Termin przesyłania plików JPK (jednolity plik kontrolny) zawierających elektroniczne kopie ksiąg prowadzonych na potrzeby podatków dochodowych został przesunięty ze stycznia 2023 r. na lata 2024-2026, w ramach zmian wprowadzonych poprawiających przepisy tzw. Polskiego Ładu.
Od razu jednak przypomnijmy, że wcześniej to właśnie w ramach zmian podatkowych przewidzianych w systemie obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., które wprowadził Polski Ład, podatnicy PIT oraz podatnicy CIT zostali zobowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych w formie elektronicznej i przesyłania ich do urzędu skarbowego. Wszystkie księgi i ewidencje podatkowe trzeba będzie przesyłać w formie ustrukturyzowanej. Mówi się w tym przypadku o tzw. dochodowych JPK. Tym samym – po wprowadzeniu JPK_VAT oraz faktur ustrukturyzowanych (chodzi w tym przypadku o KseF), które staną się obowiązkowe od lipca 2024 r., a wcześniej także kas fiskalnych online – fiskus zyska pełną wiedzę o tym, co dzieje się u podatnika. I to w sposób zautomatyzowany i na bieżąco, co znacznie ułatwi mu prowadzenie kontroli i wychwytywanie wszelkich nieprawidłowości.
Wprowadzanie dochodowych JPK podzielono ostatecznie na trzy etapy. I tak nowe obowiązki zaczną realizować:
– od 2024 roku podatnicy CIT, których przychody za poprzedni rok podatkowy przekroczą kwotę 50 mln euro;
– od 2025 roku – podatnicy CIT (inni, niż wymienieni wcześniej) obowiązani przesyłać ewidencje JPK_VAT oraz podatnicy PIT obowiązani przesyłać ewidencje JPK_VAT;
– od 2026 roku – pozostali podatnicy PIT i CIT.
W przypadku pierwszej z tych grup chodzi o przesyłanie struktury logicznej JPK_KR, a sam obowiązek pojawi się już 1 stycznia 2024 roku. Nie oznacza to jednak, że już w styczniu czy lutym trzeba będzie przesłać JPK_KR. Podatnicy CIT zobowiązani będą do przekazywania JPK_KR wyłącznie po zakończeniu roku podatkowego, a nie co miesiąc. Powinno to nastąpić razem ze składanym za ten rok zeznaniem podatkowym. Przypomnijmy, że obecnie pliki takie przekazuje się wyłącznie na żądanie fiskusa. Od 2024 roku będzie to natomiast działanie obowiązkowe.
W związku z tym obowiązkiem, Ministerstwo Finansów upubliczniło w ramach uzgodnień projekt rozporządzenia ministra finansów w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W nowym rozporządzeniu określony zostanie zakres danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe, które podatnicy są zobowiązani przesyłać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. A jak się okazuje jest tego całkiem sporo.
I tak np. nowe przepisy przewidują wprowadzenie w strukturze JPK_KR dodatkowych oznaczeń (znaczników) identyfikujących konta ksiąg stosowanych przez te jednostki. Fiskusowi jest to potrzebne. Każda firma może mieć bowiem nieco inny plan kont, a fiskus chciałby zachować możliwość kontrolowania pliku JPK przez zautomatyzowane systemy kontrolne. Stąd pomysł na znaczniki, które ujednoliciłyby przekazywane dane, tak aby łatwo można było je agregować i porównywać. W rozporządzeniu wykorzystano dla odznaczeń (znaczników) identyfikujących konta nazewnictwo wynikające z bilansu oraz rachunku zysków i strat, o których mowa w ustawie o rachunkowości.
Niezależnie od tego projekt przewiduje modyfikacje w zakresie ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, różnic w zakresie przychodów i kosztów dla celów bilansowych a przychodów i kosztów dla celów podatkowych oraz podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w przypadku wyboru przez podatników tzw. CIT estońskiego.
W plikach kontrolnych znajdą się także dane dotyczące kontrahentów. Co do zasady ma to być NIP. Ale już w przypadku, gdy kontrahent jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, w danych identyfikacyjnych podatnik będzie musiał uwzględnić nazwisko i pierwsze imię tego kontrahenta. Z kolei, w przypadku gdy kontrahentem podatnika będzie osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, dane identyfikacyjne będą musiały zawierać nazwisko i pierwsze imię kontrahenta oraz ewentualnie dodatkowe określenia, które przedsiębiorca włącza do firmy. Co ważne – w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczych, za kontrahenta w rozumieniu rozporządzenia będzie uznawana wyłącznie taka osoba fizyczna, która została wcześniej zidentyfikowana jako kontrahent w księgach rachunkowych, zgodnie z przepisami o rachunkowości.
JPK trzeba też będzie uzupełnić o dane wynikające z systemu KSeF. Resort wyraźnie stawia tu na funkcje kontrolne obydwu systemów i chce, aby dane z nich wynikające dało się łatwo ze sobą łączyć. Dlatego w JPK_KR będą musiały pojawić się takie dane jak numer identyfikujący fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur, jeżeli został nadany. Oczywiście dotyczy to wyłącznie faktur stanowiących dowód księgowy.
