Tegoroczny dwukrotny wzrost składek ZUS dotyczy przede wszystkim tych osób, które prowadzą działalność gospodarczą i korzystają z preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 24 miesiące kalendarzowe od rozpoczęcia działalności.
Osoby takie opłacają składki od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Muszą jednak spełnić dwa warunki. Składki w obniżonej wysokości przysługują, gdy przedsiębiorca nie prowadzi lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadził innej pozarolniczej działalności i nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracował na etacie i wykonywał czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.
Przypomnijmy, że płaca minimalna wrosła 1 stycznia do 3490 zł, zaś od 1 lipca wyniesie 3600 zł.
Skoro od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3490 zł to podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku składek preferencyjnych za miesiące styczeń – czerwiec 2023 r. nie może być niższa niż 1047 zł (30% x 3490 zł). Oznacza to, że w tym okresie składki te wynoszą:
● 204,37 zł (tj. 19,52 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenie emerytalne,
● 83,76 zł (tj. 8 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenia rentowe,
● 25,65 zł (tj. 2,45 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenie chorobowe,
● 17,48 zł (tj. 1,67 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenie wypadkowe.
Łącznie z tytułu tych ubezpieczeń trzeba zatem wpłacać na konto ZUS w okresie styczeń – czerwiec 331,26 zł.
Należy podkreślić, że wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe jest zmienna i zależy od wielkości przedsiębiorstwa i branży. Dla przykładu podano stopę dla przedsiębiorcy zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 osób. W takiej wysokości składkę wypadkową płaci większość firm jednoosobowych.
Od 1 lipca 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosić będzie z kolei 3600 zł, a zatem podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku składek preferencyjnych za miesiące lipiec – grudzień nie będzie mogła być niższa niż 1080 zł (30% x 3600 zł). A zatem od lipca składki preferencyjne wyniosą:
● 210,82 zł (tj. 19,52 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenie emerytalne,
● 86,40 zł (tj. 8 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenia rentowe,
● 26,46 zł (tj. 2,45 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenie chorobowe,
● 18,04 zł (tj. 1,67 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenie wypadkowe.
Łącznie z tytułu tych ubezpieczeń trzeba będzie zatem wpłacać na konto ZUS w okresie lipiec – grudzień 341,71 zł.
Warto przypomnieć, że przedsiębiorca, który korzysta z preferencyjnych składek i prowadzenie działalności gospodarczej jest jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych nie opłaca za siebie składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
Od lipca nie ulegną natomiast zmianie składki ZUS płacone przez przedsiębiorców w normalnej wysokości. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność opłacają bowiem, co do zasady, składki od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Oznacza to, że od 1 stycznia składki te są naliczane od 4161 zł (kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2023 roku wynosi 6935 zł). Dla tej grupy podatników za miesiące styczeń – grudzień 2023 r. składki na ubezpieczenia społeczne wyniosą:
● 812,23 zł (tj. 19,52 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenie emerytalne,
● 332,88 zł (tj. 8 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenia rentowe,
● 101,94 zł (tj. 2,45 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenie chorobowe,
● 69,49 zł (tj. 1,67 proc.) w przypadku składki na ubezpieczenie wypadkowe,
● 101,94 (tj. 2,45 proc.) w przypadku składki na Fundusz Pracy.
Od płacy minimalnej uzależniona jest natomiast minimalna wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą. Co prawda składka ta jest wyliczana od rzeczywistego dochodu lub przychodu podatników (pomniejszonych jednak m.in. o składki ZUS), jednak – zgodnie z zasadami obowiązującymi od 1 stycznia 2022 r. – nie może być ona niższa niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia. Nawet jeśli podatnik opłaca PIT według stawki liniowej (i płaci składkę zdrowotną jako 4,9 proc. dochodu) lub jest ryczałtowcem (i płaci składkę zdrowotną w zryczałtowanej wysokości uzależnionej od przedziału przychodów).
Zasady dotyczące minimalnej składki zdrowotnej obejmują wszystkich prowadzących działalność gospodarczą, w tym także korzystających z preferencyjnych składek ZUS.
