Sprawa, którą zajmował się Trybunał Sprawiedliwości UE (TSUE) dotyczyła polskiego ustawodawstwa i podatniczki, która prowadzi sieć kawiarni i będzie sprzedawać gorącą czekoladę. Poprosiła skarbówkę o potwierdzenie, jaką stawkę VAT powinna zastosować do takiego napoju i w odpowiedzi otrzymała informację, że 8-proc. Nie zgodziła się z tym, gdyż tego typu napoje gotowe, tj. do kupienia w sklepie objęte są stawką w wysokości 5 proc. Zdaniem podatnika takie rozróżnienie jest niezrozumiałe. Sprawa w trybie odwoławczym trafiła do sądu administracyjnego, który zapytał o zdanie TSUE. Ten wydał rozstrzygnięcie 5 października br.
Ważne: Dostawy towarów lub świadczenie usług mogą podlegać dwóm różnym obniżonym stawkom VAT, o ile przestrzegana jest zasada neutralności podatkowej.
Z orzeczenia TSUE wynika, że to państwa członkowskie określają katalog produktów objętych preferencyjnymi (obniżonymi) stawkami VAT. Musi to następować zgodnie z dyrektywą VAT i zasadą neutralności w tym podatku. Według TSUE z dyrektywy VAT nie wynika zakaz obejmowania różnymi stawkami VAT produktów z tej samej kategorii. Co oznacza, że samo objęcie napoju czekoladowego stawkami 5 i 8-proc. nie narusza prawa UE. Ale do sprawy trzeba podejść bardziej kompleksowo i to sąd krajowy będzie musiał rozstrzygnąć, czy w tej sprawie nie doszło do naruszenia zasady neutralności VAT. Zgodnie bowiem z tą regułą nie można odmiennie na gruncie VAT traktować podobnych towarów lub usług, które są konkurencyjne wobec siebie.
Według TSUE „Dyrektywa VAT nie zabrania uregulowaniu krajowemu, które przewiduje, że środki spożywcze składające się z tego samego głównego składnika i zaspokajające tę samą potrzebę przeciętnego konsumenta podlegają dwóm różnym obniżonym stawkom podatku od wartości dodanej (VAT), w zależności od tego, czy są one sprzedawane detalicznie w sklepie, czy też są przygotowywane i podawane klientowi na gorąco na jego zamówienie w celu natychmiastowego spożycia. Jest to zatem możliwe, pod warunkiem że te środki spożywcze nie wykazują analogicznych właściwości pomimo wspólnego głównego składnika lub że różnice między tymi środkami, w tym dotyczące usług wspomagających, jakie towarzyszą ich dostawom, w istotny sposób wpływają na decyzję przeciętnego konsumenta o zakupie jednego lub drugiego z tych środków”.
Jak podkreślił TSUE kluczowe w tym aspekcie będzie uwzględnienie punktu widzenia konsumenta. O podobieństwie w towarach i usługach będzie można mówić wówczas, gdy wykazują one analogiczne właściwości i zaspokajają te same jego potrzeby. Nie może być bowiem tak, że konsument ma gotowy napój czekoladowy do kupienia w sklepie i możliwość kupienia go w kawiarni i decyzję o zakupie jednego lub drugiego podejmuje tylko na podstawie stawki VAT, bo przy niższym podatku zapewne cena produktu będzie niższa. Te aspekty będą musiały być dokładnie zbadane przez sąd krajowy i to on zdecyduje, czy w tym przypadku doszło do naruszenia zasady neutralności.
