fbpx
środa, 5 lutego, 2025
Strona głównaHistoriaPolacy pamiętają o Stowarzyszeniu „Memoriał”

Polacy pamiętają o Stowarzyszeniu „Memoriał”

Augustowskie organizacje zrzeszające środowiska rodzin ofiar Obławy Augustowskiej, Sybiraków i Armii Krajowej oraz Instytut Pileckiego wystosowali oświadczenie ws. likwidacji Stowarzyszenia „Memoriał”. W dokumencie podkreślono, że jest on „sumieniem Rosji” – a sumienia nie da się zdelegalizować.

Pod oświadczeniem, które zostało upublicznione 17 stycznia w Suwałkach (podczas uroczystego otwarcia wystawy „Lipcowi. Twarze ofiar Obławy Augustowskiej”) podpisali się: dyrektor Instytutu Pileckiego Magdalena Gawin, prezes Związku Sybiraków – Oddział w Augustowie Danuta Gregorowicz, prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie Danuta Kaszlej, prezes Koła Augustów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Zbigniew Kaszlej oraz prezes Związku Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej ks. Stanisław Wysocki.

W wystosowanym oświadczeniu przypomniano, że Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej 28 grudnia 2021 r. przychylił się do wniosku rosyjskiej Prokuratury Generalnej i wydał wyrok nakazujący likwidację Stowarzyszenia „Memoriał”. „To wielki cios dla walki o pamięć o milionach ofiar komunistycznego terroru na obszarze byłego Związku Sowieckiego oraz innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej – w tym o ofiarach Obławy Augustowskiej” – podkreślili autorzy dokumentu.

Inicjatorzy oświadczenia przyznali, że wiedzą, iż „Rosyjskie archiwa wciąż kryją nieodtajnione dokumenty, które mogą pomóc odpowiedzieć na nurtujące pytania, przede wszystkim o lokalizację dołów śmierci, w których spoczywają szczątki ofiar Obławy Augustowskiej. […] Aby wreszcie po latach mogły zostać odnalezione, zidentyfikowane i godnie pochowane. Jesteśmy przekonani, że wszystkie dokumenty zostaną kiedyś ujawnione, a prawda o zbrodniach komunistycznych ujrzy światło dzienne. Dlatego decyzja o likwidacji Stowarzyszenia „Memoriał” – jednego z ostatnich strażników tej prawdy w Rosji – budzi nasz głęboki sprzeciw”.

W oświadczeniu wskazano, że „to właśnie historycy z „Memoriału” odnaleźli i opublikowali szereg kluczowych dokumentów na temat przebiegu i skutków Obławy Augustowskiej – największej zbrodni popełnionej na Polakach po II wojnie światowej, która kosztowała życie ponad 1500 osób. […] Wśród tych dokumentów jest ujawniona w 2011 r. sowiecka depesza z 21 lipca 1945 r., która potwierdza, że osoby pojmane w Puszczy Augustowskiej w lipcu 1945 r., zostały rozstrzelane przez sowiecki aparat represji w nieznanym do dzisiaj miejscu. Potwierdziły się wówczas przypuszczenia rodzin ofiar Obławy”.

W dokumencie zaznaczono, że „Memoriał” od chwili powołania w 1989 r. „walczy o prawdę historyczną – prawdę opartą na rzetelnej analizie dokumentów, zwłaszcza tych przechowywanych w rosyjskich archiwach, do których dostęp jest utrudniony, a w wielu przypadkach niemożliwy”.

„Do zasług historyków związanych z „Memoriałem” należy m.in. odnalezienie notatki Ławrientija Berii z 5 marca 1940 r. zatwierdzającej realizację Zbrodni Katyńskiej oraz dokumentów dotyczących przebiegu Operacji Polskiej w ZSRR w latach 1937-1938, a także opracowanie monumentalnej Bazy Ofiar Terroru Politycznego w ZSRR, obejmującej ponad 3 mln osób, w tym setki tysięcy Polaków represjonowanych przez reżim sowiecki”.

Sygnatariusze oświadczenia przekazali wyrazy uznania i wsparcia „Memoriałowi” – wszystkim jego członkom, aktywistom i przyjaciołom. „Solidaryzujemy się z represjonowanymi rosyjskimi historykami, archiwistami i działaczami na rzecz praw człowieka. Dziękujemy za Waszą dotychczasową, wytrwałą pracę i deklarujemy gotowość wsparcia wszelkich działań na rzecz prawdy historycznej i pamięci o ofiarach zbrodni komunistycznych w XX wieku”.

Na łamach fpg24.pl jeszcze w grudniu 2021 r., tuż po likwidacji stowarzyszenia „Memoriał”, opisywaliśmy wywiad z Sergiejem Kowalowem, jego współzałożycielem. Polacy pamiętają o Stowarzyszeniu „Memoriał” – niestety mało kto pamięta o radach, jakich udzielał Sergiej Kowalow Zachodowi w kwestii postępowania z Rosją. Słowa rosyjskiego opozycjonisty brzmią szczególnie dramatycznie w czasie, gdy wojska rosyjskie zastraszają świat stacjonując na granicy z Ukrainą.

Jarosław Mańka
Jarosław Mańka
Dziennikarz, reżyser, scenarzysta i producent, autor kilkunastu filmów dokumentalnych i reportaży (kilka z nich nagrodzonych). Absolwent historii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pasjonat podróży i tajemnic historii. Propagator patriotyzmu gospodarczego. Współpracownik magazynu „Nasza Historia”.

INNE Z TEJ KATEGORII

80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. 63 dni bohaterskiej walki w liczbach

1 sierpnia 1944 r. o godz. 17.00 wybuchło Powstanie Warszawskie – największe zbrojne powstanie przeciwko niemieckiemu okupantowi w Europie. Na słabo uzbrojonych powstańców Niemcy wysłali ponad 50 tys. świetnie wyposażonych żołnierzy Wermachtu, SS i jednostek kolaborujących. Danina krwi naszych przodków pragnących niepodległości i barbarzyństwo Niemców ciągle przyprawiają o dreszcze.
5 MIN CZYTANIA

Pamięć i przestroga: Konfederacja targowicka, czyli krótka historia zdrady

Miesiąc maj większości Polaków kojarzy się z rocznicą uchwalenia Konstytucji w 1791 r., rokrocznie uroczyście obchodzoną w naszym kraju. Jednak maj to także (niestety) miesiąc, w którym część zaprzedanej magnaterii zawiązała konfederację targowicką, która do dziś jest synonimem zaprzedania i hańby. Historię zdrady narodowej doskonale opisał przedwojenny historyk Władysław Smoleński w dziele „Konfederacja targowicka”.
4 MIN CZYTANIA

Męczennik, który sam domagał się, by zostać patronem Polski

16 maja w sanktuarium w Strachocinie uroczyście obchodzony jest odpust św. Andrzeja Boboli w rocznicę jego okrutnej śmierci, jaką odniósł z rąk Kozaków w 1657 r. Męczennik jest prawdopodobni jedynym świętym, który... sam domagał się, by zostać patronem Polski.
4 MIN CZYTANIA

INNE TEGO AUTORA

80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. 63 dni bohaterskiej walki w liczbach

1 sierpnia 1944 r. o godz. 17.00 wybuchło Powstanie Warszawskie – największe zbrojne powstanie przeciwko niemieckiemu okupantowi w Europie. Na słabo uzbrojonych powstańców Niemcy wysłali ponad 50 tys. świetnie wyposażonych żołnierzy Wermachtu, SS i jednostek kolaborujących. Danina krwi naszych przodków pragnących niepodległości i barbarzyństwo Niemców ciągle przyprawiają o dreszcze.
5 MIN CZYTANIA

Groźne i majestatyczne „Pejzaże Tatrzańskie” [WYWIAD]

Z ks. Zbigniewem Pytlem, autorem albumu „Pejzaże Tatrzańskie. Zima”, rozmawiamy o jego twórczości oraz promowaniu literatury, kultury i sztuki związanej z regionem Tatr.
4 MIN CZYTANIA

Wiślana Procesja Eucharystyczna w Czerwińsku nad Wisłą

Długi weekend związany ze Świętem Bożego Ciała sprzyja poznawaniu mało znanych zakątków naszego kraju. Z pewnością warto odwiedzić Czerwińsk nad Wisłą, gdzie odbywa się jedyna w Polsce Wiślana Procesja Eucharystyczna. Przy okazji można poznać wiele tajemnic związanych z pięknym czerwińskim klasztorem położonym nad brzegiem Wisły.
5 MIN CZYTANIA