MIN CZYTANIA

INNE TEGO AUTORA

Czy komiksowa Biblia stanie się hitem również w Polsce?

Twórcy komiksowi pracujący dla Marvela i DC Komiks po sukcesie komiksu „JEZUS” postanowili zilustrować całą Biblię. Komiksowa adaptacja Pisma Świętego podbiła serca fanów w USA. Czy okaże się hitem również nad Wisłą?
2 MIN CZYTANIA

„Drapieżne koty” z Polski sprawdziły się na polu walki. Ukraińcy zwiększają zamówienia

Polskie wozy bojowe Oncilla, wyprodukowane przez firmę Mista ze Stalowej Woli, doskonale sprawdziły się na polu walki. Na froncie walczy już setka transporterów. Ukraińska armia zamówiła kolejną partię „drapieżnych kotów”.
2 MIN CZYTANIA

1058. rocznica Chrztu Polski i… Narodowy Marsz Życia

14 kwietnia 966 r. książę Mieszko I przyjął chrzest, który stał się początkiem naszej państwowości. W dniu kolejnej rocznicy tego wydarzenia odbył się w Warszawie Narodowy Marsz Życia pod hasłem „Niech żyje Polska” .
4 MIN CZYTANIA